ProgSession #10: Yezda Urfa

Όση χαρά προσφέρει στους απανταχού μουσικόφιλους η παρακολούθηση της επικαιρότητας και η βιωματική συναίσθηση του παρόντος, άλλο τόσο, και ίσως και περισσότερο, ενδιαφέρον έχει η ενασχόληση με το άγνωστο παρελθόν, με το σκάλισμα της Ιστορίας, με τις πιο αφώτιστες γωνιές της. Στα πλαίσια αυτής της διαστροφής, το Rocking.gr κάθε μήνα θα παρουσιάζει, μέσω μίας στήλης που καθόλου τυχαία επέλεξε να παίξει με τις λέξεις progress και obsession, ένα δίσκο από το ευρύτατο φάσμα και την κληρονομιά του progressive rock, που δεν κατάφερε ποτέ να ξεφύγει ενός cult συλλεκτικού επιπέδου.

Days of progressive past Vol. 10:

Yezda Urfa - Boris
1975 (demo album)
2004 (Syn-Phonic CD reissue)

Στα μέσα της δεκαετίας του '70, η ολοένα και αυξανόμενη δημοτικότητα του ώριμου και καταξιωμένου πλέον progressive rock κινήματος οδηγούσε νέες μπάντες να ακολουθήσουν το όνειρο και να καταφέρουν να πλησιάσουν έστω και λίγο το όραμα των ηρώων τους. Οι Yes για παράδειγμα, στο απόγειο της δόξας τους, με δίσκους μνημεία, ήδη είχαν ενταχθεί στο group των μεγάλων του είδους και η μοναδική πολυπλοκότητα της μουσικής τους είχε αρχίσει να δημιουργεί νέους καρπούς και οπαδούς, ακόμα και μέσα στην υπερβολή της. Μια μπάντα από τις πολλές που ποτέ δεν κατάφερε να πρωταγωνιστήσει, χάθηκε αναγκαστικά στη λήθη μετά την πρώτη αποτυχημένη προσπάθεια να αφήσει ένα δείγμα του ταλέντου της.

Ο λόγος για τους Αμερικανούς Yezda Urfa και το ντεμπούτο άλμπουμ τους "Boris", το οποίο, αν και δημιουργήθηκε με μεράκι και μοναδικές μουσικές εξάρσεις με σκοπό να αφήσει το στίγμα του σε έναν υπερπλούσιο χώρο προοδευτικών συγκροτημάτων, έμεινε απλά ένα άλμπουμ - όνειρο των δημιουργών του και δεν κυκλοφόρησε παρά πολλά χρόνια αργότερα. Η μπάντα, η οποία πήρε το ομολογουμένως περίεργο όνομά της από δύο πόλεις, του Ιράν και της Τουρκίας αντίστοιχα, ηχογράφησε στις αρχές του '75 ένα μοναδικής εμπνεύσεως demo album με παραγωγή εξ' ολοκλήρου δική της, με σκοπό να το παρουσιάσει σε δισκογραφικές εταιρίες, ώστε να λάβει και ένα σοβαρό συμβόλαιο. Αντ' αυτού, το ενδιαφέρον που έδειξαν οι τότε ενδιαφερόμενες εταιρίες υπήρξε μηδαμινό, με αποτέλεσμα το διαμάντι που έφερε τον τίτλο "Boris" να παραμείνει κρυμμένο και να βρει το δρόμο του προς τις συλλογές των οπαδών του ήχου μετά από σχεδόν δύο δεκαετίες.

Οι συνθέσεις του άλμπουμ στο σύνολό τους ξεπερνούν τα δέκα λεπτά, με αποτέλεσμα η μπάντα να αφήνεται σε μερικές μοναδικές στιγμές συνθετικού και εκτελεστικού οργασμού, με τις παραπομπές αφενός στους Yes (κυρίως όσον αφορά στο rhythm section και τον Chris Squire) και αφετέρου στους έτερους μεγάλους και υποτιμημένους Gentle Giant να προκαλούν τον ενθουσιασμό από την αναφορά τους και μόνο. Τα φωνητικά ακουμπούν πάνω ακριβώς στο συγκεκριμένο συνδυασμό και η χροιά του Jon Anderson συναντά τις ερμηνείες Derek Shulman, μιας και οι δύο τραγουδιστές των Yezda Urfa ξεδιπλώνουν αβίαστα τις επιρροές τους. Κομμάτια σαν το εναρκτήριο "Boris And His 3 Verses, Including Flow Guides Aren't My Bag" ή το "To-Ta In The Moya" αποτελούν πρώτης τάξεως παραδείγματα της συνθετικής ορμής και έμπνευσης της μπάντας να εξερευνήσει νέα ηχοτόπια, με ένα πάντα παρόν και εντυπωσιακό φίλτρο των δύο βασικότερων επιρροών. Παρ' όλα αυτά, το αποτέλεσμα ακούγεται πρωτότυπο, εξαιρετικά ποικιλόμορφο και εκκεντρικό σε σημεία, δίνοντας μια εικόνα στον σημερινό ακροατή της πειραματικής διάθεσης που επικρατούσε στο χώρο εκείνη την εποχή. Οι στιγμές που τα πνευστά συναντούν τις γνήσιες prog εξάρσεις των Yezda Urfa κατά τη διάρκεια του άλμπουμ και τα ορχηστρικά μέρη ξεφεύγουν σε αλλαγές ρυθμών και συνδυασμό ήχων είναι από τα στοιχεία που εντυπωσιάζουν από την πρώτη κιόλας ακρόαση.

Η αποτυχία των Yezda Urfa να κερδίσουν ένα δισκογραφικό συμβόλαιο και να βαδίσουν εκ του ασφαλούς σε ένα δρόμο στρωμένο με επιτυχία δεν τους εμπόδισε τα επόμενα χρόνια να προσπαθήσουν να το καταφέρουν, αλλά και το δεύτερο άλμπουμ τους, "Sacred Bamboon", παρέμεινε στα αζήτητα μέχρι την επίσημη διάλυση της μπάντας στις αρχές της δεκαετίας του '80. Η κυκλοφορία όμως και των δύο μερικά χρόνια αργότερα από κάποιους που βρήκαν τα συγκεκριμένα χαμένα διαμάντια μιας γνήσιας progressive μπάντας άνοιξε έναν καινούριο κύκλο για τους Yezda Urfa, σε σημείο να επαναδραστηριοποιηθούν και να δώσουν και κάποιες συναυλίες.

Εν κατακλείδι, ένα άλμπουμ που ηχογραφήθηκε σε τρεις μέρες και ηχεί τόσο πολύπλοκο, αγγίζοντας τα όρια της progressive rock αισθητικής σε κάθε του ερέθισμα, μέσα από συνθέσεις που απογειώνουν τις εκτελεστικές ικανότητες των μελών των Yezda Urfa και αποδίδουν μια ποιότητα και πρωτοτυπία που βρίσκεται στους μεγάλους του είδους. Η ιστορική του συνέχεια και η επανάκαμψη από την αδιαφορία για την κυκλοφορία του στην υστεροφημία αποδεικνύει τη μοναδικότητά του. Ένα άλμπουμ που απευθύνεται σε εκείνους που επιζητούν την εκτελεστική μαγεία των Yes, την πειραματική διάθεση των Gentle Giant και τις ορχηστρικές εξάρσεις των ELP.

Τον επόμενο μήνα, το ProgSession θα σας ταξιδέψει σε μια χώρα, όπως την παρουσίασε στο ντεμπούτο του ένα συγκρότημα και που όλα λειτουργούν.