Joanna Newsom

Have One On Me

Drag City (2010)
Από τον Παντελή Μαραγκό, 27/10/2010
Πώς βαθμολογείτε το δίσκο;
Από το 1966 που η Columbia Records κυκλοφόρησε το πρώτο διπλό rock album στην ιστορία (το "Blonde On Blonde" του Bob Dylan, το οποίο για λίγες μόλις εβδομάδες καπάρωσε την «πρωτιά» από το "Freak Out!" του Frank Zappa με τους Mothers Of Invention) έχουν κυκλοφορήσει αμέτρητα διπλά και σαφώς λιγότερα τριπλά albums.  Για τη συντριπτική πλειοψηφία εξ αυτών έχει γραφτεί πως εάν είχε γίνει μια πιο συνετή επιλογή των κομματιών, θα μπορούσαν να αποτελούν ένα σαφώς καλύτερο μονό δίσκο, αντί για ό,τι αχαλίνωτα κουραστικό αποδείχτηκε πως ήταν η τελική κυκλοφορία. Βάσει διάρκειας (2:03:57), το "Have One On Me" της πανέμορφης Joanna Newsom -η οποία ενίοτε βγάζει το ψωμί της ως μοντέλο ή ακόμη και παίζοντας σε video clips άλλων καλλιτεχνών (βλ. MGMT - "Kids")- θα μπορούσε να είναι διπλό και όχι τριπλό. Αλλά όχι! Εδώ δεν έχουμε να κάνουμε με ένα απλό album μεγάλης διάρκειας, ούτε με έναν αυτάρεσκο καλλιτέχνη που πασχίζει να αποδείξει την εμπύρετη παραγωγικότητα της εμπνευσμένης περιόδου που διανύει. Πρόκειται για ένα τριπλό album (μοιάζει με τρία κεφάλαια ενός βιβλίου με κεντρικό θέμα το ...ζευγάρωμα), με τραγούδια - ονειροπολήσεις που αποτελούν προϊόντα διακριτών διαθέσεων και, ως εκ τούτου, καλώς σερβίρονται με τη μορφή του τριπλού, απόλυτα χορταστικού, album.

Ηχογραφημένο στο Τόκυο κατά τη διάρκεια του 2009, το "Have One On Me" κυκλοφόρησε στα τέλη Φεβρουαρίου, με την Joanna Newsom να τραγουδάει παιχνιδιάρικα, ως συνήθως, καθώς εναλλάσσεται μεταξύ άρπας και πιάνου και τον Ryan Francesconi (με τον οποίον εμφανίζεται σε αρκετά από τα live της) να έχει διεκπεραιώσει όμορφα το βαρύ έργο της ενορχήστρωσης.  Δεν είναι εύκολο άκουσμα και απαιτεί ειδική μεταχείριση για να ανακαλύψεις τους αμέτρητους θησαυρούς που κρύβει, ενώ οι ιδανικές συνθήκες ακρόασης σίγουρα θα συνέβαλλαν τα μέγιστα προς αυτή την κατεύθυνση.  Είναι δύσκολο να ξεχωρίσεις κάποιο από τα δεκαοκτώ κομμάτια των τριών δίσκων του (ίσως το -γραμμένο σε σχεδόν συμβατικές δομές- "Good Intentions Paving Company").  Συμβαίνουν τόσα πολλά σε κάθε ένα από αυτά!  Άλλωστε, είναι μάλλον άστοχο να αναζητήσει κάποιος μια «επιτυχία» στο πόνημα μιας καλλιτέχνιδος που κυκλοφορεί ένα τριπλό album από επτάλεπτα κατά μέσο όρο κομμάτια, τα οποία αγνοούν επιδεικτικά τις καθιερωμένες -τόσο συνθετικές, όσο και στιχουργικές- φόρμες. Η «επιτυχία» είναι το album καθεαυτό! Πρόκειται χωρίς αμφιβολία για album που αξίζει το χρόνο που απαιτεί, έστω και αν αυτός είναι ομολογουμένως πολύς.

Σε πρόσφατη συνέντευξή της στο Time δήλωσε πως όταν δούλευε πάνω σε αυτό (και δούλευε για πολύ καιρό, δεδομένου πως έχουν περάσει τέσσερα χρόνια από την κυκλοφορία του "Ys", το οποίο, πιθανότατα, θα είναι ο δίσκος που θα μείνει στην ιστορία ως το αριστούργημά της), διακατεχόταν από το συναίσθημα πως ήταν και πάλι παιδί, το οποίο καθώς επέστρεφε στο σπίτι του από την εκκλησία απελευθερώθηκε, ξεσκίζοντας την καθωσπρέπει φορεσιά του (διακόπτοντας έτσι τη συντεταγμένη πορεία του) και συνέχισε τρέχοντας, φορώντας μόνο τα εσώρουχα.

Η Joanna Newsom των εικοσιοκτώ Ιανουαρίων είναι πράγματι μοναδική. Μοναδική στον τρόπο που γράφει, στον τρόπο που παίζει και -κυρίως- μοναδική στον τρόπο που ερμηνεύει, μεταχειριζόμενη κατά το δοκούν τη σπάνια φωνή με την οποία την προίκισε ο Θεός.  Για το λόγο αυτόν και μόνο, της χρωστάμε ένα μεγάλο ευχαριστώ για τις μικρές αποδράσεις που μας προσφέρει από τη θάλασσα της μουσικής πανομοιοτυπίας και επαναληψιμότητας των ημερών μας. Αναμφίβολα, στο τέλος της χρονιάς το album αυτό θα «παίξει» πολύ ψηλά στις λίστες των περισσοτέρων από τα μεγάλα περιοδικά που παρακολουθούν καλλιτέχνες σαν και αυτήν. Όσο ανεξάρτητο και αν είναι, απλά δε μπορεί να αγνοηθεί.

Μεγαλωμένη από μια αμιγώς «μουσική» οικογένεια που της παρείχε σπουδές στην άρπα και το πιάνο στο Nevada City της Βόρειας Καλιφόρνια -το οποίο δεν είναι παρά ένα χωριό με λιγότερους από 1.500 κατοίκους- θα μπορούσε κανείς να τη φανταστεί να πέφτει από το σπάνιο δέντρο που παλαιότερα καρποφόρησε την Joni Mitchell, την Kate Bush, την Tori Amos και την Bjork και πιο πρόσφατα την Aimee Man, τη Neko Case ή τη Regina Spektor. Χωρίς να υπάρχει κάποια γραμμική σύνδεσή της με τις αλαφροΐσκιωτες προαναφερθείσες κυρίες, όπως συμβαίνει με αυτές, έτσι και εδώ παρουσιάζεται μεγάλη δυσκολία όταν προσπαθήσει κάποιος να την κατατάξει και να της «κρεμάσει» μια ταμπέλα. Όποιος αποπειραθεί κάτι τέτοιο, σύντομα αντιλαμβάνεται πως πρέπει να φτιάξει μια ολοκαίνουργια ταμπέλα για την περίσταση! Ίσως, πάλι, να τη συνδέουν περισσότερα με τον Devendra Banhart (με τον οποίο είχε περιοδεύσει στο παρελθόν), τον Sufjan Stevens ή τον μεγάλο Van Morrison.

Η μεγάλη διάρκεια του album δίνει την εντύπωση πως η κατοικοεδρεύουσα στο San Francisco κυρία Newsom βρίσκεται σε μια διαδικασία αναζήτησης των φυσικών ορίων της.  Ωστόσο, αν ακούσει κανείς το "Have One On Me" σε συνέχεια με την προηγούμενη ολοκληρωμένη δουλειά της (σα να μην είναι ήδη αρκετοί τρεις δίσκοι που θέλουν ένα εξάμηνο για να χωνευτούν...), τα έξι κομμάτια του μονού "Ys" από το 2006 φαντάζουν ασύγκριτα πιο ενδοσκοπικά και σπαραχτικά. Πρέπει βέβαια να σημειωθεί πως εκεί την ενορχήστρωση είχε αναλάβει ο μάγος Van Dyke Parks που ειδικεύεται στην περάτωση «δύσκολων» δίσκων (αρκεί να θυμηθούμε τα 38 χρόνια που μεσολάβησαν από την αρχή μέχρι το τέλος της δημιουργίας του συγκλονιστικού "Smile!" του Brian Wilson). Έτσι, στην ήρεμη εν γένει διάθεση της εδώ, πιθανότατα υπερτερούν οι στιγμές που θυμίζουν τη «μπουνάτσα» του ντεμπούτο της "Milk-Eyed Mender" (2004), σε αντιπαραβολή με την τρικυμία του υπέροχου "Ys".  Οι ενορχηστρώσεις εδώ είναι σαφώς πιο λιτές, ενώ οι μελωδικές γραμμές έχουν γίνει καθαρότερες, δίνοντάς της «χώρο» να πει τις ιστορίες της πιο αβίαστα.

Πρόκειται για album που ανήκει στην κατηγορία των δίσκων εκείνων που θέλουν χρόνο για να εκκολαφθεί ο σπόρος τους μέσα σου, αλλά στο τέλος σε αποζημιώνουν και τους αποζητάς, επιστρέφοντας ξανά και ξανά.
  • SHARE
  • TWEET