Nick Cave & The Bad Seeds

Ghosteen

Ghosteen Ltd (2019)
Από τον Αντώνη Αντωνιάδη, 18/11/2019
Μια κατάθεση που αφορά περισσότερο τον καλλιτέχνη και λιγότερο τον ακροατή
Πώς βαθμολογείτε το δίσκο;

Να ξεκινήσουμε από τα βασικά: ο Nick Cave αποτελεί έναν από τους κορυφαίους τραγουδοποιούς κι ερμηνευτές της εποχής μας. Έχοντας πειραματιστεί εξίσου με τον θόρυβο και τον λυρισμό, με τη φασαρία και τη μελωδία, ο Cave με κάθε του νέα κυκλοφορία καταφέρνει να ξαναμπαίνει στο προσκήνιο αποδεικνύοντας πως παραμένει ένας πραγματικά μοναδικός καλλιτέχνης.

Έτσι λοιπόν και με το νέο του άλμπουμ, το οποίο κατέφτασε ξαφνικά, ο Cave τράβηξε πάνω του τα φώτα της δημοσιότητας αποκομίζοντας διθυραμβικά σχόλια. Το ερώτημα όμως είναι κατά πόσο ο νέος του δίσκος όντως ανταποκρίνεται σε όσα έχουν γραφτεί για αυτόν. Το "Ghosteen" φαίνεται να κλείνει την τριλογία που ξεκίνησε με το "Push The Sky Away" και συνεχίστηκε με το "Skeleton Tree", καθώς ο καλλιτέχνης, παρέα με τους Bad Seeds, απομακρύνεται κι άλλο από τις rock ρίζες του, βουλιάζοντας ακόμη περισσότερο σε μινιμαλιστικές ενορχηστρώσεις και στη δημιουργία τραγουδιών που προσομοιάζουν θρησκευτικούς ύμνους. Όπως θέλησε να κάνει γνωστό ο δημιουργός, το πρώτο μισό του άλμπουμ συμβολίζει τα παιδιά, ενώ, το δεύτερο, τους γονείς. Με δεδομένη λοιπόν την πρόσφατη τραγική απώλεια του γιου του, είναι αδύνατον να δούμε τον 17ο δίσκο του καλλιτέχνη έξω από αυτό το πρίσμα. Εξάλλου, όπως και ο ίδιος είχε δηλώσει, το "Skeleton Tree" είχε σχεδόν ολοκληρωθεί όταν ο Cave έχασε το παιδί του και, συνεπώς, παρά τα όσα είχαν γραφτεί τότε, το άλμπουμ δεν ήταν απόρροια αυτής της εμπειρίας.

Το αντίθετο όμως φαίνεται να ισχύει για τη νέα του δουλειά, η οποία αδιαμφισβήτητα αποτελεί μια βαθειά προσωπική κατάθεση, μια συγκλονιστικά ειλικρινή μαρτυρία που συγκινεί, χάρη στην αφοπλιστική ευθύτητα του δημιουργού της. Συγχρόνως όμως, πρόκειται μάλλον για τον πιο εσωστρεφή δίσκο του καλλιτέχνη. Η απόπειρα παντρέματος της ambient μουσικής με την αμερικανική folk παράδοση έχει ως αποτέλεσμα η μουσική να μπαίνει σε δεύτερη μοίρα και να λειτουργεί ως χαλί που ντύνει τις αφηγήσεις του Cave. Με αυτόν τον τρόπο, οι Bad Seeds καταλήγουνε σχεδόν αόρατοι σε αυτό το έργο που δείχνει να έχει έναν και μόνο πρωταγωνιστή. Και παρόλο που είχα πάθει σοκ από την εμφάνιση του πριν από δύο χρόνια στο Γήπεδο Tae Kwon Do, ομολογώ πως είχα ενοχληθεί κάπως από αυτή την αίσθηση μεσσιανισμού που έδειχνε να τον έχει καταλάβει. Συνεπώς, όταν αυτή η επί σκηνής τάση του παίρνει πλέον και στουντιακή μορφή και αποτυπώνεται ηχητικά, προσωπικά τουλάχιστον μου δημιουργεί μια αμηχανία. Θα ήταν άστοχο όμως να κρίνει κανείς το "Ghosteen" με βάση καθαρά μουσικά κριτήρια, καθώς η νέα δουλειά του Nick Cave μοιάζει περισσότερο με μια performance αποτυπωμένη σε δίσκο, παρά με μια μουσική κατάθεση. 

Ήταν δεδομένο λοιπόν ότι θα αποθεωθεί από όσους αντιμετωπίζουν την πλήρη απουσία έντασης και νεύρου ως δείγμα καλλιτεχνικής ωρίμανσης. Εξάλλου, με το "Ghosteen" ο Nick Cave δείχνει σαν να επιθυμεί να μπει σε αυτή την κατηγορία των «μεγάλων» δημιουργών που καταπιάνονται με «μεγάλα» ζητήματα αλλά, στην πραγματικότητα, έχουν σχεδόν σταματήσει να μας απασχολούν καλλιτεχνικά.

Και ναι, φυσικά καταλαβαίνω γιατί το "Hollywood", όπως έγραψε ο Νίκος Παπαδογιάννης, είναι ένα εκπληκτικό κομμάτι ικανό να σε συγκλονίσει ως ακροατή. Όμως, μη γελιόμαστε, τα υπόλοιπα τραγούδια του δίσκου δεν είναι αντίστοιχης ποιότητας. Και αυτό γιατί το "Ghosteen" δεν πετυχαίνει να επαναλάβει την πετυχημένη συνταγή του "Push The Sky Away". Μπορεί κανείς να βρει γοητευτικό τον λυρισμό του ομώνυμου τραγουδιού, μπορεί να τον διαπεράσει ανατριχίλα στις ambient πινελιές του "Spinning Song", ίσως ακόμη και να πιάσει τον εαυτό του να τραγουδάει κάποιες από τις φάλτσες εξομολογήσεις του Cave, όμως όλα αυτά δυστυχώς δεν υπερτερούν των αρνητικών στοιχείων του δίσκου, και κυρίως του πόσο κουραστικός και μονότονος τελικά καταλήγει σαν σύνολο. Συνεπώς, αμφιβάλλω ότι, όταν καταλαγιάσει η σκόνη του φαντάσματος, θα θυμάται κανείς με ενδιαφέρον τον δίσκο. Βασικά, στην πραγματικότητα δεν είμαι καν σίγουρος αν όντως υπάρχει σημαντική μερίδα του κοινού εκεί έξω που απόλαυσε πραγματικά τον δίσκο και δεν τον άκουσε απλά 3-4 φορές και μετά τον ξέχασε. Θα μου κάνει δηλαδή τρομαχτική εντύπωση αν σε 20 χρόνια μιλώντας για τον Nick Cave υπάρχει κανείς που θα αναφέρει το "Ghosteen" ως μια άρτια και σημαντική κυκλοφορία. Εξάλλου, ο δίσκος, αν και φαινομενικά κλείνει μια δισκογραφική τριλογία, έχει περισσότερο να κάνει με το πώς κανείς διαχειρίζεται κάποια ζητήματα παρά με το πώς τα ξεπερνά. Κι έτσι καταλήγει ατελής, τόσο σε συναισθηματικό επίπεδο, όσο και σε καλλιτεχνικό.

Φυσικά και αντιλαμβάνομαι ότι η τέχνη δεν μπορεί να είναι ξεκομμένη από την προσωπική ζωή και την κατάσταση στην οποία μπορεί να βρίσκεται ο άνθρωπος που την παράγει. Συμπονώ πλήρως τον Nick Cave, θλίβομαι για την απώλεια που βίωσε κι εκτιμώ βαθιά τον τρόπο με τον οποίο διαχειρίστηκε αυτή την προσωπική του τραγωδία, το πώς ανοίχτηκε στον κόσμο μέσα από τα "Red Hand Files", και το πώς μετέτρεψε τη διαδικασία του θρήνου σε ένα καλλιτεχνικό έργο που πιθανά να αγγίξει αρκετούς.

Από εκεί και πέρα όμως, αν απομονώσουμε το έργο από την ιστορία που υπάρχει από πίσω, θα καταλήξουμε με κάτι που στον μέσο ακροατή μάλλον δεν θα φανεί ούτε τόσο βαθύ, ούτε τόσο σπουδαίο, καθώς αφορά περισσότερο τον δημιουργό και πολύ λιγότερο τον δέκτη του μηνύματος. Κατά τη γνώμη μου δηλαδή, το "Ghosteen" φλερτάρει επικίνδυνα με την κορυφή όσον αφορά τον χειρότερο δίσκο που έχει κυκλοφορήσει ο Cave με τους Bad Seeds. Ίσως ένα-δυο τραγούδια να επιβιώσουν το τεστ του χρόνου όμως αμφιβάλλω πως το άλμπουμ θα μείνει στη συνείδηση του κόσμου ως σταθμός στην καλλιτεχνική πορεία του δημιουργού.

Σαν fan βέβαια, είμαι χαρούμενος για αυτή την κυκλοφορία καθώς αισθάνομαι ότι ήταν απαραίτητη προκειμένου ο Cave να αντιμετωπίσει μια κατάσταση και να μπορέσει να ξορκίσει κάποιους από τους προσωπικούς του δαίμονες. Ίσως δηλαδή μετά το νέο του δίσκο να τον εκτιμώ και λίγο περισσότερο για το θάρρος του και για την ικανότητα του να μετατρέψει κάτι τραγικό σε κάτι όμορφο. Σίγουρα πάντως συνεχίζω να αναμένω με ενδιαφέρον το επόμενο βήμα του παρόλο που αμφιβάλλω πως θα νοιώσω κάποια στιγμή την ανάγκη να επιστρέψω στο "Ghosteen".

  • SHARE
  • TWEET