Βασίλης Παπακωνσταντίνου

Αφετηρία

Real News (2012)
Από τον Κώστα Σακκαλή, 24/12/2012
Πώς βαθμολογείτε το δίσκο;
Ο προπέρσινος δίσκος του Παπακωνσταντίνου δεν μας έκανε σοφότερους σχετικά με το τι να περιμένουμε από αυτόν τόσο στο παρόν όσο και στο άμεσο μέλλον. Υπό αυτό το πρίσμα ο φετινός του δίσκος προσφέρεται σαφώς για περισσότερη συζήτηση, κυρίως αναλογιζόμενοι τον τρόπο με τον οποίο συγκεντρώθηκε το υλικό. Η δημόσια λοιπόν αναζήτηση τραγουδοποιών, με βασική δεξαμενή το site που έχει δημιουργηθεί από τους φίλους του, από την επιλογή των οποίων θα κατασκευαζόταν ο δίσκος του Παπακωνσταντίνου κρύβει, ανάλογα με την καλή ή την κακή διάθεση του καθένα, μερικά ενδιαφέροντα στοιχεία.

Θα μπορούσε κανείς να ισχυριστεί ότι ο Βασίλης ανοίγεται προς νέους δημιουργούς και δίνει ευκαιρίες και κανένας δε θα μπορέσει να φέρει αντίρρηση σε αυτό. Από την άλλη, ποιός δε θα μπορούσε να διαπιστώσει μία προχειρότητα ως προς τη συνθετική προσέγγιση αυτού του δίσκου και μία εκ των προτέρων έλλειψη έμπνευσης, όχι μόνο του ίδιου (που ούτως ή άλλως στήριξε κατά πολύ την καριέρα του σε τραγούδια άλλων), αλλά και των Ελλήνων τραγουδοποιών εν γένει ή έστω αυτών που έδιναν ή θα μπορούσαν να δίνουν τις συνθέσεις τους στον Παπακωνσταντίνου.

Και εδώ πλέον τίθεται ένα νέο ερώτημα. Τι συνθέσεις θέλει εν έτει 2012 ένας άνθρωπος που φαίνεται να έχει αφήσει πίσω του την εμπορική αλλά και καλλιτεχνική του ακμή αλλά ακόμα διατηρεί μία αξιοθαύμαστη, αν όχι φανατική, βάση θαυμαστών; Του αρκεί το γηπεδικό rock με το οποίο έχει φλερτάρει πολλάκις στο παρελθόν ή μήπως το έντεχνο που την τελευταία δεκαετία, τουλάχιστον, φαίνεται (κατά τη δική μου κρίση) να τον εκφράζει περισσότερο; Θα πειραματιστεί σε φόρμες και ύφος; Θα επιστρέψει στο πολύ μελετημένο, ειδικά ενορχηστρωτικά, αρχετυπικό rock της δεκαετίας του '80; Η αλήθεια είναι ότι αν δε μάθουμε (που δε θα μάθουμε) την πλήρη γκάμα των τραγουδιών που του προτάθηκαν (και ήταν σχεδόν 1000 από ό,τι λέγεται) δε θα καταλάβουμε ποτέ αν ο Παπακωνσταντίνου οδήγησε τις περιστάσεις ή τον οδήγησαν αυτές.

Το σίγουρο, εκ του αποτελέσματος, είναι ότι τουλάχιστον συνθετικά, το πείραμα των νέων καλλιτεχνών αποδεικνύει το εξής. Οι δημιουργοί που υπάρχουν εκεί έξω δεν είναι χειρότεροι από πολλούς «επαγγελματίες», δεν είναι όμως και καλύτεροι. Από τα τραγούδια που επιλέχθηκαν, με δυσκολία ξεχωρίζει το "Καινούρια Μέρα" για την αυθάδικη ευδιαθεσία του, ενώ δύσκολα οποιοσδήποτε από τους πατέρες τους δείχνει να μπορεί να αποδειχθεί ως ένας νέος Θανάσης Παπακωνσταντίνου π.χ. Σε κάθε περίπτωση όμως, διακατέχονται από τα ίδια στερεότυπα και πολυακουσμένα κλισέ χωρίς να φέρνουν κάτι φρέσκο στο ελληνικό rock. Τουλάχιστον αυτό φτάνει ως τα αυτιά του ακροατή μετά από τις όποιες επεμβάσεις μπορεί να υπέστησαν. Κι όμως, στις περισσότερες περιπτώσεις δεν είναι αυτό που ενοχλεί, δεν μπορώ να φανταστώ ποιος μπορεί να περιμένει από τον Βασίλη Παπακωνσταντίνου να αλλάξει (ξανά;) την ελληνική μουσική πλέον. Αυτό που ξενίζει, φαίνεται τελικά να είναι αυτό ακριβώς που θα έπρεπε να είναι το ατού του άλμπουμ. Δηλαδή οι στίχοι και η ερμηνεία. Όχι επειδή ο Οδυσσέας Ιωάννου είναι κακός στιχουργός (χωρίς να είναι και για διθυράμβους όπως πολλοί τον προορίζουν). Ούτε φυσικά γιατί ο Παπακωνσταντίνου έχασε τη φωνή του ή πολύ περισσότερο την εκφραστικότητά του. Κυρίως γιατί η μουσική και οι στίχοι δείχνουν να έχουν δουλευτεί ξεχωριστά, με αποτέλεσμα να μην προκύπτει το δέσιμο και οι απαραίτητες φωνητικές μελωδίες που θα απογειώσουν ένα τραγούδι. Χαρακτηριστικό παράδειγμα το "Ελεύθερος Και Μόνος" που, θα τολμούσα να πω, ότι αδικείται ως σύνθεση.

Από την άλλη υπάρχουν και κάποιοι, νέοι κι αυτοί σχετικά, που όμως έχουν ήδη αποδείξει την αξία τους αλλά και τα όριά τους. Μιλάω φυσικά για το συγκρότημα Κίτρινα Ποδήλατα που (ως άλλοι Νορμάλ;) έχουν την γενική εποπτεία του άλμπουμ, όχι μόνο σε τρεις συνθέσεις αλλά και στην ενορχήστρωσή του. Δικό τους και ένα από τα καλύτερα τραγούδια, το "Ποντίκι Και Αετός", κι ας θυμίζει κάπως "Τα Φώτα Που Σβήνουν". Τελικά αυτοί δείχνουν να είναι ο καταλύτης του δίσκου και μου φαίνεται ότι περισσότερο η δική τους εικόνα για το ποιος είναι ο Παπακωνσταντίνου του σήμερα κυριαρχεί, παρά του ίδιου. Εκτός κι αν πάρουμε σαν ενδεικτική τη μοναδική του σύνθεση ("To Δελτίο Των 8") που υποτίθεται ότι αποτελεί τη «δυναμική» και «ξεσηκωτική» σύνθεση της "Αφετηρίας" αλλά υπάρχει παρόμοια σε κάθε κυκλοφορία του εδώ και πολλά χρόνια με αυξανόμενη την επανάληψη και φθίνουσα την ποιότητα.

Εν γνώση μου το κείμενο κατέληξε περισσότερο συζήτηση για τα πέριξ του δίσκου παρά για τη μουσική γιατί αυτό αντικατοπτρίζει και την πραγματικότητα. Η "Αφετηρία" είναι ένα άλμπουμ ενδιαφέρον σαν πείραμα που λέει πολλά για την σύγχρονη μουσική πραγματικότητα (από τη διαδραστικότητα του καλλιτέχνη με το κοινό του, μέχρι την κατάσταση της μουσικής βιομηχανίας - μην ξεχνάμε ότι κυκλοφόρησε από μία εφημερίδα) αλλά λίγα ως προς τη μουσική. Άτολμο και στο συντριπτικό του μέρος συνθετικά επίπεδο, δεν έχει κάτι για να σε θέλξει. Ακόμα και το "Το Παιχνίδι Παίζεται", μέσα στις ανισότητές του, είχε και κάποιες συνθέσεις που σου έμεναν έντονα στο μυαλό. Φυσικά όσοι ικανοποιούνται από έναν Παπακωνσταντίνου που απλά αξιοπρεπώς κυκλοφορεί τη μία δουλειά πίσω από την άλλη μπορούν να μείνουν ήσυχοι. Οι υπόλοιποι μπορούμε να περιμένουμε ένα θαύμα στην επόμενη δουλειά του (σε δύο χρόνια, με μαθηματική ακρίβεια).
  • SHARE
  • TWEET