Συνέντευξη: Vietnam Veterans

Ο Mark Enbatta δεν είναι απλά ένας καλλιτέχνης που έχει γράψει πολύ όμορφη μουσική με το συγκρότημά του, τους Vietnam Veterans. Είναι και ένας πολύ ενδιαφέρων άνθρωπος με πολύ συγκεκριμένη φιλοσοφία για τη ζωή, την τέχνη και το πώς αυτές εμπλέκονται μεταξύ τους. Είχαμε την τιμή να μας μιλήσει για όλα αυτά, το συγκρότημά του και τις επικείμενες συναυλίες του στην Αθήνα, το πώς βλέπει ένας Γάλλος την Ελλάδα, αλλά και να μας πει μερικές αστείες ιστορίες από το παρελθόν που περιλαμβάνουν τον Sky Saxon, τον Helmut Kohl και τον Francois Mitterrand!

Μερικά στοιχεία για εσένα και το συγκρότημα. Πώς δημιουργηθήκατε;
Ο Greg (κιθάρα) και εγώ παίζαμε μαζί στα τέλη των '60s με τον αδελφό του στα ντραμς. Το συγκρότημά μας έπαιζε διασκευές από τις αγαπημένες μας μπάντες (Kinks, Who, Animals...). Στη συνέχεια ο Greg έφυγε για την Αφρική και εγώ έπαιξα με αρκετά άλλα συγκροτήματα. Ένα από αυτά πλησίαζε αρκετά την πιο ψυχεδελική πλευρά των Vietnam Veterans. Είχαμε πραγματικούς λόγους να είμαστε ψυχεδελικοί! Δυστυχώς ο ντράμερ μας μπήκε στη φυλακή (ένοπλη ληστεία για ένα underground πολιτικό κίνημα) και εγώ άρχισα να γράφω μία αξιοσέβαστη ποσότητα τραγουδιών. Στην περίοδο αυτή έπαιζα μόνο ακουστικά. Στις αρχές των '80s ο Greg επέστρεψε στη Γαλλία και ξεκινήσαμε αμέσως ένα συγκρότημα με ανθρώπους που γνώρισα στο δισκοπωλείο μου. Ο Lucas (πλήκτρα) έπαιζε με τους Tango Lüger τότε και είχαν παίξει στα εγκαίνια του καταστήματός μου. Δεν έπαιξε στις πρώτες μας ηχογραφήσεις ούτε και στις πρώτες μας συναυλίες. Ήρθε σταδιακά ως guest στους Vietnam Veterans. Είχαμε όμως προβλήματα με τους ντράμερ. Τρεις παίξανε στο πρώτο μας άλμπουμ! Ο Martin ήρθε πριν το δεύτερο δίσκο μας και δεν άφησε τη θέση αυτή μέχρι το 1994. Τώρα προσπαθεί να επιστρέψει.



Πώς αποφασίσατε να ονομαστείτε The Vietnam Veterans; Προφανώς δεν το υπολογίζατε στις αρχές των '80s αλλά στην εποχή του διαδικτύου το να «Google-άρεις» το συγκρότημα είναι κανονική πρόκληση!
Όντως! Είναι «pain in the arse» να μας βρει κανείς στο Google! Μπορείς να γράψεις Enbatta μαζί και θα δουλέψει. Το όνομα είναι απλά ένα όνομα. Έχω γνωρίσει πραγματικούς βετεράνους όταν ζούσα στη Γερμανία ('73 και '74) και ο γαλλικός στρατός ήταν ο πρώτος που ρεζιλεύτηκε στο Βιετναμ (1954). Πάνω από όλα, ένιωθα συμπάθεια για τους ανθρώπους που έδωσαν τα πάντα και στη συνέχεια τους συμπεριφέρθηκαν σκατά.

Γιατί αλλάξατε και αποκαλείστε πλέον The Gitanes;
Δεν αλλάξαμε για το Gitanes. Έχουμε υπάρξει The Vietnam Veterans, The Late Veterans, The Smiling Droopies, The Thyrd Twin... Πάντοτε παίρνουμε ένα νέο όνομα για ένα νέο project. Το όνομα δεν είναι σημαντικό για εμένα. Στο δεύτερο άλμπουμ των Gitanes θέλαμε να γίνουμε The Dead Veterans! Θα μπορούσα να το κάνω με άλλο τρόπο, όπως ένας Αμερικάνος φίλος μου: να σου ανήκει ένα όνομα, να αγοράζεις τα όργανα και τα ρούχα, να διενεργείς casting μουσικών για κάθε project και να κρατάς το ίδιο όνομα (σ' αγαπώ Rudi!)... (σ.σ.: προφανώς μιλάει για τον Rudi Protrudi των Fuzztones). Δεν είναι ο δικός μου τρόπος. Ο Άνθρωπος είναι ανώτερος οποιουδήποτε ονόματος, ακόμα και όταν αυτό συνεπάγεται εμπορική αυτοκτονία. Το όνομα Gitanes ήταν ιδέα του Lucas, επειδή το στούντιό του ήταν γεμάτο από τα αντίστοιχα πακέτα τσιγάρων αλλά και γιατί ήμασταν πολύ κοντά σε πραγματικούς Τσιγγάνους (Gitans στα γαλλικά).

Μπορείς να διακρίνεις αλλαγές στον ήχο σας κατά τη διάρκεια της πορείας των V.V. μέχρι και το πρόσφατο "Strange Girl"; Πως θα περιέγραφες τη μουσική σου σε κάποιον που δε σας έχει ακούσει;
Δε μπορώ να περιγράψω τη μουσική μας. Απλώς λέω «είναι μία ειδική μορφή rock 'n' roll». Μπορώ όμως να περιγράψω σα συνταγή το πώς το κάνουμε: Παίρνεις μερικούς τύπους με διαφορετικές μουσικές καταγωγές, τους βάζεις σε ένα δωμάτιο με ένα ακουστικό τραγούδι και τους λες να παίξουν μαζί το τραγούδι αυτό. Αυτό είναι όλο. Ποτέ δε μιλήσαμε για στυλ, μόδες, ήχο ή επιρροές. Μόνο ένα συστατικό είναι απαραίτητο, η πνευματική ελευθερία. Ο ήχος μας επί σκηνής δεν άλλαξε από τις αρχές. Πάντοτε ήταν πιο βαρύς και δυνατός σε σχέση με τους δίσκους μας. Απλώς δε μπορούσαμε με τίποτα να τον αποτυπώσουμε και στο στούντιο. Πλέον ο Lucas μπορεί και το κάνει και είμαι απόλυτα χαρούμενος με το αποτέλεσμα στα δύο τελευταία μας άλμπουμ.

Στα '80s μπάντες όπως οι Fuzztones, οι Chesterfield Kings και οι Vietnam Veterans κρατούσαν ζωντανό το '60s garage / psychedelic rock. Αισθανόσασταν ως μέρη κάποιου μουσικού κινήματος;
Δεν αισθανόμασταν μέλη κανενός! Μοιραζόμασταν τη σκηνή, αλλά σε καμία περίπτωση δεν ήμασταν μία '60s revival μπάντα. Πιστεύω ότι ήμασταν ένα πολύ μοντέρνο συγκρότημα στην πραγματικότητα! Οι επιρροές μας από τα '60s ήταν εμφανείς αλλά δεν είχαμε τέτοιον ήχο. Ομολογώ ότι έπαιρνα πραγματικό acid στα '60s και στις αρχές των '70s. Οι περισσότεροι που ανήκαν σε αυτήν τη «σκηνή» ήταν κάτι παραπάνω από «καθαροί». Κατά τη διάρκεια των περιοδειών αυτοί έμοιαζαν με καθαρούς μουσικούς και έβλεπαν εμάς ως παρανοϊκά άτομα που έκαναν τρέλες όλη τη μέρα και όλη τη νύχτα. Προτιμώ να ντύνομαι ως Mark Enbatta, αντί να ντύνομαι όπως κάποιος από τα είδωλά μου. Και ελπίζω ότι κανείς ποτέ δε θα ντυθεί όπως εγώ. Αυτό είναι η πραγματική ψυχεδέλεια και όχι η νοσταλγία.

Μπορείς να αναφέρεις κάποιες μπάντες που πιστεύεις ότι ακολουθούν τον ίδιο δρόμο τώρα; Έχεις παρακολουθήσει τις λεγόμενες νέο-garage / indie μπάντες;
Δεν ξέρω πολλές νέες μπάντες. Νομίζω ότι οι Gomez έχουν κοινά με εμάς στον τρόπο που κάνουν μουσική. Είναι πολύ ελεύθεροι. Στο παρελθόν ένιωθα κοντά με τους Green On Red, τους Violent Femmes και τους Camper Van Beethoven... Δεν ακούω πολλούς δίσκους επηρεασμένους από τα '60s. Ακούω όμως (σχεδόν) κάθε είδος μουσικής.

Το εξώφυλλο και οι περιεχόμενες φωτογραφίες του άλμπουμ "Susmoala Beat" (σ.σ.: λογοπαίγνιο με τη γαλλική προτροπή για στοματικό έρωτα) πρέπει να είναι από τις πιο περίεργες φωτογραφήσεις που έχουν ποτέ διακοσμήσει κάποιο δίσκο. Κρύβεται κάποια ιστορία πίσω από αυτό; Υποτίθεται ότι είναι οι Helmut Kohl και Francois Mitterrand (σ.σ.: ο Καγκελάριος της Γερμανίας και ο Πρόεδρος της Γαλλίας της εποχής, αντίστοιχα) που είναι δεμένοι στο εξώφυλλο;
Την ευχαριστήθηκα τη δημιουργία αυτού του άσχημου εξωφύλλου! Τον Mitterrand τον κάνει ο Lucas. Το ποτάμι ήταν πολύ κρύο και ορμητικό. Ήμασταν μεθυσμένοι, οι φίλοι μου ήταν ντυμένοι σα μία απίστευτη φυλή: μία φυλή χωρίς ομοιογένεια. Η φυλή της ελευθερίας, με τον Helmut και τον Francois ως σύμβολα του τέλους των συνόρων. Ήταν μία γερμανική μπάντα (σ.σ.: οι συμμετέχοντες Daisy Chain) που παίζει με μία γαλλική για τον περισσότερο κόσμο, αλλά για εμάς απλώς μουσικοί που μοιράζονται μία καλή εμπειρία. Είμαι ένοχος για όλα μας τα εξώφυλλα εκτός από το "Days Οf Pearly Spencer". Είχα βοήθεια για το "Catfish Eyes", αλλά ήταν δική μου ιδέα.

Έχεις κάνει κάποιες πολιτικές δηλώσεις στο παρελθόν, όπως στις σημειώσεις του "Green Peas". Θεωρείς τη μπάντα πολιτικά φορτισμένη;
Υποθέτω ότι όλοι γνωρίζουν ότι οι περισσότερες από τις δήθεν αριστερές παρατάξεις είναι στην πραγματικότητα κάπου ανάμεσα σε δεξιά και φασισμό. Εγώ είμαι αναρχικός και τα υπόλοιπα παιδιά της μπάντας ανήκουν στην άκρα αριστερά. Αλλά σε κάθε περίπτωση δεν πιστεύω ότι η πολιτική μπορεί να βελτιώσει τον κόσμο.



Μερικές λέξεις σχετικά με τον πρόσφατο θάνατο του Sky Saxon; Είχατε ποτέ την ευκαιρία να συναντηθείτε;
Ο Sky και εγώ έχουμε μόνο μοιραστεί τις ίδιες τουαλέτες σε ένα κλαμπ. Κατουρήσαμε δίπλα δίπλα, αλλά ούτε μιλήσαμε, ούτε καν συγκρίναμε τα όργανά μας! Μίλησα μαζί του μόνο όταν προσπάθησε κάποια στιγμή να πουλήσει ορισμένες κασέτες του στη Music Maniac (σ.σ.: η δισκογραφική των V.V.). Ήταν πολύ σημαντική επιρροή για εμένα. Κυρίως μου άρεσε ο παιδικός τρόπος με τον οποίο διηγούταν πράγματα. Παρακολούθησα τις τελευταίες ώρες του μέσω MySpace και δε μου άρεσε καθόλου που ζούσα στο 2009.

Ποια η γνώμη σου σχετικά με το internet και το downloading; Πιστεύεις ότι έχει βοηθήσει ή ζημιώσει τη μουσική και ποιες είναι οι ευκαιρίες που έχει μία νέα μπάντα να επιτύχει στην ψηφιακή εποχή;
Δεν είναι το internet ένοχο! Ήταν ένοχες οι κασέτες; Μπορείς να ανακαλύψεις απίστευτα ταλέντα από τον υπολογιστή σου. Το internet είναι ένα εργαλείο. Όταν κάποιος πεινάει δε με απασχολεί αν «κατεβάζει» μουσική. Όταν κάποιος «σκοτώνει» καλλιτέχνες για να γλυτώνει λεφτά για την πλάκα του με νοιάζει! Είναι ζήτημα ηθικής. Ποτέ δεν «κατεβάζω» μουσική, αλλά γράφω ένα σωρό παλιές ταινίες στην τηλεόραση, οπότε μάλλον είμαι ένοχος και εγώ. Ξέρεις, έχω χιλιάδες δίσκους και δε θα ήθελα να κλέψω ούτε ένα cent από τους αγαπημένους μου καλλιτέχνες και να ακούω τα τραγούδια τους σε έναν απαίσιο, συμπιεσμένο ήχο. Θέλω όλοι τους να μπορούν να ηχογραφήσουν ξανά και ξανά και να πάρουν χρήματα από τις μικρές και τίμιες δισκογραφικές εταιρίες τους. Μία νέα μπάντα δεν έχει καμία πιθανότητα να πετύχει όταν το κοινό της μαλακίζεται μπροστά στον υπολογιστή και δε δείχνει τον ελάχιστο σεβασμό στους τόνους συναισθημάτων και ενέργειας που προσφέρονται στα ελαττωματικά μυαλά και αυτιά τους.

Στο πρόσφατο δίσκο σας έχετε ένα τραγούδι με τίτλο "Malakas, Yeah Yeah", προφανώς επηρεασμένος από την ελληνική αργκό. Πρέπει να υπάρχει κάποια καλή ιστορία πίσω από αυτό!
Ένας τύπος από κάποιο fanzine (σ.σ.: αν δεν κάνω λάθος το "Lost In Tyme") μου είπε ότι «μαλάκας γιεγιές» ήταν το όνομα που έδιναν σε κάθε μακρυμάλλη στα '60s. Ήθελα να γράψω ένα τραγούδι σχετικά με το πώς συναντούσαμε ανθρώπους στο παρελθόν όταν ταξιδεύαμε με ωτοστόπ σε όλο τον κόσμο. Τώρα συναντιόμαστε μέσω των υπολογιστών μας, για καλό ή για κακό. Τέλος πάντων, ήξερα το νόημα της λέξης «μαλάκας» από πιο πριν!



Έχετε ξαναέρθει στην Ελλάδα στο παρελθόν και έχετε σταθερό κοινό εδώ. Πως ένιωσες στις προηγούμενες συναυλίες σου και τι μπορείς να υποσχεθείς για τις επερχόμενες;
Αγαπώ πολύ την Ελλάδα. Είχα Έλληνες φίλους στο παρελθόν, αλλά ερωτεύτηκα τον τρόπο που οι άνθρωποι συμπεριφέρονται και σκέφτονται. Έχω μελετήσει Φιλοσοφία σε γαλλικό Πανεπιστήμιο και από πολλά βιβλία. Ήταν εκπληκτικό για εμένα να νιώθω τη δύναμη της φιλοσοφίας να ξεχειλίζει από τους ανθρώπους στον δρόμο. Ως Έλληνας είμαι σίγουρος πως δε μπορείς να το νιώσεις. Πραγματικά νιώθω σα στο σπίτι μου με εσάς. Είμαι Νότιος ξέρεις! Ειλικρινά λυπάμαι που δεν είχαμε έρθει να παίξουμε στα '80s. Ήμασταν πολύ ακριβοί τότε γιατί μετακινούμασταν με όλα μας τα εξαρτήματα. Τώρα παίζουμε με τοπικά. Δε μπορώ να πω ότι μου αρέσει αυτό γιατί χάνεις κάποιους ειδικούς ήχους. Έχουμε ήδη παίξει δύο φορές και είχαμε εξαιρετικές συναυλίες. Θέλουμε ένα ελεύθερο κοινό. Μοιραζόμαστε τα πάντα μαζί σας, οπότε πρέπει και εσείς να είστε έτοιμοι να μοιραστείτε τα πάντα με εμάς. Δε δίνουμε μία παράσταση, δίνουμε τους εαυτούς μας και πρέπει πάντα να είναι σαν ένα μουσικό και ανθρώπινο όργιο. Μερικές φορές οι άνθρωποι δεν τολμάνε να βγάλουν τις μάσκες τους και έτσι χάνουν πανέμορφες εμπειρίες. Εμείς είμαστε αληθινοί και μπορώ ακόμα και να κλάψω επί σκηνής.