Συνέντευξη με τον mastermind των Dol Ammad

Έχοντας ως αφορμή την επίσκεψη μας στη Θεσσαλονίκη για τη συναυλία των Lacuna Coil / Tiamat, βρήκαμε την ευκαιρία να συναντηθούμε και να ανταλλάξουμε απόψεις με τον mastermind των Dol Ammad, Θανάση ή κατά πολλούς Lightbridge. Η πολύωρη κουβέντα μας έλαβε μέρος σε μια κεντρική καφετέρια της πόλης και τα θέματα που θίξαμε ήταν άκρως ενδιαφέροντα και πρόσφατα. Μιλήσαμε για τις βλέψεις του, την παρούσα κατάσταση αλλά και την ανταπόκριση του κόσμου όσον αφορά το φαινόμενο Dol Ammad. Ας δούμε όμως τι ακριβώς είπαμε, ή καλύτερα μας είπε :...

Καταρχήν Θανάση καλησπέρα. Dol Ammad, για εξήγησε μας τι σημαίνει αυτό.

Βασικά είναι παρμένο από παιχνίδι στον υπολογιστή, δε ξέρω αν ασχολείσαι. Πιο συγκεκριμένα το Descent 3, είναι το αγαπημένο μου παιχνίδι. Το έχω πάρει από εκεί, είναι μια πίστα, στην ουσία είναι ένας διαστημικός σταθμός στην Ευρώπη που είναι ο δυρυφόρος του Δία. Εξού και η χορωδία έχει ονομαστεί Europa Choir. Αμα θες ετυμολογικά να σου πω όμως, το Dol είναι παρμένο από Tolkien και σημαίνει κάστρο και Ammad είναι κάτι Παλαιστινιανό που δεν έχω δει ακόμα, είναι ένα όνομα. Στην ουσία είναι το κάστρο του Ammad.

Από πότε ξεκίνησες με το project, αν βέβαια το επικαλείς project; Σκοπεύεις να το συνεχίσεις;

Βασικά δεν είναι project. Θα το συνεχίσω, ειδικά τώρα που πάμε τόσο καλά και έχουν ενδιαφερθεί και εταιρίες. Δηλαδή αυτό ξεκίνησε από το μυαλό μου στα μέσα του ’90, να φτιάξω κάτι τέτοιο και τελειοποιήθηκε τώρα, 2001-2002. Το 2001 έκανα το πρώτο demo που βγήκε σε πολύ λίγα αντίτυπα και το έδωσα μόνο σε εταιρίες. Ήταν instrumental, δεν είχε καθόλου φωνητικά ούτε χορωδία και όλα τα όργανα τα έπαιζα εγώ. Αυτό έγινε για να δούμε άμα υπάρχει από τις εταιρίες κάποιο μικροσκοπικό ενδιαφέρον, το οποίο και τελικά υπήρξε και ήταν άμεσο και αυτό μου έδωσε δύναμη για να μαζέψω τα παιδιά. Πήγα τους βρήκα, τους μίλησα κάναμε συμφωνίες για να δούμε πως θα γίνει να μπει και η χορωδία. Βρήκα κιθαρίστα, βρήκα μπασίστα...

Τα παιδιά αυτά είναι μόνιμα στο συγκρότημα;

Θέλω να πιστεύω πως ναι. Δηλαδή μιλάμε, βγαίνουμε... Ίσως η χορωδία να μην είναι όλη μόνιμη αλλά το μεγαλύτερο ποσοστό ναι, είναι.

Τα παιδιά της χορωδίας είναι από εδώ, από Θεσσαλονίκη;

Ναι από Θεσσαλονίκη και οι περισσότεροι είναι μουσικοί και ανήκουν ήδη σε μια μεγάλη χορωδία της πόλης, από όπου και τους γνώρισα.

Το cd το έχεις κυκλοφορήσει μόνος σου. Υπάρχει περίπτωση να το δούμε και από εταιρία;

Επειδή υπήρξε ενδιαφέρον, θα βγει μάλλον το Σεπτέμβριο, δηλαδή μετά το καλοκαίρι. Θα περιέχει περισσότερα κομμάτια, δηλαδή αυτό είναι περίπου 30 λεπτά, ενώ το νέο θα περιέχει 50-55 λεπτά. Θα βγει κανονικό album με επανηχογραφημένη χορωδία, πιο ποιοτικά γιατί είμαι και λίγο τελειομανής. Όπως είπα θα βγει με νέα κομμάτια συν αυτά που υπάρχουν τώρα. Στην ουσία είναι κάτι σαν ντεμπούτο album. Και πέραν από αυτό, υπάρχει και υλικό για συνέχεια, δηλαδή δεν πρόκειται για project. Βλέπω στον ορίζοντα τουλάχιστον 3 album. Από ‘κει και ύστερα βλέπουμε.

Νομίζεις ότι θα μπορέσεις να βγάλεις το συγκρότημα live;

Heh, κλασική ερώτηση. Το βασικό πρόβλημα είναι η χορωδία, όπως είναι λογικό, επειδή είμαστε πολλά άτομα. Εκτός αυτού θα πρέπει να βρω και έναν drummer, εντάξει αυτό είναι εύκολο. Επίσης τα πλήκτρα είναι αρκετά, θα έπρεπε να έχω και 2-3 πληκτράδες. Αλλά πες πως ορισμένα μέρη τα φορτώνουμε σε laptop, όπως κάνουν όλοι. Ας πούμε είδα πρόσφατα ένα DVD των Nightwish και εκεί έπαιζε μια βασική μελωδία ο πληκτράς, ενώ από πίσω υπήρχαν 3-4 tracks με πλήκτρα. Είναι συχνό φαινόμενο αυτό. Αλλά τη χορωδία για παράδειγμα δε μπορείς να την έχεις προηχογραφημένη, εγώ δε θα ήθελα να την δω προηχογραφημένη τη χορωδία. Γι’ αυτό δε θα το κάνω πρόχειρα. Άμα είναι να το κάνω, θα το κάνω καλά, δηλαδή να μαζευτούμε και να οργανωθούμε. Άμα γίνει καλά θα το κάνουμε, αλλιώς έτσι πρόχειρα να βγω με το laptop μου στη σκηνή δεν το κάνω, δεν έχει νόημα. Αλλά ότι μπορεί να γίνει, μπορεί να γίνει άνετα.

Το cd το έβγαλες και παραέξω, στο εξωτερικό;

Ναι. Άμα μπεις στο site μας θα δεις πάρα πολλές κριτικές και από εξωτερικό. Από Φινλανδία, από Γερμανία. Τώρα θα μας κάνει και ένας Ολλανδός που έχει πάθει πλάκα. Στην Ιαπωνία επίσης υπήρξε ενδιαφέρον και έστειλα 3 cd. Έχει παιχτεί σε ραδιόφωνα της Αυστραλίας, στην Αμερική. Έχει σταλεί σχεδόν σε όλα τα μέρη, στα πιο γνωστά τουλάχιστον.

Ο τίτλος. Electronica - Art - Metal. Λίγα λόγια;

Ο τίτλος στην ουσία δεν είναι τίτλος του album. Στην ουσία είναι χαρακτηρισμός της μουσικής. Βασικά το έκανα επειδή μου άρεσε και αυτός ήταν ο σκοπός μου, δηλαδή όταν το σκεφτόμουνα αυτό ήθελα να κάνω. Για να αποφύγω επίσης να ακούω διάφορους να λένε ότι είναι έτσι, είναι αλλιώς και να βάζουνε ταμπέλες. Οπότε έβαλα μόνος μου μια ταμπέλα για να ξέρουνε περί τίνος πρόκειται και να τελειώνουμε. Αν και πολλοί το ονομάζουνε progressive.

Εμένα πάντως μου έκαναν μεγάλη εντύπωση τα κομμάτια που άκουσα. Πως σου ήρθε η ιδέα να κάνεις ένα τέτοιο είδος μουσικής; Πως δεν έκανες κάτι πιο κλασικό, κάτι σε πιο progressive ή power μονοπάτια;

Ίσως επειδή μου αρέσει πολύ και η ηλεκτρονική μουσική. Δηλαδή έχει καμιά 15αρια χρόνια τώρα που ακούω και ηλεκτρονική και metal. Αυτή είναι η μουσική που ήθελα να ακούσω, δηλαδή να συνδυάζονται οι δύο μουσικές που λατρεύω και να δώσουν ένα καλό αποτέλεσμα. Αυτό το πράγμα, για παράδειγμα ακούς πολλούς που λένε ότι κάνουνε ένα cd και μετά δεν το ακούνε. Εγώ θέλω να το ακούσω, μου αρέσει αυτό το είδος.

Υπάρχουν συγκροτήματα που επηρεάστηκες; Ναι, επιρροές πάντα υπάρχουν. Μπορούμε να πούμε φυσικά τους Therion για τη χορωδία τους. Και από power και black σχήματα. Ας πούμε Helloween και από black τους Arcturus. Μου αρέσουνε πολλά, τα παράξενα κυρίως.

Στο album έχεις τα synthesizer, τα πλήκτρα...

Ναι, γράφω και τα drums. Εδώ και 5 χρόνια σπουδάζω drums. Τα drums έχουν γραφτεί με ένα περίεργο τρόπο. Είναι διορθωμένα trigger drums. Δηλαδή τα έχω παίξει τμήμα τμήμα, 8μετρα, 12μετρα και ότι λάθη γίνονταν τα διόρθωνα, έτσι ώστε να κερδίσω χρήματα και για να βγει ο ήχος τέλειος. Με τα triggers βγάζεις πολύ καλό ήχο. Αλλά το κακό είναι ότι ακούγεται σαν drum machine. Δηλαδή μπορεί να σου πει κανέις τι είναι αυτό, είναι τέλειο. Αλλά δεν είναι drum machine. Όλες οι δυναμικές από το παίξιμο έχουν διατηρηθεί. Απλώς το παράκανα στην επεξεργασία.

Η επεξεργασία και αυτά έχουν γίνει σε studio;

Ναι έχω δικό μου studiaκι στο σπίτι. Χρόνια ασχολούμαι τώρα, ξέρεις όλα μου τα λεφτά εκεί πηγαίνουν. Και η ηχογράφηση της χορωδία έγινε εκεί, καθώς επίσης και η μίξη και η παραγωγή, το mastering. Με τη βοήθεια βέβεια ενός ηχολήπτη, του Αργύρη, ο οποίος αναφέρεται και στο cd. Αυτός με βοήθησε στις εντάσεις, στη μίξη κλπ, γιατί εντάξει εγώ τα ξέρω εντελώς εμπειρικά.

Έχεις σπουδάσει τίποτα πάνω στη μουσική;

Στη μουσική έχω βασικές γνώσεις αρμονίας και jazz αρμονίας, που είχα κάνει στο ωδείο. Αλλά δεν τα τελείωσα όλα αυτά, μόνο τα drums στην ουσία έχω προχωρήσει αρκετά. Βασικά θεωρώ τον ευατό μου αυτοδίδακτο αν και έχω κάνει αρκετά χρόνια και πλήκτρα και drums.

Τι χρησιμοποιήσατε από συσκευές και εξοπλισμό;

Από synthesizer; Είναι 4-5 synthesizer, και soft και hardware synthesizers. Η κονσόλα επίσης, νοικιάσαμε μικρόφωνα, νοικιάσαμε προενισχυτές για τη χορωδία, μηχάνημα ενίσχυσης για κιθάρα και μπάσο. Γενικά ήταν προσεγμένα όλα αυτά δεν αφήσαμε κάτι στην τύχη. Ήταν μια ενασχόληση που κράτησε από τα Χριστούγεννα μέχρι τον Ιούνιο, μιλάμε για μεγάλο διάστημα για να βγει όλο αυτό το αποτέλεσμα.

Τα κομμάτια τα είχες έτοιμα;

Ναι, τα κομμάτια υπήρχαν όλα εκτός από ένα. Είχαν βγει και στο demo το πρώτο του 2001. Έβαλα και ένα καινούριο και ξαναηχογράφησα τα υπόλοιπα. Δεν ήθελα να χαθούνε αυτά τα κομμάτια επειδή μου αρέσουνε και τώρα και στο album πάλι θα τα βάλω γιατί πιστεύω ότι είναι καλά κομμάτια. Υπάρχουν βέβαια και αρκετά για συνέχεια.

Την ελληνική σκηνή πως την βλέπεις; Ντουγρού σε ένα μονοπάτι και όλο ευθεία;

Κοίτα, υπάρχουνε λαμπρές εξαιρέσεις από αυτό που λέμε ότι δεν πάει καλά η ελληνική σκηνή. Αλλά νομίζω ότι φταίει και ο κόσμος. Από τη στιγμή που ένας στους δύο μεταλάδες έχει συγκρότημα και άμα τον ρωτήσεις «αγόρασες κάνα cd, υποστήριξες την ελληνική σκηνή;» θα σου πει «όχι γιατί είναι χάλια» αλλά όταν θα βγάλει αυτός cd θα απαιτήσει από σένα να το αγοράσεις. Δημιουργείται ένας φαύλος κύκλος μιζέριας που δε μπορώ να καταλάβω γιατί γίνεται. Πάρε σχήματα όπως οι Horrified για παράδειγμα, των οποίων το τελευταίο album είναι απίθανο. Και ξέρω άτομα που μόνο και μόνο που τους λες ότι είναι ελληνικό ξινίζουνε χωρίς καν να το ακούσουνε. Αλλά standard υπάρχουν και δουλεύουνε πολλά σχήματα στην Ελλάδα, απλώς έχουμε πολύ ανταγωνισμό με το εξωτερικό. Άμα δεις ας πούμε το μέτριο συγκρότημα του εξωτερικού παίζει τέλεια τεχνικά, δηλαδή η τεχνική είναι σε ανώτατο επίπεδο. Αυτό έχουμε να ανταγωνιστούμε. Γιατί όσο να ‘ναι έμπνευση υπάρχει, ιδέες υπάρχουν. Τώρα αυτό που λένε για μηχανήματα και τέτοια και αυτό δεν το πιστεύω γιατί μηχανήματα και παραγωγοί πάντα υπάρχουν. Απλώς είναι πάλι αυτή η προκατάληψη, δηλαδή αμα πας στον άλλον και του πεις «το ‘κανα το cd μου στο εξωτερικό» θα γουστάρει και θα πει «ω ωραία», ενώ άμα του πεις ότι το έκανα Μπότσαρη και Εγνατία γωνία θα ξινίσει. Δεν υπάρχει λόγος... και μηχανήματα υπάρχουν και όρεξη υπάρχει. Απλώς στη χώρα μας δεν προωθείται η έννοια του κάνω μουσική, γράφω μουσική. Σε όποιον και αν το πεις θα σε δουλέψει. Ενώ στο εξωτερικό αυτή η έννοια προωθείται από όλους, από το κράτος, από την οικογένεια, από τους φίλους, είναι κάτι που προωθεί τον πολιτισμό. Εμείς δεν το σκεφτόμαστε έτσι...

Είναι και η οικογένεια που βοηθάει τα άτομα να συνεχίσουνε;

Ναι, βεβαίως.

Εσένα σε βοήθησε η οικογένεια σου;

Ναι υπήρξε αρκετή στήριξη αν και στεναχωριόντουσαν που έτρωγα τόσο χρόνο πάνω σε αυτό. Με χάσανε από τα μάτια τους, δε με βλέπανε καθόλου. Οι φίλοι μου για παράδειγμα με ξέχασαν, δηλαδή με έπαιρναν τηλέφωνο και τους έλεγα «παιδιά δε μπορώ». Θέλει θυσίες, χρόνο και επιμονή, τίποτα άλλο. Είναι κάτι σαν πρωταθλητισμός. Όπως βλέπεις ένα ρεκόρ στο στίβο έτσι βγαίνει και ένα καλό μουσικό αποτέλεσμα. Με καφέδες και αραλίκι δε γίνεται... Τώρα οι γονείς εντάξει υπήρξε στήριξη αλλά σίγουρα υπάρχει προκατάληψη. Ίσως αν έπαιζα κάνα κλαρίνο και κάνα τουμπερλέκι θα ήταν καλύτερα (γέλια), αλλά τώρα electronica - art - metal τι ‘ναι αυτό; Η μητέρα μου είχε πει πως αυτή η μουσική είναι για ολυμπιακούς αγώνες, για τελετές, έτσι πανυγιρτζίδικη. Υπάρχει και αυτή η άποψη... (γέλια)

Οι στίχοι, οι απαγγελίες κλπ είναι όλα γραμμένα από σένα, σωστά;

Οι στίχοι ναι, είναι όλοι από μένα. Οι στίχοι είναι λίγοι, θα προσέξεις ότι δεν είναι πολλοί. Είναι τελείως φαντασίας. Άμα τους ερμηνεύσεις τελείως ρεαλιστικά είναι πράγματα που με απασχολούσαν εκείνον το καιρό, όνειρα σχετικά με αυτό που κάνω. Αλλά το έχω περάσει σε ένα πρίσμα τελείως φαντασίας, δηλ. επιστημονικής φαντασίας, ιστορίες έτσι σχεδόν αφειρημένες έτσι για να ταιριάζουνε με τη μουσική. Οι στίχοι δηλαδή είναι βοηθητικοί. Σε καμία περίπτωση δε βάζω τους στίχους πρώτα και ύστερα τη μουσική. Κάποιος άλλος συνάδελφος σου μου είχε πει πως οι Dol Ammad στην ουσία είναι instrumental και η χορωδία είναι σα να απαγγέλει, δηλαδή είτε έλεγε «Α» είτε στίχους ήταν το ίδιο γιατί ο κόσμος προσέχει τη μουσική.

Ναι έτσι είναι, κι εγώ τη μουσική πρόσεξα περισσότερο. Γι’ αυτό θα ήθελα να σε ρωτήσω άμα υπάρχουν κιόλας στίχοι.

Ναι υπάρχουν στίχοι. Υπάρχουν βέβαια και τα «Α», «Ο» και τέτοια, αλλά υπάρχουν και στίχοι που βοηθάνε στο στυλ του κάθε κομματιού. Βέβαια για μένα κάτι σημαίνουν αλλά δεν έχει νόημα. Είναι περισσότερο η ελπίδα μου, τα όνειρα μου να βγει κάτι, να προχωρήσει... Δε νομίζω όμως να αγόραζε το cd των Dol Ammad και να ασχοληθεί με τους στίχους.

Γιατί όχι; Εμένα θα μου κέντριζε την περιέργεια. Θα ήθελα να δω τι λες...

Ναι έντάξει, άμα θες να στα στείλω με e-mail. Βασικά τώρα που είπες για τους στίχους, στο επόμενο album που ετοιμάζω, επειδή έχω αρχίσει να δουλεύω και για το δεύτερο, θα συνεργαστώ με ένα παιδί που γράφει ιστορίες, ποιήματα και είναι πολύ καλός. Του έχω ήδη δώσει έναυσμα για να σκεφτεί κάποια πράγματα, του έχω πει κάποια πλαίσια, έτσι ώστε στο επόμενο cd να μην είναι τόσο αφηρημένοι οι στίχοι όπως σε αυτό. Το δεύτερο cd θα μιλάει για μια τριλογία. “The Dominion Trilogy” θα λέγεται και θα μιλάει για κάποιο βασίλειο της θάλασσας, κάπως έτσι την ψάχνουμε. Δίνω ιδέες στον Χρήστο, επικοινωνούμε, έτσι ώστε να βγει μια ιστορία. Στην επόμενη δουλειά θα δώσουμε πιο πολλή βάση στους στίχους. Δηλαδή έχει βγει ο σκελετός μιας ιστορίας, κάτι σαν concept, αλλά όχι ενός album. Θα είναι τρία κομμάτια που θα μιλάνε για αυτήν την ιστορία.

Σε καμιά περίπτωση όμως δε θα ανεβούνε οι στίχοι πάνω από τη μουσική πάλι, έτσι;

Όχι, σε καμία περίπτωση. Σε αυτά που ακούω προτιμώ να προσέχω τη μουσική. Σχεδόν ποτέ δε διαβάζω τα βιβλιαράκια. Τα διαβάζω αφού έχω ακούσει 20 φορές το cd, μετά τα παίρνω και τα ξεφυλλίζω. Δεν με επηρεάζουνε οι στίχοι καθόλου. Δε πα να λέει ο άλλος οτιδήποτε, δε με ενδιαφέρει, άμα μου αρέσει η μουσική θα το ακούσω. Άμα λέει συνταγές για να φυτέψεις ντομάτες και παίζει από πίσω τέλεια...

Ποια είναι η άποψη σου για το downloading μουσικών κομματιών;

Σε αυτό έχω μια άποψη που την λέω όσο μπορώ, γιατί πιστεύω ότι πρέπει να το συζητάμε αυτό το πράγμα. Βλέπω κόσμο να κατεβάζει έτσι album και να μην ενισχύει τη μουσική σκηνή χωρίς λόγο. Όλοι λένε πως δεν έχουνε λεφτά, και βλέπω κόσμο να ξοδεύει τα χρήματα του σε καφέδες και φαγητά άνετα. Βέβαια εντάξει τα cd είναι ακριβά, όλοι το λένε. Αλλά σκέψου ότι το metal cd έχει διατηρηθεί στα 15 Euro εδώ κα 5-6 χρόνια. Είναι το μόνο cd, το οποίο δεν έχει ανέβει η τιμή του. Αμα δεις τα άλλα ξένα cd θα δεις ότι έχουν πάει στα 20 Euro. 7 χιλιάρικα για να πάρεις στην ουσία ένα ξένο cd, ενώ τα metal cd έχουν διατηρηθεί στο 5χίλιαρο. Εγώ δεν είμαι της άποψης ότι δε μπορείς να βρεις λεφτά για να παίρνεις ένα cd το μήνα. Δε ξέρω, πιστεύω ότι είναι καλό να κατεβάζεις, κι εγώ έχω κατεβάσει πάρα πολλά, αλλά να κατεβάζεις συνειδητά. Να πεις δηλαδή ότι αν μου αρέσει κάτι και θέλω να ενισχύσω για ένα συγκεκριμένο λόγο ένα συγκρότημα, θα το κάνω. Και εντάξει στο metal υπάρχουν οπαδοί συγκροτημάτων που θα το αγοράσουν ότι και να γίνει.

Συναυλίες παρακολουθείς; Η αλήθεια είναι ότι έχω χάσει αρκετές. Τώρα τελευταία πήγα Rotting Christ, Candlemass. Απλώς κάνω κάποια οικονομία γενικά αυτόν τον καιρό. Προτιμώ στην ουσία να αγοράσω ένα DVD και να το δω στο σπίτι. Αλλά κάποιο συγκρότημα που θέλω να δω, όπως ήταν οι Candlemass προχθές και οι Horrified μαζί με τους Rotting Christ, θα πάω σίγουρα στη συναυλία. Αλλά δεν είμαι συναυλιακός τύπος, ας πούμε κάθομαι και παρακολουθώ σα να βλέπω ταινία.

Ηλεκτρονική μουσική άρχισες να ακούς παράλληλα με τη metal;

Άκουγα πιο πριν, πρώτα άκουγα ηλεκτρονική. Και χώθηκα στις αρχές του ’90 στο metal. Απλώς έπαθα πλάκα με τα πρώτα που άκουσα. Νομίζω ή Manowar ή Rage ήταν το πρώτο που άκουσα. Και οι Rage είναι ακόμα από τα αγαπημένα μου σχήματα, τους λατρεύω. Μπορεί να κατέβω και Αθήνα που έρχονται με τους Pain Of Salvation. Αλλά η αλήθεια είναι ότι είχα πάθει πλάκα με το metal. Βρήκα ενεργητική μουσική, ότι χρειαζόμουν. Αλλα είμαι άρρωστος και με κλασικούς τις ηλεκτρονικής, δηλαδή με τον Ζαρ, ο οποίος είναι και ο λόγος που ασχολούμαι με την ηλεκτρονική μουσική. Μου αρέσουν όμως και πιο mainstream, όπως Orbital, Chemical Brothers και τέτοια.

Το nu-metal πως σου φαίνεται;

Έχει μερικές μπάντες απίστεφτες. Γενικά δε μου αρέσει πάρα πολύ, δεν ακούω κάθε μέρα. Υπάρχουν πολλές μπάντες κατασκευάσματα, αλλά υπάρχουν για παράδειγμα οι Tool, οι Static X, οι οποίοι είναι τρομερό συγκρότημα, αλλά εντάξει δεν είναι το αγαπημένο μου. Σίγουρα με εκνευρίζουν σχήματα όπως Nickelback, αυτά είναι για ... άντε να μην το πούμε. Οι Linkin Park δε μου αρέσουνε ιδιαίτερα, οι Limp Bizkit είναι για γέλια, αλλά Limp Bizkit έχω τα cd τους, γιατί έχουνε φοβερή παραγωγή, από τις καλύτερες παραγωγές. Το στυλ τους όμως είναι παιδικό, άμα ακούσεις τους στίχους. Αλλά και στο nu-metal βρίσκεις τρομερές μπάντες.

Τα πολιτικά γεγονότα πως τα βλέπεις τώρα τελευταία;

Ωχ, τώρα βρήκες το κατάλληλο άτομο. Εγώ είμαι κλεισμένος στον κόσμο μου, στον πλανήτη Dol Ammad. Είμαι εκτός πολιτικών και κοινωνικών γεγονότων. Αλλά εντάξει, όλοι είναι κατά του πολέμου αλλά το να λέω «είμαι κατά του πολέμου» δεν έχει κάνα νόημα. Ή με το να βγεις έξω και να λες «όχι στον πόλεμο, ναι στην ειρήνη» δε θα καταφέρεις τίποτα. Για ποιο λόγο γίνεται ο πόλεμος, υπάρχει ειρήνη, δεν υπάρχει ειρήνη. Η ειρήνη είναι το διάστημα του διαλείμματος μεταξύ δυο πολέμων. Πάντα γίνονται πόλεμοι, οι οποίοι δεν τους ξέρουμε. Πάντως δεν είμαι ο κατάλληλος γι’ αυτά.

Ασχολείσαι με τίποτα άλλο;

Ασχολούμαι με τη ζωγραφική πολύ πιο πριν από τη μουσική. Είχα κάνει και μια μικροέκθεση ζωγραφικής κάποτε εδώ στη Θεσσαλονίκη με effect, με κόλπα το ‘να τ’ άλλο. Πάντα ήθελα να ασχοληθώ με το animation αλλά δεν είχα χρόνο...

Πως και δε σπούδασες κάτι τέτοιο;

Έλα μου ντε, είδες; Είχα στο λύκειο δασκάλους οι οποίοι με σπρώχνανε και μου λέγανε να φύγω στο εξωτερικό και να ασχοληθώ με αυτό αλλά προτίμησα, επειδή ο πατέρας μου είναι τοπογράφος, τη σιγουριά ενός επαγγέλματος ώστε να έχω χρόνο να ασχολούμαι και με κάτι άλλο (σσ. Ο Θανάσης σπουδάζει τοπογράφος). Αλλά το έχω μετανοιώσει. Σίγουρα το ότι δουλεύω στον πατέρα μου εδώ και πολλά χρόνια με βοήθησε στη μουσική όσον αφορά το να έχω κάποια extra έσοδα. Αλλά είναι πάρα πολλά τα νεύρα όταν δουλεύεις με τους γονείς σου και δε μου αρέσει το αντικείμενο. Πλέον έχω αποφασίσει ότι δεν πρόκειται να ασχοληθώ. Ο τομέας των μηχανικών... δεν ξέρω, τον βλέπω πολύ απάνθρωπο. Δεν είναι τόσο συναισθηματικά καλλιτεχνικός όσο θα ήθελα εγώ να είναι. Είναι πρακτικό επάγγελμα, κόψε-ράψε. Δεν έχει ανθρωπιές και χαζομάρες, έχει χαθεί η ανθρωπιά, γίνεσαι ένα γρανάζι.

Υπάρχει ανθρωπιά μέσα στη μουσική;

Ναι, σίγουρα. Μέσω της μουσικής πρώτα απ’ όλα δημιουργείς, εγώ δηλαδή μόλις το έβγαλα αυτό ένιωσα σαν να έχω γεννήσει κάτι, πραγματικά το ένιωσα και είμαι περήφανος γι’ αυτό. Υπάρχει ανθρωπιά, εγώ για παράδειγμα διατηρώ την παιδικότητα μου και τη ζωντάνια μου μέσω της μουσικής. Νιώθω ότι και παίζω και διασκεδάζω και δημιουργώ, προχωράω... τα έχει όλα μέσα, όπως και η ζωγραφική. Γενικά η τέχνη. Το να ασχολείσαι με κάποια τέχνη είναι υπέροχο. Εκφράζεις πράγματα που δε μπορείς να τα εκφράσεις με κανέναν άλλον τρόπο, συναισθήματα απίστευτα.

Θα σκεφτόσουν να κάνεις κάτι μουσικά διαφορετικό, ας πούμε να φτιάξεις μια αποκλειστικλα metal μπάντα;

Έχω παίξει και σε αποκλειστικά metal μπάντα σαν drummer, αλλά δεν είχα γράψει κομμάτια. Υπάρχουν και μερικά Dol Ammad κομμάτια που είναι άκρως metal, δηλαδή δεν έχουνε ηλεκτρονικά στοιχεία, αλλά επειδή είμαι πληκτράς βασικά πάντα ξεκινούσα με την ηλεκτρονική φάση. Δεν πάιζω κιθάρα, δεν έχω τη νοοτροπία του metal παίχτη. Είμαι πιο πολύ επηρεασμένος από τον ηλεκτρονικό τρόπο σκέψης και νομίζω ότι φαίνεται αυτό στη δομή των κομματιών.

Κλασική μουσική ακούς καθόλου;

Ναι, όχι πολύ βέβαια, αλλά ακούω όσο μπορώ, αρκετά. Στο δεύτερο album των Dol Ammad που ετοιμάζεται έχω βάλει κάποια στοιχεία μέσα έτσι ορχηστρικά και έχω κάποιες ιδέες για πολύ μελλοντικά πράγματα, να δουλέψω κομμάτια των Dol Ammad με κλασική και ηλεκτρονική μουσική. Θα γίνει χαμός, δε θα υπάρχει metal αλλά ηλεκτρονική και κλασική μουσική και θα γίνει χαμός. Αλλά αφού προχωρήσουμε λίγο.

Σκέφτεσαι να πάρεις κάποιον lead singer; Δηλαδή κάποιον που να τραγουδάει... στακάτα.

Το σκέφτηκα, αλλά όχι για κάτι μόνιμο σε όλο το album. Ας πούμε σε 1-2 τραγούδια. Το κυνηγάω αυτό, ψάχνω άτομο. Είμαι ανοιχτός κα σε brutal τραγουδιστή και σε καθαρό τραγουδιστή... Υπάρχουν κομμάτια, 1-2 κομμάτια, που θα σήκωναν πιστεύω (brutal τραγουδιστή). Δηλαδή άμα ταίριαζε το κομμάτι θα τον έβαζα, δηλαδή θέλω άμα ταιριάζει κάτι να τον βάλω, να μην έχω ενδοιασμούς «ε τώρα θα διώξω κόσμο άμα βάλω brutal φωνητικά» και τέτοια. Όλα αυτά βέβαια είναι ιδέες στο μυαλό μου, δεν το έχω κάνει.

Όταν είχαμε μιλήσει με τον Άγγελο από τους Homo Iratus, μας είχε πει ότι τα πραγματικά προβλήματα ξεκινούν από τη στιγμή που μπαίνεις σε μια εταιρία. Τι νομίζεις εσύ;

Εννοείται... εδώ τα προβλήματα έχουν αρχίσει πριν μπω σε εταιρία που ψάχνω τα δικηγορικά και τι σημαίνει κάθε πράγμα στο συμβόλαιο, κάτι λέξεις απίστευτες, δε βγάζεις άκρη. Και πρέπει να προσέξεις πολύ, γιατί μπορεί να κάνεις κάνα λάθος και να χαντακωθείς. Ένα κλασικό λάθος που γίνεται είναι ότι μερικά συγκροτήματα δε προσέχουν το συμβόλαιο για το αν αναφέρει τι γίνεται με τα κομμάτια σου σε περίπτωση που φαλιρίσει η εταιρία. Πρέπει να το λέει αυτό, ας πούμε η εταιρία είναι μικρή, δεν πάει καλά και φαλιρίζει. Τα κομμάτια σου τότε τι γίνονται; Τα παίρνεις πίσω ή μένουν σε αυτούς και πρέπει να τα ξαναγοράσεις; Πρέπει να προσέχεις πράγματα που δεν έχεις σκεφτεί. Και είναι εκνευριστικό γιατι εσύ θες να ασχοληθείς με τα ωραία πράγματα της υπόθεσης και σου έρχονται τα διαδικαστικά. Εδώ στην Ελλάδα και ιδίως στο metal, που δε μπορείς να έχεις κάποιον manager που να σε συμβουλεύει, αναγκαστικά τα κάνεις όλα μόνος σου. Δε γίνεται αλλιώς. Ακόμα και οι δικηγόροι δεν ξέρουν. Δεν υπάρχει μουσικός δικηγόρος, που είναι διαδεδομένος στο εξωτερικό. Τα περισσότερα μεγάλα ονόματα έχουνε managers που ασχολούνται με αυτά και κλείνουν τις συμφωνίες. Αλλά σίγουρα, ναι, υπάρχουν προβλήματα με το που μπαίνεις στην εταιρία. Θα φέρει το cd σου στην Ελλάδα; Θα το έχουν όλα τα μαγαζιά; Θα κάνει διανομή; Θα κάνει διαφήμιση; Εντάξει εγώ είμαι της άποψης να ξεκινήσω από κάπου και βλέπουμε. Έστω και λάθος να κάνω, από το τίποτα...

Έχεις καταφέρει πάντως αρκετά πράγματα.

Ναι και υπάρχει ανταπόκριση, δεν είναι στο κενό όλα αυτά. Κάθε μέρα ας πούμε που βλέπω τα e-mail μου υπάρχουν καμιά 10ρια mail που έχουν να κάνουν με τους Dol Ammad και πρέπει να ασχοληθώ με αυτά. Είναι πολύ ωραίο αυτό, πολύ όμορφο, γιατί βλέπεις ότι υπάρχει ανταπόκριση, αλλά εντάξει δεν ήρθε αυτό από το πουθενά. Είπαμε πριν για τις θυσίες κλπ.

Άμα χρειαστεί κάποια στιγμή να φύγεις στο εξωτερικό για το συγκρότημα, για το καλό του συγκροτήματος, θα έφευγες;

Πιστεύω ότι θα έφευγα, γιατί έχουνε γίνει μεγάλο τμήμα της ζωής μου οι Dol Ammad. Έχουνε γίνει πλέον παραπάνω από το 50% του εαυτού μου και μάλλον θα έφευγα, κάνω πλέον τα πάντα γι’ αυτούς. Οπότε ναι, θα έφευγα. Δε μπορούμε να ξέρουμε το μέλλον όμως, το πως θα εξελιχτούν τα πράγματα... Γενικά άμα βγεις στο εξωτερικό ανοίγουν οι ορίζοντες σου αλλά είναι μεγάλο βήμα. Εκεί κι αν έχει θυσίες. Αλλά όπως σου είπα έχει γίνει μεγάλο μέρος της ζωής μου και ίσως το κάνω.

Θεωρείς τους Dol Ammad περισσότερο metal, electronica ή το ίδιο και τα δύο;

Το ίδιο θα έλεγα. Έχουν ως βάση το metal, αυτό που είπα και πριν ότι στέκονται στα θεμέλια του metal που είναι οι κιθάρες και τα drums, από πισω θα ακούσεις τα metal drums και τις metal κιθάρες. Βασικά η δομή των κομματιών, οι ήχοι και η νοοτροπία είναι πιο πολύ στην ηλεκτρονική απ’ ότι στο metal. Οπότε το ένα ισορροπεί με το άλλο και δίνει τους Dol Ammad. Το «Art» που έχω βάλει, το έχω βάλει αποκλειστικά και μόνο επειδή, όπως είπα, κάθε κομμάτι είναι ένας ξεχωριστός κόσμος, είναι περιγραφικό, θυμίζει πίνακα ζωγραφικής ή κάποια ταινία το κάθε κομμάτι χωριστά. Έχει κάποια καλλιτεχνικότητα, κάποια δομή. Δε θα ακούσεις στροφή-ρεφρέν, στροφή-ρεφρέν, γέφυρα-ρεφρεν, τέλος. Δε θα το ακούσεις αυτό το πράγμα στους Dol Ammad, και πιστεύω ότι ποτέ δε θα το ακούσεις γιατί δε γράφω έτσι. Κάθισα μια φορά να γράψω έτσι και δε μπόρεσα. Ίσως είμαι επηρεασμένος από την ηλεκτρονική μουσική που δε γράφει έτσι. Και γι’ αυτό το λόγο έβαλα και το «Art» στη ταμπέλα μας. Αυτά πάνω κάτω. Τώρα στο μέλλον ίσως να ανεβούν τα ηλεκτρονικά, ίσως να ανεβούν τα metal σε κάποια κομμάτια, αλλά ποτέ ένα album δε θα είναι μόνο τα ηλεκτρονικά πάνω. Και σε αυτό το album θα προσέξεις πιθανόν ότι το τέταρτο είναι πολύ ηλεκτρονικό και δεν έχει καθόλου κιθάρες. Το τελευταίο κομμάτι είναι σχεδόν new age, ατμοσφαιρικό με αργούς ρυθμούς. Είναι ας πούμε το πιο «art» κομμάτι εκεί μέσα. Έχει αλλαγές, γίνονται περίεργα πράγματα, έχει effect, ιστορίες... Πάντως είναι μια μουσική που σε κάνει να θέλεις να το ακούσεις ξανά. Θέλεις να το ακούσεις, έχει πράγματα που ανακαλύπτεις σιγά-σιγά. Αυτό είναι που μου αρέσει στη μουσική. Να μην το ακούς και τελείωσε, δεν είναι καραμέλα, είναι κάτι που μένει.

Θα μείνουν οι Dol Ammad;

Δε ξέρω. Θα εξαρτηθεί. Σε μένα μέσα μου θα μείνουν για πάντα αλλά ελπίζω να μείνουν και στο κόσμο. Γιατί όχι; Βασικά άμα δε κοιτάς εκεί που θες να πας, θα πας εκεί που κοιτάς. Εγώ θέλω να τους πάω πολύ μπροστά, πολύ ψηλά και θα κάνω τα πάντα γι’ αυτό. Είμαι διατεθημένος. Εγώ θα προσπαθήσω πάντως, τώρα άμα μπορέσω να τα καταφέρω θα δείξει.

Λοιπόν Θανάση σε ευχαριστούμε για το χρόνο που μας διέθεσες και σου ευχόμαστε ότι καλύτερο. Ειλικρινά ελπίζουμε το album να τα πάει καλά και να έχει ανάλογη ανταπόκριση από το κοινό. Καλή συνέχεια!