Release Athens (Manowar, Rhapsody Of Fire, Imperia, Battleroar) @ Πλατεία Νερού, 14/06/19

Εξαιρετικοί Manowar, θρυλικός Eric Adams

Από τους Σπύρο Κούκα, Θοδωρή Ξουρίδα, 15/06/2019 @ 17:57

Η συνέχεια του φετινού Release Athens, έπειτα από τις πιο χαλαρές και groovy μουσικές της πρώτης του ημέρας και την ενθουσιώδη εμφάνιση του Iggy Pop που ξεχώρισε στη δεύτερη, επεφύλασσε μια στροφή σε σαφώς πιο σκληρούς ήχους και την επιστροφή - 27 χρόνια μετά την πρώτη τους εμφάνιση εδώ και οκτώ χρόνια έπειτα από τις τελευταίες εγχώριες τους εμφανίσεις - του σπουδαιότερου συγκροτήματος στο χώρο του επικού metal. Ο λόγος, φυσικά, για τους Manowar, μια μπάντα που οι ακόλουθοι της λατρεύουν και οι ενάντιοι της μισούν σχεδόν με την ίδια θέρμη, αλλά και ένα σχήμα - συνώνυμο ενός ολόκληρου μουσικού υποϊδιώματος, καθώς καθόρισε με τα άλμπουμ της πρώτης δεκαετίας της ύπαρξης του την έννοια του επικού, παίρνοντας «άφεση αμαρτιών» για κάθε παράπτωμα που ακολούθησε μετέπειτα.

Άλλωστε, με όλα τα καλά και τα στραβά τους, οι Manowar έχουν αποδείξει ότι παραμένουν ικανότατοι διασκεδαστές, τόσο από την άποψη της καθαρής απόδοσης των πολλών ύμνων τους, όσο - ας μην κρυβόμαστε - και από την πλευρά της cult-ίλας/γραφικότητας που εκουσίως εκφράζεται μέσα από το όλο image τους και τα κατά καιρούς λόγια του Joey DeMaio. Έτσι, παρά το γεγονός πως ουσιαστικά είχαμε να κάνουμε με μια φεστιβαλική βραδιά, με τρεις ακόμη μπάντες να προηγούνται της εμφάνισης τους, οι Αμερικάνοι ήταν μάλλον ο μοναδικός ουσιαστικός πόλος έλξης προς την Πλατεία Νερού την Παρασκευή που μας πέρασε, γεγονός που αποδείχθηκε και στην πράξη.

Release Athens - Manowar

Βέβαια, για να πάρουμε τα πράγματα από την αρχή τους, από τα προαναφερθέντα μάλλον πρέπει να εξαιρέσουμε τους Battleroar, οι οποίοι κλήθηκαν κάτω από αντίξοες σχεδόν συνθήκες (με ντάλα ήλιο κι ελάχιστο κόσμο μέσα στο χώρο) να ξεκινήσουν τις εμφανίσεις της ημέρας. Με τους Έλληνες metallers να είναι ένα σημαντικό κι εδραιωμένο όνομα του επικού χώρου, με μονάχα σπουδαίες δουλειές στο ενεργητικό τους, θα είχαν τη βοήθεια του εξαιρετικού Γιάννη Παπανικολάου (Diviner, ex-Innerwish) σε ό,τι αφορά τα φωνητικά σε αυτήν τους τη συναυλιακή παρουσία.

Release Athens - Battleroar

Οι ίδιοι, πάντως, δεν φάνηκαν να πτοούνται διόλου από την όλη κατάσταση, παρουσιάζοντας το περίπου μισάωρο set τους με τρόπο επιβλητικό, καθώς τα εντυπωσιακά (και τόσο ταιραστά με το υλικό τους να προσθέσω εγώ) φωνητικά του Παπανικολάου και οι στιβαροί, επικοί ρυθμοί των πολεμοχαρών τους συνθέσεων (εδώ, αποδοσμένοι ένα κλικ πιο αργόσυρτα) προσπαθούσαν να επιβληθούν εντός του τεράστιου συναυλιακού χώρου και να τραβήξουν την προσοχή όσων ακόμη συνέρρεαν σε αυτόν.

Release Athens - Battleroar

Θεωρώ, πάντως, άδικη τη θέση τους σε ό,τι αφορά τη σειρά εμφάνισης του συνολικού line-up, αφού μουσικά στέκονται ως ο,τι το πιο συγγενές στον ήχο των headliners (συγκριτικά με τα υπόλοιπα ονόματα που εμφανίστηκαν), αλλά - το κυριότερο - αποτελούν κλάσεις ανώτερο act από αυτήν την απαράδεκτη μουσική παρωδία που ακούει στο όνομα Imperia.

Release Athens - Imperia

Πραγματικά, είναι απορίας άξιο πως ένα τόσο μέτριο συγκρότημα, που μουσικά βρίσκεται στον απόπατο του symphonic metal σωρού και από πλευράς stage performance προκαλεί μάλλον αμηχανία, έχει καταφέρει όχι μονάχα να υφίσταται τόσα χρόνια (με 15 χρόνια να έχουν περάσει από το ντεμπούτο τους, "The Ancient Dance Of Qetesh"), αλλά και να εμφανίζεται μπροστά σε τόσο μεγάλο κοινό στα ανά τον κόσμο φεστιβάλ. Κι αν για το καθαρά συνθετικό τους μέρος δεν έχουν να ειπωθούν και τόσα πολλά, αφού το ένα τραγούδι ακολουθούσε το προηγούμενο δίχως ιδιαίτερες διαφορές σε ύφος και διαθέσεις, με τυπικά κιθαριστικά και ρυθμικά μέρη και αμέτρητα προηχογραφημένα σημεία (τουλάχιστον, όμως, με καλό ήχο), αλήθεια, τι μπορεί να πρωτοπεί κανείς για την Helena Iren Michaelsen, την μπροστάρισσα και «τραγουδίστρια» (τρόπος του λέγειν) του σχήματος;

Release Athens - Imperia

Η Νορβηγίδα φάνταζε μονίμως «στον κόσμο της», με φωνητική απόδοση που κυμάνθηκε από τα σχεδόν υποφερτά - αλλά εντελώς «ψεύτικα» - οπερατικά φωνητικά, στα και-καλά-rock νιαουρίσματα κι από εκεί σε κάτι-σαν-γρυλίσματα/brutal ξεσπάσματα και σκηνική παρουσία που περιορίστηκε στο γεγονός της προκλητικής της ενδυμασίας και σε κάποια – εντελώς ασυγχρόνιστα κι εκτός οποιουδήποτε ρυθμού - λικνίσματα. Συνολικά, λοιπόν, το να μιλήσουμε για μια εμφάνιση που «πέρασε και δεν ακούμπησε» θα ήταν ό,τι πιο επιεικές θα μπορούσε να ειπωθεί για τη παρουσία τους και το γεγονός της εξαιρετικής διοργάνωσης (με πλήθος δραστηριοτήτων εντός του χώρου) βοήθησε στο να βρούμε κάτι σαφώς πιο εποικοδομητικό για να περάσουμε εκείνες τις δύσκολες ώρες.

Release Athens - Imperia

Με τον ήλιο να αρχίζει να πέφτει σιγά-σιγά και το χρονοδιάγραμμα να τηρείται σχεδόν ευλαβικά, είχε φθάσει η ώρα για τους Rhapsody Of Fire, το - κατά Staropoli - σχήμα που προέκυψε από το «σχίσμα» των αυθεντικών Rhapsody (κι εκείνο που διατηρεί τα δικαιώματα του back catalogue τους). Οι Ιταλοί ομολογώ πως ήταν μια απρόσμενη προσθήκη στο line-up, αφού κατά το παρελθόν - και όντας στη Manowar συμφερόντων Magic Circle Music -αντιμετώπισαν αρκετά προβλήματα οικονομικής και δικαστικής φύσεως με την εν λόγω εταιρεία. Φαίνεται, πάντως, πως τα πράγματα ανάμεσα στις δύο πλευρές είναι περασμένα - ξεχασμένα, οπότε οι συμφωνικοί power metallers θα είχαν την ευκαιρία να εμφανιστούν στη χώρα μας για πρώτη φορά με το ανανεωμένο τους line-up (και πέντε χρόνια έπειτα από την τελευταία φορά που τους είχαμε απολαύσει), μπροστά σε ένα πραγματικά πολυπληθές κοινό.

Release Athens - Rhapsody Of Fire

Δεν το κρύβω πως είμαι σταθερός ακροατής της μπάντας εδώ και χρόνια, ενώ ακόμη απολαμβάνω το πιο πρόσφατο πόνημα της, το φετινό "The Eighth Mountain". Έτσι, το γεγονός πως το setlist που μας παρουσίασαν αναμενόμενα βασίστηκε σε αυτό δεν μπορώ να πω πως με «χάλασε», έστω κι αν σίγουρα θα προτιμούσα να είχαν παρουσιαστεί περισσότεροι ύμνοι από το ένδοξο παρελθόν τους, πέραν των "Dawn Of Victory", "Holy Thunderforce" και του καταληκτικού - κι αγαπημένου - "Emerald Sword". Εκείνο, όμως, που πραγματικά υπήρξε προβληματικό κατά την εμφάνιση τους ήταν ο μέτριος και ανισόρροπος ήχος, που άλλοτε έφερνε το ένα όργανο πιο μπροστά και άλλοτε το άλλο, αυξομειωνόταν κατά το δοκούν κι επηρέασε από λίγο έως πολύ το πως εμφανίστηκαν ενώπιον μας οι Ιταλοί.

Release Athens - Rhapsody Of Fire

Ωστόσο, σε ό,τι αφορά την μπάντα καθεαυτή, δεν μπορεί να ειπωθεί κουβέντα για το εκτελεστικό της υπόβαθρο, αφού αποτελείται και σε αυτήν την ανανεωμένη υπόσταση από άψογα καταρτισμένους μουσικούς. Μάλιστα, ο νέος τραγουδιστής τους, Giacomo Voli, αποδείχθηκε ανταγωνιστικότατος και σε συνθήκες ζωντανών εμφανίσεων, όντας τεχνικά αλάνθαστος και ικανοποιητικά επικοινωνιακός, ενώ εντυπωσιακός κι ακριβέστατος υπήρξε και ο shredder Roberto De MIcheli, το πιο παλιό μέλος των Rhapsody Of Fire μετά τον «μάγο των πλήκτρων» (κατά τα λεγόμενα του Voli), Alex Staropoli. Έτσι, έπειτα από μια ώρα γεμάτη από το συμφωνικό και πομπώδες power metal της, η μπάντα θα μας αποχαιρετούσε, ορίζοντας συγχρόνως την έναρξη της αντίστροφης μέτρησης για τη συναυλιακή επιστροφή των Kings Of Metal στη χώρα μας... Σ.Κ.

Release Athens - Rhapsody Of Fire

SETLIST
 

Distant Sky
The Legend Goes On
Dargor, Shadowlord Of The Black Mountain 
Courage To Forgive
March Against The Tyrant
Rain Of Fury
Dawn Of Victory
Holy Thunderforce
Master Of Peace
Emerald Sword

Το ενενηντάλεπτο κενό που ακολούθησε την εμφάνιση των Rhapsody Of Fire ήταν ομολογουμένως μεγάλο, λειτουργώντας όμως θετικά, καθώς όσο πιο κοντά φτάναμε στη μεγάλη στιγμή, τόσο αυξανόταν ο ενθουσιασμός μας εντός απολύτως εορταστικού κλίματος. Εν τέλει, ελάχιστα λεπτά μετά τις έντεκα, τα φώτα έσβησαν, και το ορχηστρικό "March Οf Τhe Heroes Ιnto Valhalla" από το φετινό EP "The Final Battle I" συνόδευσε από τα ηχεία τους πολεμιστές με τις ασπίδες που βρίσκονταν επάνω στα βράχια της εντυπωσιακής σκηνής και αλλάζοντας στάσεις, ετοιμάζονταν για την ύστατη μάχη.

Manowar Release Athens

Η θρυλική πλέον φράση του Orson Welles "ladies and gentemen, from the United States Of America, all hail Manowar" έσκισε τον αέρα και οι τέσσερις μουσικοί όρμησαν στη σκηνή, ξεκινώντας ως είθισται με το "Manowar". Ο πανζουρλισμός που επικρατεί είναι μόνο η αρχή, καθώς ο τρομερός ήχος, ή άψογη απόδοση του συγκροτήματος και ειδικά θεϊκή φωνή του Eric Adams δεν αφήνουν περιθώρια για υπαναχώρηση. Έχω διαπιστώσει αρκετές φορές, πριν ή μετά από κάποιο live, ότι τα video στο YouTube δεν λένε (όλη) την αλήθεια. Στην προκειμένη περίπτωση, βλέποντας video από προηγούμενες συναυλίες δεν θα μπορούσαμε να διανοηθούμε τι μας περίμενε, ενώ τα video που ήδη κυκλοφορούν από εχθές περικλείουν σε ένα βαθμό τη μαγεία που ζήσαμε.

Manowar Release Athens

Αναμενόμενα τα sing along είναι μεγαλειώδη, ειδικά σε τραγούδια όπως το διεθνιστικού χαρακτήρα "Warriors Οf Τhe World United", "Battle Hymn", "Hail Αnd Kill", "Thor (The Powerhead)", "Kings Of Metal", "Fighting Τhe World" και "Blood of My Enemies", ενώ έχω την εντύπωση πως αν δεν σωπαίναμε που και που για να απολαύσουμε το απίθανο λαρύγγι του Adams το αποτέλεσμα σε αυτό το επίπεδο θα ήταν ακόμη πιο εντυπωσιακό. Τα αρκετά καπνογόνα που άναψαν συνέτειναν εκ μέρους μας στη δημιουργία πανηγυρικής ατμόσφαιρας, ασύγκριτο ήταν όμως το stage show που κουβάλησαν οι οκτώ νταλίκες, με φωτιές, εκρήξεις και επικών διαστάσεων video wall.

Manowar Release Athens

Κερασάκι σε αυτή την τούρτα αποτέλεσαν τα πυροτεχνήματα, τόσο στο ξεκίνημα του "The Power Οf Thy Sword" όπου ανοίχθηκε και ένα αρκετά μεγάλο pit, όσο και στο μεγάλο φινάλε μετά το μοναδικό encore. Με εξαίρεση ίσως τα τέρμα δίκασο κομμάτια όπως το "King Οf Kings" και το "Ηouse Οf Death", ο ήχος υπήρξε φανταστικός: πολύ δυνατός, πολύ καθαρός και σε πολύ μεγάλο βαθμό φυσικός, ακόμη και στις πολύ μπροστινές σειρές. Εξαιρετική ήταν η ροή, με ελάχιστες έως καθόλου διακοπές ανάμεσα στα κομμάτια, οπότε σε αυτή τη βάση το γεγονός ότι παραλείφθηκαν εισαγωγές δεν με πείραξε καθόλου, ενώ συνυπολογίζοντας την προσμονή και κατόπιν την ένταση, η επιλογή να βιώσουμε τα σπουδαιότερα στα δύο τρίτα από τα εκατό και κάτι λεπτά συνολικά προσωπικά με βρίσκει σύμφωνο.

Manowar Release Athens

Πριν εξετάσουμε τους δύο εξηνταπεντάρηδες ζωή να 'χουνε, αξίζει να πούμε δυο λόγια καταρχάς για τον E.V. Martel και τον Anders Johansson. Ο Βραζιλιάνος χωρίς να είναι εξωπραγματικός υπήρξε εξαιρετικός στον ρόλο του με ωραίο ήχο και καλά παιξίματα, βγαίνοντας μάλιστα μπροστά στα σόλο του. Ο Σουηδός βρισκόταν ούτως ή άλλως στο background και κουβαλώντας δεκαετίες εμπειρίας στην πλάτη του επιτέλεσε τον ρόλο του, με ένα μικρό ερωτηματικό για ελάχιστα «τσαφ». Εξαιρετικός ήταν και ο Joe Rozler, «πληκτρολόγος» των Manowar από το 2002 και έπειτα στις studio ηχογραφήσεις, ο οποίος βρέθηκε κατ'εξαίρεση στη συναυλία της Αθήνας και προσέδωσε φυσικότητα στο συνολικό ηχητικό αποτέλεσμα όπου ήταν απαραίτητο.

Manowar Release Athens

Πολύς λόγος έχει γίνει διαχρονικά για τον Joey DeMaio και την over the top συμπεριφορά του στη σκηνή και εκτός αυτής. Εάν υποθέσουμε πως το μέγεθος που αποτελούν οι Manowar οφείλεται εν πολλοίς στο ασυμβίβαστο όραμα που είχε ανέκαθεν αυτός ο άνθρωπος, σε ένα βαθμό μπορεί να αιτιολογηθεί η εξωστρέφεια που επιδεικνύει σε διάφορες περιστάσεις. Στη σκηνή πάντως εχθές τον είδαμε να παίζει καλά με το κοινό πριν πιάσει μερικές νότες από το "Black Arrows" και το "Sting Οf Τhe Bumblebee", σε ένα σόλο που δεν ξεπέρασε τα τέσσερα λεπτά αν μέτρησα σωστά, διάστημα εύλογο αν θεωρήσουμε πως οι υπόλοιποι χρειάζονταν μερικές ανάσες.

Manowar Release Athens

Στον καθιερωμένο λόγο του καταρχάς αστειεύτηκε λέγοντας πως αυτήν τη φορά δεν θα μιλήσει ελληνικά όπως στη Θεσσαλονίκη και στη συνέχεια έπλεξε το εγκώμιο των Ελλήνων. «Υπάρχουν δύο κατηγορίες ανθρώπων, οι Έλληνες και όλοι οι υπόλοιποι» ανέφερε χαρακτηριστικά, σημειώνοντας πόσο άλλαξε η ζωή του μετά την πρώτη του επίσκεψη στη χώρα μας το 1991, εξαιρώντας τις καιρικές συνθήκες, το φαγητό και τους ανθρώπους, ενώ δεν παρέλειψε να αναφέρει κάμποσες φορές την εθνική μας λέξη. Προς τιμή του έφερε στη σκηνή τον Θωμά Μαχαίρα και τον Δημήτρη Βόγλη για να τους ευχαριστήσει για τη συνεργασία και τη διοργάνωση που κατά γενική ομολογία ήταν άψογη, ενώ με διάθεση μικρού παιδιού έτρεξε πίσω στη σκηνή για να αναφερθεί ονομαστικά σε μερικές πόλεις της Ελλάδας που «έστειλαν αντιπροσώπους», όπως η Θεσσαλονίκη, η Πάτρα, η Καστοριά, η Λαμία και τα Τρίκαλα.

Manowar Release Athens

Τρομερή εντύπωση μου έκανε το περιστατικό κατά τη διάρκεια του "Kings Of Metal", όταν το ένα από τα δύο μηχανήματα καπνού έπεσε στα πόδια του κι εκείνος σχεδόν δεν χαμπάριασε τίποτα, παρά μόνο βρέθηκε εκτός σκηνής για μερικά δευτερόλεπτα. Επειδή λογικά τα περισσότερα, αν όχι όλα, μάλλον περνούν από τα χέρια του, ανέλπιστο δώρο προς τους οπαδούς ήταν το combo με 30 Ευρώ που περιελάμβανε τρία CD, το νέο EP και τις φετινές αυτοκρατορικές επανεκδόσεις του "Into Glory Ride" και του "Hail Το England" (ειδικά στο δεύτερο το ηχητικό αποτέλεσμα είναι φανταστικό), ενώ τουλάχιστον για την Ελλάδα, τα t-shirt στα 45 Ευρώ ήταν μάλλον απλησίαστα.

Manowar Release Athens

Αναμφισβήτητα και κατά γενική ομολογία, ο μεγάλος πρωταγωνιστής ήταν ένας και δεν ήταν άλλος από τον Eric Adams, ο οποίος με τη συνολική του παρουσία και κυρίως τις ερμηνείες του απέδειξε πως όχι μόνο ανήκει στο πάνθεον των rock και metal τραγουδιστών, αλλά ακόμη και στα 65 του χρόνια μπορεί να συγκριθεί επιτυχώς με οποιονδήποτε συνάδελφό του. Η δύναμη και η καθαρότητα της φωνής του είναι αδιανόητη, ενώ διαθέτοντας προφανώς εξαιρετική φυσική κατάσταση και αδιαπραγμάτευτα εξαιρετική τεχνική, δε φάνηκε σε κανένα σημείο να κουράζεται ή να κάνει κάποιο λάθος. Ανάμεσα σε πολλές σπουδαίες στιγμές ξεχωριστή μνεία αξίζει στο "Swords Ιn Τhe Wind" όπου πραγματικά έλαμψε, και βεβαίως στη μεγάλη έκπληξη της βραδιάς που δεν ήταν άλλη από το συγκλονιστικό "Hector's Final Hour", τέταρτο μέρος από το 28λεπτο έπος "Achilles, Agony and Ecstasy Ιn Eight Parts".

Manowar Release Athens

Όσον αφορά το setlist στο δεύτερο σκέλος της περιοδείας Final Battle που προκάλεσε πολλές αντιδράσεις τους προηγούμενους μήνες, τελικά δεν ήταν τόσο κακό στη ροή του, αλλά μάλλον πολύ καλό. Βέβαια, εάν αντί για δυο τρία τραγούδια από το "Warriors Of The World" είχαμε εκπροσώπηση του θρυλικού "Into Glory Ride" ή μερικά ακόμη από τα τέσσερα πρώτα ιστορικά άλμπουμ, το κοινό θα ήταν, όπως αποδείχθηκε από τις αντιδράσεις του, σαφώς περισσότερο ικανοποιημένο. Κάποιος μπορεί να πει βέβαια πως είχε τις ευκαιρίες του το 2007 και το 2011, ενώ καλό θα ήταν να κρατήσουμε μία πισινή για την επόμενη φορά που αν όλα θα πάνε καλά θα πρέπει να θεωρείται δεδομένη, καθώς όσα ξέρει ο νοικοκύρης δεν τα ξέρει ο κόσμος όλος.

Manowar Release Athens

Εν τέλει όσοι ήταν και έπρεπε να έρθουν ήρθαν, κρίνοντας από τον περίγυρο αλλά και τη συνολική προσέλευση που ξεπέρασε άνετα και ίσως κατά πολύ την πρώτη συναυλία το 1992 στο Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας. Κάποιοι μπορούν να ισχυριστούν ότι η αρχική ανακοίνωση της περιοδείας ήταν ένα καλοστημένο τρικ, εάν όμως βάζαμε τους εαυτούς μας για λίγο στη θέση των εξηνταπεντάρηδων Adams και DeMaio, ίσως μπορέσουμε να καταλάβουμε ότι μάλλον θέλουν να ανταμείψουν όσο τον δυνατό περισσότερο κόσμο, όσο ακόμη πατούν γερά στα πόδια τους.

Κρίνοντας εκ του αποτελέσματος, τα κατάφεραν στον μέγιστο δυνατό βαθμό, δικαιώνοντας τους οπαδούς τους που δεν χάνουν την πίστη τους, και αφήνοντας μόνο θετικές εντυπώσεις, ακόμη και σε όσους έχουν ελάχιστη επαφή με τη μουσική τους. Εν τέλει, βραδιές όπως η χθεσινή επιβεβαιώνουν πόσο σπουδαίο θετικό ρόλο έχει η μουσική στις ζωές μας και πόσο μεγάλο δώρο είναι οι μαγικές στιγμές όπως αυτές που ζήσαμε, σε μια εποχή που άγχη και καταχρήσεις κοστίζουν ζωές νέων ανθρώπων. In our hearts you'll live forever λοιπόν. Θ.Ξ.

Φωτογραφίες: Release Athens Festival / Manowar: Pero Lakanen © 2019 Magic Circle Entertainment

SETLIST
 

Manowar 
Warriors Οf Τhe World United 
Blood Οf My Enemies 
Brothers Οf Metal Pt.1
Call Τo Arms 
Hand Οf Doom 
Sons Οf Odin 
Hector's Final Hour
Swords Ιn Τhe Wind 
Battle Hymn 
Thor (The Powerhead)
Kings Of Metal 
Bass Solo 
Fighting The World 
Hail And Kill 
The Power Of Thy Sword 
King Of Kings
House Of Death 
Joey's Speech

Encore:

Black Wind, Fire and Steel

  • SHARE
  • TWEET