Swans live σε Θεσσαλονίκη και Αθήνα, 16-17/05/13

16/05/13 - Μύλος, Θεσσαλονίκη (support: Γυναικείο Φωνητικό Σύνολο Πλειάδες)

Οι Swans ανέκαθεν αποτελούσαν ένα δυσνόητο και εκκεντρικό μουσικό σχήμα το οποίο ουδεμία σχέση είχε με τα γούστα του ευρύτερου κοινού. Παρ' όλα αυτά με το "The Seer" κατάφεραν με έναν «μαγικό» τρόπο να αναγκάσουν σύσσωμο τον μουσικό τύπο να (ξανά) ασχοληθεί μαζί τους και να τοποθετήσει το άλμπουμ τους με ευκολία στις κορυφαίες στιγμές του 2012. Η δισκογραφική τους επιτυχία στάθηκε αφορμή ώστε οι διοργανωτές να καλέσουν τον Michael Gira και τους ταλαντούχους συνοδοιπόρους  του για δυο εμφανίσεις στην χώρα μας και τους Θεσσαλονικείς οπαδούς τους αυτή την φορά να έχουν και αυτοί την ευκαιρία να τους «απολαύσουν». Όσοι γνωρίζουν τί συμβαίνει στις εμφανίσεις του συγκεκριμένου σχήματος καταλαβαίνουν πολύ εύκολα γιατί τοποθετήκαν τα παραπάνω εισαγωγικά στην ακατάλληλη λέξη «απολαύσουν».

Τη βραδιά άνοιξε το γυναικείο φωνητικό σύνολο Πλειάδες, μια ομάδα που αποτελείται από πέντε νέες κοπέλες που έχουν στόχο με το project τους να συμβάλλουν στην προβολή της ελληνόφωνης πολυφωνίας και πιο συγκεκριμένα στην αντίστοιχη της Ηπείρου. Πολλοί ίσως να το θεώρησαν αταίριαστο για την συγκεκριμένη βραδιά αλλά αφού ο ίδιος ο Gira επέλεξε κάτι τέτοιο και έμεινε ικανοποιημένος, εμάς δεν μας πέφτει λόγος.



Οι Πλειάδες είχαν μάλιστα την καλοσύνη να μας ενημερώσουν περισσότερο για την μουσική αυτή καθώς και να προσκαλέσουν το κοινό να συμμετέχει στα κομμάτια αλλά η ανήσυχη φασαρία του κοινού δεν βοηθούσε ώστε να επιτευχθεί ο στόχος τους. Αν και προσωπικά δεν βρίσκω ιδιαίτερο ενδιαφέρον στην μουσική αυτή, η προσπάθεια να κρατήσουν ζωντανή την παράδοση της χώρας μας μόνο θετική μπορεί να χαρακτηριστεί.

Οι επομένες δύο, σχεδόν, ώρες είναι δύσκολο να περιγραφούν. Όσο δύσκολο ήταν και για οποιοδήποτε από τους παρευρισκόμενους που γέμισαν τον χώρο να συμβαδίσει νοητικά με το ψυχικά διαταραγμένο μυαλό του Κυρίου Gira και τις άρρωστες δημιουργίες του. Οι Swans κατά την τριαντάχρονη καριέρα τους υπήρξαν ανέκαθεν πρωτότυποι, πρωτοποριακοί και πηγή επιρροής  και έμπνευσης για ολόκληρες μουσικές σκηνές. Από το industrial των Godflesh και τις πρώτες post rock μπάντες ως το ψυχεδελικό σκοτάδι των Neurosis και το ηχητικό χάος των Sun O))) παντού γίνεται φανερό ότι οι εν λόγω καλλιτέχνες «πίνουν νερό» στο όνομα του Michael Gira.



Στο χρονικό διάστημα που κράτησε το σετ των Swans τίποτα δεν είχε σημασία, ούτε οι τίτλοι των τραγουδιών, ούτε η πλούσια δισκογραφία των Αμερικανών που μένει χαμένη στην λήθη. Ούτε καν η ποιότητα του ήχου, το «τρίξιμο» από τα μπάσα ή οι μικροφωνισμοί. Όλα αυτά έπαιζαν τον δικό τους μικρό ρόλο στο θορυβώδες trip τους, στο κλιμακωτά αυξανόμενο ηχητικό ταξίδι με τον Gira να καθοδηγεί μοναχός του όπως ο καπετάνιος που κουμαντάρει το πλοίο στην χειρότερη τρικυμία.



Ο Gira αν και φαίνεται να έχει αποδεχτεί τον ρόλο τους ερημίτη, στην πραγματικότητα κάθε άλλο παρά μόνος του βρίσκεται πάνω στην σκηνή αφού οι μουσικοί που τον πλαισιώνουν παίζουν έναν τεράστιο ρόλο ώστε να επιτευχθεί το ηχητικό αυτό αποτέλεσμα. Ανάμεσά τους, κορυφαίος ο Thor Harris ο οποίος με τα αναρίθμητα όργανα που περνούν από τα χέρια του είναι υπεύθυνος για ένα τεράστιο μέρος την μουσικής  και ταυτόχρονα είναι ο μόνος που έχει την ικανότητα να προσελκύσει τα βλέμματα του κοινού που όλο το υπόλοιπο χρονικό διάστημα παρακολουθούσε τον εκστασιασμένο Gira στους ψυχεδελικούς χορούς του.



Αποκορύφωμα της βραδιάς φυσικά το "The Seer", το τριανταδυάλεπτο έπος που μου έφερε στο μυαλό τους Pink Floyd στην Πομπηία με μοναδική διαφορά ότι οι αρρωστημένες μελωδιές και το ψυχαναγκαστικό drumming μετέφεραν τα μέλη του συγκροτήματος στην εποχή που τα κύματα της καυτής λάβας κατέστρεφαν τα πάντα.



Άπειρες οι εικόνες που μου ήρθαν στο μυαλό, αμέτρητες και οι εκφράσεις στο πρόσωπο του Gira. Το μόνο που είναι απαραίτητο να αναφερθεί όμως είναι ότι μια ζωντανή εμφάνιση των Swans δεν μοιάζει με τίποτα άλλο, δεν πηγαίνεις για να διασκεδάσεις, δεν πηγαίνεις για να περάσεις ευχάριστα. Πηγαίνεις για να ζήσεις μια εμπειρία που θα θυμάσαι για ολόκληρη την ζωή σου.

Υ.Σ.: Φυσικά και δεν υπήρξε encore, μονάχα ένα ενθουσιώδες χειροκρότημα από ένα ψυχικά ταλαιπωρημένο κοινό προς ένα «τίμιο» καλλιτεχνικο σύνολο και έναν μεγαλοφυή μαέστρο.

---

17/05/13 - Fuzz Club, Αθήνα (support: Moa Bones)

Το περσινό άλμπουμ των Swans με τίτλο "The Seer" θεωρήθηκε δικαίως ως ένα από καλύτερα της χρονιάς λαμβάνοντας διθυραμβικές κριτικές σχεδόν από παντού. Παράλληλα, η ανανεωμένη μπάντα του Michael Gira περιοδεύει συνεχώς, φέρνοντας όλο και περισσότερο κόσμο σε επαφή με την πανέμορφα επώδυνη εμπειρία που αυτοί ονομάζουν συναυλία. Μετά το πρώτο σοκ του 2011 στο Gagarin, αυτή τη φορά θα τους βλέπαμε πιο υποψιασμένοι στο μεγαλύτερο Fuzz.

Στις 21:50 λοιπόν, μπροστά από ένα πορτοκαλί τείχος ενισχυτών -προσφορά της Orange- που μας προετοίμαζε για τη συνέχεια, μόνος πλέον με μια ακουστική κιθάρα ανέβηκε ο Δημήτρης Αρώνης ως Moa Bones. Ευχάριστη φωνή, με μια χροιά Starsailor και ωραία προφορά μας κράτησε συντροφιά με την folk pop του για περίπου μισή ώρα. Ξεχωρίσαμε τις διασκευές σε Smashing Pumpkins (Ava Adore) και Beatles (Help!). Αν τον πετύχετε κάπου, αξίζει ένα ποτό.

Στις 22:40 η συμμορία που ο Gira ονομάζει μπάντα κάνει την εμφάνισή της στη σκηνή του Fuzz με τον Αρχηγό να κάνει σήμα να ανέβει κι άλλο η ένταση.



Εδώ θα πρέπει να πούμε ότι οι Swans δεν δίνουν συναυλίες με την τυπική έννοια του όρου. Δεν παίζουν «τραγούδια». Για δυο ώρες παρακολουθούμε με κομμένη την ανάσα και ενίοτε «αίμα» στα αυτιά μια περφόρμανς που έχει μεν κάποια διακριτά μέρη με όνομα αλλά δεν είναι κομμάτια με την κλασική μορφή. Ο ίδιος ο Gira δηλώνει πως δεν τον ενδιαφέρει το παρελθόν παρά μόνο η τρέχουσα πορεία της μπάντας, γι' αυτό και βασίζεται στην τελευταία δουλειά των Swans και σε ακυκλοφόρητα κομμάτια.

"To Be Kind" λοιπόν για αρχή και η φωνή crooner του Gira έρχεται σε αντίθεση με τη βίαιη επίθεση των υπολοίπων και τα κύματα από την peadal steel του Kristof Hahn.



Καθόλη τη διάρκεια του live ο Gira συμμετέχει όχι μόνο ταλαιπωρώντας τη Lucille του αλλά με όλο του το σώμα μη χάνοντας όμως τον έλεγχο της μπάντας του ούτε για δευτερόλεπτο. Πείτε τον όπως θέλετε, μαέστρο, αρχηγό, σαμάνο με το peyote να ξεχυλίζει - κοινό και μουσικοί ήμαστε δικοί του για όση ώρα εκείνος ήθελε. Είμαστε όλοι παιδιά του θεού του, δεν χρειάζεται να απευθυνεί με κραυγές στο ακροατήριο, είμαστε όλοι εκεί, ακόλουθοι του. Ένας άνθρωπος ασύλληπτης ενέργειας, στα 58 του χρόνια διεθύνει μια ορχήστρα που συνδυάζει τη διεστραμμένη Americana με ένα πρωτόγονο industrial ήχο.



Άξιος συμπαραστάτης ο πολυοργανίστας Thor Harris μετουσιώνει σε ήχο την ωμή δύναμη, ειδικά όταν καταπιάνεται με τα κρουστά λειτουργώντας ως δεύτερος drummer.



Στο "Coward" το «stick your knife in me» δεν θα μπορούσε να ακουστεί πιο ζωντανά με τον ίδιο να παραδίδεται σε ένα ξέφρενο χορό. Μουσκεμα πια κλείνει με το Toussaint Louvrture, ένα βίαιο ύμνο στο μαύρο ηγέτη της Aϊτινής Επανάστασης που τον βρίσκει να ουρλιάζει «liberté, égalité, fraternité». (Στη διάρκεια του σετ δεν παρέλειψε να μας ευχαριστήσει που παραβρεθήκαμε, παρά τους δύσκολους καιρούς που ζούμε).



Στο τέλος όλη η μπάντα υποκλίθηκε αρκετές φορές μπροστά στο κοινό που την αποθέωνε, μαζεύοντας ταυτόχρονα τα κομμάτια (και τα αυτιά του) από το πάτωμα του Fuzz.



Μπορεί για κάποιους να έλειπε η έκπληξη της πρώτης φοράς, να τους φάνηκε πιο soft ίσως αλλά οι Swans υπό την καλλιτεχνική καθοδήγηση του Gira συνεχίζουν να παρουσιάζουν αριστουργήματα εντός και εκτός σκηνής και ο ίδιος να εξελίσσεται σε ουσιαστικό rock icon του καιρού μας.

Φωτογραφίες: Χρήστος Κισατζεκιάν / www.livephotographs.com - Γιάννης Βόλκας