Gorillaz

Είναι κρίμα. Έφτασε η μέρα που ο σεναριογράφος πρόδωσε τους χαρακτήρες του. Πριν από δέκα χρόνια, η μυθολογία των Gorillaz είχε αστράψει μιαν ανάποδη στη δισκογραφία και την είχε αφήσει να περιστρέφεται γύρω από τον εαυτό της, όπως στα κινούμενα σχέδια. Το αριστοτεχνικό τους ντεμπούτο χάρισε στη δεκαετία ένα από τα πιο εύγλωττα ευαγγέλιά της. Το δε "Demon Days" διασαφήνισε πόσα απίδια βάζει ο σάκος. Και, επιπλέον, το πρωτότυπο προσωπείο ήταν πολύ αρεστό. Όπως αγνοούμε τον καραγκιοζοπαίχτη, έστω κι αν τον πάρουμε πρέφα, όπως χαμογελάμε αυθόρμητα στον κάθε Αϊ-Βασίλη, παρότι αποκλείουμε την πιθανότητα η γενειάδα του Αγίου να αποτελείται όντως από βαμβάκι, έτσι παραδοθήκαμε και στην όμορφη απάτη μιας μπάντας που δήθεν απαρτίζεται από καρτούν. Θέλαμε να συμμετέχουμε στην πολυμήχανη πλάνη, γιατί αναγνωρίσαμε ένα συμπαγές δημιουργικό σύμπαν με σχεδόν απτές προσωπικότητες, που αποτυπώνονταν σε μια συναρπαστική μουσική. Το πρόβλημα είναι ότι ο Damon Albarn μάλλον βαρέθηκε τη μέθοδο που τον γλύτωσε από το βάρος της υστεροφημίας των Blur και, αντί να μεταναστεύσει σε κάποια άλλη, διατήρησε την επιγραφή «Gorillaz», κι ας άλλαξαν τα γούστα του, κι ας μπέρδεψε τα μπούτια του.

Ήδη από το "Plastic Beach", αυτός ο πάλαι ποτέ πρωταγωνιστής της britpop είχε αρχίσει να παρεκκλίνει από την ταυτότητα που ο ίδιος όρισε για τους Gorillaz. Για να δικαιολογήσει το "The Fall", λοιπόν, χρησιμοποίησε απερίσκεπτα το όμορφό του κουκλοθέατρο. Έβαλε τον σχεδιασμένο τραγουδιστή Stuart Pot, τον αγαπημένο 2-D, να δηλώσει grosso modo ότι κάθε ένα από τα άλμπουμ της «μπάντας» εξέφραζε περισσότερο την προσωπικότητα ενός εκάστου από τα μέλη της και πως, εν προκειμένω, αυτό το υποτονικό και άκρως ηλεκτρονικό "The Fall" είναι το πιο δικό του πόνημα. Ε, ας το κυκλοφορούσε λοιπόν ως τέτοιο, με το δικό του όνομα στο εξώφυλλο, σα να ήταν δηλαδή προσωπικός του δίσκος. Και να που έφτασε η παρανοϊκή μέρα που θα τσακωνόμουν με ένα καρτούν για τις καλλιτεχνικές του επιλογές...

Στο "The Fall" βρίσκονται ελάχιστα από τα στοιχεία που επέτρεψαν στη μουσική των Gorillaz να αγαπηθεί παγκοσμίως. Και στους προσκεκλημένους καλλιτέχνες έλαχε περονόσπορος (παρά τη ζηλευτή παρουσία του Bobby Womack), και στα τραγούδια λείπει το αποτελεσματικό ύφος του παρελθόντος (παρά το ευυπόληπτο "Revolving Doors"). Όλα όμως εξηγούνται. Ταξιδεύοντας και εμπνευσμένος ακριβώς από αυτή την ταξιδιάρα ζωή του πετυχημένου επαγγελματία μουσικού, ο Albarn βρήκε ένα νέο παιχνιδάκι για να εκφραστεί. Η εταιρία που κοτσάρει ένα «γιώτα» μπροστά στην ονομασία κάθε εντυπωσιακού της εμπορεύματος διαθέτει, και πάλι, ένα νέο διάσημο μαρκούτσι με εξωφρενικές δυνατότητες. Αυτό κράτησε στα χέρια του, περιφερόμενος στην υδρόγειο, ο ταλαντούχος Albarn και τα αμέτρητα μπλιμπλίκια και τα απεχθή «πίου-πίου», που συνδράμουν στο τεχνολογικό του μανιφέστο, στρέβλωσαν τις μουσικές του ιδέες, άλλοτε αναδεικνύοντάς τες με τρόπο ανεπανάληπτο, άλλοτε καταστρέφοντάς τες ολοσχερώς. Ο τεχνολογικός Προκρούστης γέννησε ένα άτιμο τέρας. Βέβαια, παρά την εύκολη προχειρότητά του, το "The Fall" απέχει ηχητικά από τον κιτρινισμένο μοντερνισμό των Kraftwerk, όσο το 2010 από το 1978. Η έμπνευση όμως δε διάνυσε την ίδια διαδρομή. Μάλλον οπισθοχώρησε - κι ας είναι αυθαίρετη τούτη η σύγκριση.

Ομολογουμένως, αν αγνοήσω όσα σκέφτηκα και ήδη έγραψα ανωτέρω, αν δηλαδή το "The Fall" ήταν το δημιούργημα ενός πρωτοεμφανιζόμενου μοναχικού ιδιοκτήτη iPad, θα είχα εντυπωσιαστεί. Είναι ένα μάλλον καλοφτιαγμένο άλμπουμ, παρά τα διάσπαρτα κουσούρια του. Η μονοτονία και υπναλέα αραιότητα εναλλάσσονται με στιγμές θεσπέσιας δημιουργικής διαύγειας. Στο χάζι από το παράθυρο του μέσου μαζικής μεταφοράς, οι ακατάστατες συλλήψεις του "The Fall" μπορούν να αποτελέσουν μονάκριβη συντροφιά. Όμως, ακόμη κι αν ξεσκαρτάρουμε τα διάφορα εκνευριστικά δοκίμια, ο «αφρός» των "Shytown", "The Parish Of Space Dust" και "Amarillo" δε θα ικανοποιούσε τις προσδοκίες των φίλων των Gorillaz.

Πιθανόν να αρκούσε και να άρμοζε στο "The Fall" ο χαρακτήρας του τηλε-Χριστουγεννιάτικου δώρου. Την 25η Δεκεμβρίου του 2010, όταν «χαρίστηκε» δια της μεθόδου του δωρεάν download, κανείς δε διαμαρτυρήθηκε. Τώρα, όμως, το αγοράζουμε στα δισκοπωλεία και, μάλιστα, πιθανόν να αποτελέσει και το κύκνειο άσμα των Gorillaz. Είμαι σίγουρος ότι κάπου, κάπως, σήμερα, ο Murdoc έχει πιάσει τον 2-D από το λαιμό και, πνίγοντάς τον, ταρακουνά το απορημένο κεφάλι του φαφούτη τραγουδιστή, με την οργή του Yosemite Sam.