Dr. John

Gris Gris

Atco (1968)
Από τον Κώστα Σακκαλή, 08/03/2011
Πώς βαθμολογείτε το δίσκο;
Προβληματίστηκα αρκετά ποιός δίσκος θα ήταν πιο κατάλληλος να παρουσιαστεί προς τιμήν του Dr. John. Σίγουρα το "Gris Gris" δεν είναι το πιο τυπικό άλμπουμ του. Το πιάνο που τον έκανε πιο γνωστό εδώ είναι σχεδόν υποσημείωση, η φωνή του δρα συμπληρωματικά και με φανερή έλλειψη εμπιστοσύνης και οι μεγαλύτερες επιτυχίες του θα βρεθούν σε κατοπινά άλμπουμ. Κι όμως, αυτός ο πρώτος του δίσκος ενσωματώνει, επεξεργάζεται και επανατοποθετεί τόσο άψογα τη μουσική παράδοση της Ν. Ορλεάνης που η επιλογή ήταν, τελικά, προφανής.

Ο Mac Rebannack είναι όχι μόνο γέννημα θρέμα της Ν. Ορλεάνης αλλά και ο πιο διάσημος υμνητής της. Ασχολήθηκε στα τέλη της δεκαετίας του '60 με τη μουσική ως session μουσικός στο L.A., μέχρι τη στιγμή που ένιωσε το κάλεσμα της καταγωγής του. Η ιδιαίτερη αυτή περιοχή του Δέλτα του Mississippi αποτελεί μία ζύμωση πολιτισμών και θρησκειών, αφού η Αφρική αγγίζει τη γαλλική κουλτούρα και το voodoo το χριστιανισμό κάτω από τη μεγάλη σκέπη του Νέου Κόσμου, με έναν τρόπο που είναι μοναδικός σε ολόκληρη την υφήλιο. Αντίστοιχα, η jazz και τα blues ανακατεύονται με τους αφρικανικούς ρυθμούς και την ευρωπαϊκή παράδοση για να δημιουργήσουν κάτι το μοναδικά ελκυστικό. Αυτό το γοητευτικό μπέρδεμα εκφράζει με κάθε πόρο του σώματός του και κάθε δημιουργικό κύτταρο του εγκεφάλου του ο Dr. John.

Το προσωνύμιο αυτό προήλθε από ένα μυθικό ντόπιο χαρακτήρα του προηγούμενου (19ου) αιώνα και αρχικά ήταν προορισμένο να χρησιμοποιηθεί από κάποιον τραγουδιστή που θα έφερνε στο συγκρότημα που μάζευε ο Rebannack. Τραγουδιστής δε βρέθηκε, το όνομα όμως έμεινε και με την υποσημείωση "The Night Tripper" (που αργότερα «κόπηκε») υιοθετήθηκε από τον ίδιο και τον συντροφεύει μέχρι σήμερα.

Παραμένουμε όμως στο 1968, που η ψυχεδέλεια έχει εισχωρήσει στα πάντα, από το rock μέχρι τη jazz, και, παρότι η Ν. Ορλεάνη είναι ένας άλλος κόσμος, δε θα μπορούσε να μείνει ενεπηρέαστη. Έτσι, λοιπόν, πέρα από τα γηγενή χαρακτηριστικά του τόπου του, ο Dr. John υιοθετεί και την ελευθεριακή προσέγγιση της εποχής για το δημιούργημά του, που από αυτό το μπόλιασμα βγαίνει κερδισμένο. Όχι ότι ήθελε και πολύ ώστε τα αφρικανικά κρουστά να δημιουργήσουν επαναλαμβανόμενους ρυθμούς και περίεργους ήχους, τα διάφορα φωνητικά και πνευστά να αναπαραστούν τους ήχους των βάλτων του Mississippi και το φλάουτο ή το harpsichord να πετάνε μελωδικές πινελιές από πάνω, διατηρώντας όμως μία σχεδόν κατανυκτική ατμόσφαιρα, όπως στο υπέροχο "Croker Courtbullion". Ή αντίστοιχα, με τα ίδια πάνω-κάτω συστατικά, όπως μας συστείνεται ο Dr. John στο εναρκτήριο "Gris Gris Gumbo Ya Ya", μας πείθει με άνεση ότι το διδακτορικό του εξειδικεύεται στις voodoo τελετές.  

Ίσως θέλει λίγο περισσότερο φαντασία να φανταστείς, αν δεν ακούσεις, τα χορευτικά, αφρικανικά αλλά και latin ταυτόχρονα "Danse Kalinda Ba Doom" και "Danse Fambeaux" και ίσως να ανασύρεις από την κινηματογραφική μνήμη σου το χορό - ιεροτελεστία της Lisa Bonet στο "Angel Heart". Αντίθετα, οι calypso ρυθμοί του "Mama Roux" και το a la Cab Calloway "Jump Sturdy" αποτελούν τις πιο ευθείες στιγμές του άλμπουμ. Ενός άλμπουμ που κλείνει με το γνωστότερο τραγούδι του, την παγίδα που ακούει στο όνομα "Walk On Guilded Splinters" και υποκλίνεται στην κληρονομιά του Screaming Jay Hawkins. Είναι η σύνθεση που υπνωτικά σε έλκει στον κόσμο του Dr. John με τον ακαταμάχητο ρυθμό των κρουστών που σε βυθίζουν όλο και περισσότερο σε ένα μυστηριακό κόσμο, τα σποραδικά πλήκτρα που λες και αποτελούν τη μοναδική σου σύνδεση με τον κόσμο που ήξερες μέχρι τώρα, τις απαγγελίες του ίδιου του δόκτορα και τις ψαλμωδίες των γυναικών του. Είναι μαγεία, μην αμφιβάλλεις ούτε στιγμή.

Το μέλλον επεφύλαξε πολλές δάφνες στον Mac Rebannack, αφού μέχρι και σε διαφήμιση μπύρας ακούστηκε η μουσική του και έγινε μεγάλη επιτυχία στην Ελλάδα - επιτυχία που τον έφερε και για συναυλία στα μέρη μας, όπου, ξενερώνοντας τους άσχετους και ικανοποιώντας τους ακολούθους του, επέλεξε να την αγνοήσει. Αποτελεί ένα από τα παραδείγματα μουσικών που εκτιμώνται από όλους, ανεξαρτήτως χώρου, και συνεχίζει να προσφέρει σπουδαίες δουλειές, υπηρετώντας ακόμα εκείνο το αρχικό του όραμα και την πόλη που αγάπησε. Δίσκο όμως τόσο απαγορευμένα μεθυστικό όσο τον πρώτο του δύσκολα θα ξαναβρούμε στη δισκογραφία του.
  • SHARE
  • TWEET