Συνέντευξη Roine Stolt (The Flower Kings, Transatlantic)

Λένε πως μερικές φορές η μουσική αντικατοπτρίζει τον δημιουργό πίσω από αυτή και κάθε φορά που έχω την ευκαιρία να μιλήσω με κάποιον από τους progressive ήρωες μου χαίρομαι πραγματικά που η ομορφιά της μουσικής τους αντικατοπτρίζεται στις προσωπικότητές τους. Ο Roine Stolt δε θα μπορούσε να αποτελεί εξαίρεση, καθώς βρήκαμε λίγο χρόνο να μιλήσουμε για την επιστροφή των Flower Kings, τους Transatlantic, την progressive μουσική αλλά και για το γεγονός πως είναι ανίκανος να ...κάνει τον εαυτό του να σωπάσει. Για το καλό όλων μας, λέω εγώ...

Πώς πάνε τα πράγματα αυτό τον καιρό, τόσο για εσένα προσωπικά, όσο και τους  Flower Kings, μιας και το νέο σας άλμπουμ κυκλοφορεί αυτή την εποχή;
Οι Flower Kings θα έλεγα πως επέστρεψαν από ...εχμ όχι ακριβώς τη σιωπή, καθώς δεν ήμασταν στην πραγματικότητα σιωπηλοί. Κάναμε άλλα πράγματα. Αλλά, οι Flower Kings ως μπάντα μπήκαν στον πάγο για πέντε χρόνια και στο μεσοδιάστημα ηχογράφησα ένα άλμπουμ με τους Transatlantic, περιόδεψα με τους Transatlantic, ηχογράφησα τρία άλμπουμ με τους Agents Of Mercy και έκανα κι άλλα πράγματα, οπότε θα έλεγα πως ήμουν κι εγώ αρκετά απασχολημένος. Ήταν μια πολύ παραγωγική περίοδος στην πραγματικότητα. Οι Flower Kings μπήκαν στον πάγο, χωρίς οποιαδήποτε δραστηριότητα, χωρίς να ηχογραφήσουν και χωρίς να περιοδέψουν κατά τη διάρκεια αυτών των πέντε ετών. Αλλά τώρα μπορείς να πεις πως είμαστε ξανά ενεργοί, εδώ και κάποιο διάστημα. Στην πραγματικότητα κάναμε την πρώτη μας συνάντηση τον Οκτώβριο του περασμένου έτους και αποφασίσαμε να ξεκινήσουμε να ηχογραφούμε τον Ιανουάριο αυτού του έτους. Αυτό το διάστημα ηχογραφούσαμε το νέο άλμπουμ και προσπαθούσαμε να επαναφέρουμε την μπάντα σε κατάσταση για να παίξει ζωντανά. Είχαμε μάλιστα το πρώτο reunion σόου μας πριν δύο εβδομάδες στο Sweden Rock Festival. Θα έλεγα πως ήταν σχεδόν μια τρομακτική αρχή για το reunion, αλλά όλα πήγαν καλά και είχαμε μια δυνατή εβδομάδα προβάροντας το υλικό και μαθαίνοντας να παίζουμε με τον νέο drummer. Οπωσδήποτε νιώθουμε πως οι Flower Kings, ως συγκρότημα, είναι πίσω ενεργοί από πολλές απόψεις. Θα παίξουμε σε φεστιβάλ στη Γερμανία στις αρχές του Ιουλίου (σ.σ.: έπαιξαν πριν λίγες μέρες στο Night Of The Prog Festival), όπου για πρώτη φορά θα παίξουμε και το 25λεπτο εναρκτήριο τραγούδι του νέου άλμπουμ...

...το "Numbers".
Ναι, το "Numbers". Στην πραγματικότητα προετοιμαζόμαστε ακόμα, καθώς έχουμε κι ένα ακόμα σόου κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, αλλά το Σεπτέμβριο ξεκινάει η πραγματική περιοδεία για την προώθηση του άλμπουμ. Αυτή είναι η επικείμενη δραστηριότητα προς το παρόν και ευελπιστούμε πως είναι μόνο η αρχή καθώς θα πάμε να παίξουμε στην Αμερική, στην Ιαπωνία, αλλά και σε άλλα μέρη.

Θα μιλήσουμε για τα πλάνα που έχετε για περιοδεία αργότερα, αλλά πρώτα θα ήθελα να σε ρωτήσω το εξής. Όταν αποφασίσατε να βάλετε την μπάντα στον πάγο, δεν είχατε όλες αυτές τις δραστηριότητες στο νου για να πείτε, «οκ, δεν πειράζει έχουμε τους Transatlantic, τους Agents Of Mercy, τους Karmakanik κλπ». Κάνω λάθος;
Όχι! Στην πραγματικότητα έχεις δίκιο. Στην πραγματικότητα, είχαμε ένα meeting που πρέπει να έλαβε χώρα κάπου πριν ή μετά τα Χριστούγεννα, τέλη του 2008 ή αρχές του 2009 και την δεδομένη χρονική στιγμή είπαμε «ας περιμένουμε λίγο καιρό να δούμε τι θα γίνει. Θα ξεκουραστούμε για λίγο καιρό και δεν θα ηχογραφήσουμε τίποτα νέο, δεν θα προγραμματίσουμε κάποια περιοδεία για λίγο καιρό και θα περιμένουμε να δούμε αν θα επιστρέψει η έμπνευση αργότερα». Αλλά, δεν αποφασίσαμε ότι αυτό θα διαρκέσει ένα ή πέντε χρόνια ή κάτι σχετικό. Είπαμε να το παγώσουμε προς το παρόν. Το ενδιαφέρον στοιχείο είναι πως μια ή μερικές εβδομάδες αργότερα έλαβα ένα τηλεφώνημα ή mail από τον Neal (σ.σ. : Morse) που με ρώταγε «πως σου φαίνεται να ηχογραφήσουμε ένα νέο άλμπουμ με τους Transatlantic;». Αυτό ήρθε κυριολεκτικά από το πουθενά, δεν είχα ιδέα ότι θα προέκυπτε... Ειλικρινά, μετά από 7-8 χρόνια σκεφτόμουν πως δεν πρόκειται να υπάρξει άλλο Transatlantic άλμπουμ. Ποτέ! Νόμιζα ότι έχει τελειώσει το θέμα. Είχε περάσει πολύς καιρός. Οπότε, ήταν μια ιδιαίτερα παράξενη σύμπτωση. Μάλλον, ήταν κάτι που ο Θεός ήθελε όπως λέει ο Neal... τι να πω, δεν ξέρω...

Ε, θα περίμενες από τον Neal να το πει, χεχε...
Όπως και να έχει για εμένα ήταν το τέλειο timing, καθώς είχα μόλις σταματήσει τους Flower Kings, χωρίς να ξέρω τι θα κάνω. Επίσης, πρέπει να προσθέσω πως υπάρχει και μια μπάντα που λέγεται Angels Of Mercy, με την οποία έχουμε ηχογραφήσει πλέον τρία άλμπουμ. Όταν σταμάτησα να δουλεύω με τους Flower Kings δεν ήταν πραγματικά μια μπάντα, απλά δούλευα πάνω σε ένα άλμπουμ και είχα έρθει σε επικοινωνία με τον Nad Sylvan που είναι ο τραγουδιστής, με τον οποίον συζητάγαμε να πραγματοποιήσουμε αυτό το άλμπουμ, αλλά δε ξέρω αν σκεφτόμασταν καν να δημιουργήσουμε ένα συγκρότημα. Το πόνο που είχαμε κατά νου ήταν να ηχογραφήσουμε ένα άλμπουμ. Αυτό που θέλω να ω είναι πως σταματώντας τους Flower Kings δεν είχα τίποτα. Κανένα πλάνο για περιοδεία, κανένα πλάνο αναφορικά με τους Transatlantic, καμία μπάντα που να λέγεται Agents Of Mercy. Έριχνα τον εαυτό μου στο άγνωστο (γελάει), χωρίς να ξέρω τι θα μου εμφανιστεί και ξαφνικά προκύπτουν οι Transatlantic, προκύπτουν προσφορές να παίξουμε ζωντανά με τους Agents Of Mercy, να παίζουμε συναυλίες και από εκείνο το σημείο και έπειτα πήρε το δρόμο του...

Θα τα πούμε και για τους Transatlantic καθώς ο Neal μου άφησε κάποια ανοιχτά θέματα την τελευταία φορά που μιλήσαμε, αλλά ας μείνουμε στο νέο άλμπουμ των Flower Kings. Πώς δημιουργήθηκε το "Banks Of Eden"; Κύλησε ομαλά η όλη διαδικασία ή υπήρχαν προβλήματα κατά την διάρκεια της σύνθεσης και της ηχογράφησης του άλμπουμ;
Νομίζω πως το κλίμα ήταν πραγματικά καλό. Όλοι ήταν στις επάλξεις με θετική ενέργεια και πολλή διάθεση γα να δημιουργήσουμε ένα σπουδαίο άλμπουμ και να ανταπεξέλθουμε στις απαιτήσεις ενός δίσκου που φέρει το όνομα των Flower Kings. Θέλαμε να δείξουμε σε όλους -συμπεριλαμβανομένων των εαυτών μας- πως μπορούμε να κάνουμε ένα σπουδαίο άλμπουμ και πως είμαστε μια κορυφαία progressive μπάντα σήμερα. Οπότε, με αυτού του είδους την ενέργεια μπήκαμε στο στούντιο και δουλεύαμε ακόμα και πριν μπούμε στο στούντιο κατά την διαδικασία της σύνθεσης του δίσκου. Το εν λόγω πνεύμα που μας διακατείχε κατά την δημιουργία του άλμπουμ είναι απαραίτητο για να γράφεις μουσική. Πιθανότατα, ένας από τους λόγους για τους οποίους σταματήσαμε είναι διότι ένιωθα πως είχαμε χάσει αυτό το πνεύμα, το συλλογικό πνεύμα του να είσαι σε μια μπάντα, του να θέλεις να δημιουργείς ένα σπουδαίο άλμπουμ κάθε φορά. Είχαμε μετατραπεί περισσότερο σε μια μηχανή που περιόδευε, κυκλοφορώντας άλμπουμ μετά από άλμπουμ και τα υπόλοιπα παιδιά δεν ήταν πραγματικά «εκεί». Ήταν περισσότερο συγκεντρωμένοι στα project τους και είχαν τους Flower Kings για να φέρνουν τα λεφτά, να βγάζουν το ψωμί τους. Θεωρώ πως αυτοί είναι οι λάθος λόγοι! Πιστεύω πως κάθε σπουδαία μπάντα πρέπει να αποσκοπεί σε κάτι περισσότερο από αυτό. Είμαι σίγουρος πως αν δεις κάποιες κλασσικές rock μπάντες όπως οι Queen, οι Yes, οι Beatles ή οποιοσδήποτε, θα δεις πως αυτοί οι τύποι ήταν πραγματικά -όλοι τους- συγκεντρωμένοι στο να βρίσκονται στην σπουδαιότερη μπάντα του κόσμου. Αυτό είναι το πνεύμα! Πρέπει να μπεις μέσα σε αυτό το πνεύμα. Και αυτό είναι που προσπαθώ να κάνω τώρα με τους Flower Kings. Αν θυμάμαι καλά στο πρώτο meeting που κάναμε είπα κάτι του στυλ : «Αν έχετε οποιαδήποτε αμφιβολία γύρω από αυτό, αν αισθάνεστε ότι το κάνετε γιατί πρέπει να το κάνετε, τότε μην το κάνετε. Αν το κάνετε θα πρέπει να είστε μέσα 100%».

Προσωπικά, θεωρώ πως το πνεύμα είναι ξεκάθαρο, καθώς το άλμπουμ ακούγεται φρέσκο και παράλληλα αρκετά κοντά στον «Flower King» ήχο.
Ναι, συμφωνώ.

Έχετε και νέο drummer. Τι πιστεύεις ότι προσφέρει ο Felix Lehrmann στον ήχο της μπάντας; Τι έχει αλλάξει σε σχέση με το παρελθόν;
Ειλικρινά, δεν ήξερα τι να περιμένω από τον Felix καθώς δεν είχαμε παίξει μαζί του, δεν τον προσλάβαμε μέσω κάποιας οντισιόν ή κάτι τέτοιο. Απλά, τον βρήκαμε μέσω ενός φίλου του Jonas που μας τον συνέστησε, λέγοντας «υπάρχει ένας σπουδαίος drummer στο Βερολίνο και νομίζω πως ταιριάζει στη μπάντα σας». Ακούγαμε μερικά αποσπάσματα στο internet όπου έπαιζε περισσότερο fusion, αλλά πέραν της εξαιρετικής τεχνικής έμοιαζε να διασκεδάζει καθώς έπαιζε. Παίζει drums από μικρό παιδί και είναι 27 χρονών. Ό,τι κάνει μοιάζει να προκύπτει ...εύκολα. Δεν το παρακάνει, έχει τρομερή τεχνική και μεγάλωσε ακούγοντας rock μουσική. Μια από τις αγαπημένες του μπάντες είναι οι Van Halen, ένας από τους αγαπημένους του drummer είναι ο Terry Bozzio και επίσης παίζει hip hop, jazz, fusion και τέτοια πράγματα. Δεν είχαμε παίξει πριν μπούμε στο στούντιο αλλά τώρα γνωρίζουμε καλύτερα ο ένας τον άλλον, παίξαμε και το πρώτο live στο Sweden Rock Festival και νομίζω ήταν πολύ δεμένο. Αυτό που φέρνει ο Felix στο συγκρότημα είναι μια σχετική τραχύτητα. Όχι heavy ήχο ή heavy metal, αλλά έναν βαρύ ήχο στα τύμπανα, πολύ ακριβή και βαρύ αλλά και πάλι κάπως πιο ντελικάτο θα έλεγα.

Υποθέτω πως ως νεότερος θα φέρνει και ενέργεια...
Φυσικά! Θεωρώ πως είναι κάτι πολύ σημαντικό. Νωρίτερα κάποιος με ρώτησε «πώς είναι να παίζει ένας νεαρός με μεγαλύτερους τύπους σαν κι εσάς;» και απάντησα πως «τη στιγμή που πιάνεις την κιθάρα ή κάθεσαι στο drum kit δεν έχει σημασία. Δεν σκέφτεσαι την ηλικία». Διαλέγεις έναν μουσικό με βάση το τι παίζει και το πώς παίζει...

Και με βάση τη χημεία...
Ναι και τη χημεία... Αλλά αν το groove είναι εκεί, αν η μουσικότητα είναι εκεί νομίζω πως δεν παίζει ρόλο το ότι αυτός ο τύπος θα μπορούσε να ήταν ο γιός μου. Διότι, κλείνω τα 56 φέτος και ο γιός μου τα 23, οπότε ο Felix ηλικιακά θα μπορούσε άνετα να είναι γιός μου. Είναι σε κοντινή ηλικία, αλλά κάθε φορά που παίζουμε δεν τον αντιμετωπίζω ως νεαρό, αλλά ως μουσικό.

Επίσης, ρόλο στο νέο άλμπουμ παίζει και το timing. Βλέπεις, οι Flower Kings ήταν εκεί να κρατήσουν ψηλά τη σημαία του prog σε εποχές που το είδος δεν ήταν στα καλύτερά του. Τώρα, που αυτό φαίνεται να αλλάζει, θεωρείς πως είναι μια περίοδος στην οποία θα αποκτήσετε κάποια από την αναγνώριση που δεν λάβατε, κυκλοφορώντας τις καλύτερες δουλειές σας σε μια περίοδο που ελάχιστοι νοιάζονταν;
Το ελπίζω! Θέλω να πω πως δεν μπορείς ποτέ να είσαι σίγουρος. Το progressive rock είναι και πάντα ήταν κάπως underground και νομίζω πως έχει να κάνει με το αν τα εμπορικά μέσα θα δεχτούν σταδιακά αυτό το στυλ μουσικής και αν θα το αγκαλιάσουν. Πήρε κάποιο χρονικό διάστημα, αλλά είναι εντάξει πλέον να λες πως σου αρέσουν τα άλμπουμ των Pink Floyd, είναι εντάξει να λες πως σου αρέσουν όλα τα άλμπουμ των Yes ή οι Emerson, Lake & Palmer. Ήταν ενός είδος ταμπού. Υπήρχαν άνθρωποι σαν τον Steven Wilson, που για πολλά χρόνια έλεγαν «δεν παίζω progressive rock», γιατί απλά φοβόταν να πει πως παίζει progressive rock. Όμως, τώρα, μπορεί να το παραδεχτεί και να πει «οκ, μου αρέσει το progressive rock». Το οποίο είναι καλό και δείχνει πως οι εποχές έχουν αλλάξει. Υπάρχουν περισσότερα φεστιβάλ, υπάρχουν περισσότερα περιοδικά και δημοσιεύσεις, υπάρχουν περισσότερες ραδιοφωνικές εκπομπές και υπάρχει ένα μεγάλο δίκτυο, φυσικά. Το internet είναι μια από τις βασικές διαφορές. Αν κοιτάξεις 20 χρόνια πίσω, πολύς κόσμος δεν είχε καν υπολογιστή. Δεν είχαν υπολογιστές, δεν είχαν iphones, δεν είχαν applications για τα iphones που σε συνδέουν στο internet και κατεβάζεις μουσική. Μπορείς να κατεβάσεις συναυλίες, μπορείς να κατεβάσεις videos και να τα δεις στο τηλέφωνό σου. Υπάρχουν τόσοι πολλοί τρόπου που ο κόσμος μπορεί να καταναλώσει και να ακούσει μουσική και το σημαντικότερο είναι πως αυτό είναι όπου βρίσκεσαι εσύ. Στο τραίνο, στο λεωφορείο, στο σπίτι, έξω στην παραλία και θεωρώ πως αυτό κάνει τη διαφορά για τη μουσική γενικότερα, καθώς επίσης και για το progressive rock. Υπάρχουν πολλοί τρόποι για να ψάξει κανείς αυτό που θέλει. Για παράδειγμα, ξεκίνα να σκέφτεσαι τα άλμπουμ των Focus . Λατρεύω τη συναυλία στο Rainbow Theater του Λονδίνο των Focus, αν θυμάμαι καλά του 1971. Απλά, μπαίνεις στο internet, ψάχνεις για το εν λόγω show και «voila», τρία λεπτά μετά το έχεις.

Πάντως, σχετικά με την αναβίωση αυτή του progressive rock πιστεύω πως υπάρχει και ένα μεγάλο success story να την υπερασπιστεί, με το οποίο νομίζω έχεις κάτι να κάνεις. Ονομάζεται "The Whirlwind" και το δημιούργησε μια μπάντα που λέγεται Transatlantic. Νομίζω τους έχεις ακουστά...
(γέλια) Ναι τους έχω...

Πριν μερικούς μήνες λοιπόν έλεγα στον Neal Morse ότι το θεωρώ το καλύτερο progressive άλμπουμ της τελευταίας 20ετίας και ξαφνιάστηκε ευχάριστα. Ε, μα, δεν είναι;
Φυσικά δεν είμαι ο κατάλληλος για να μιλήσει, αλλά στο δικό μου μυαλό είναι σίγουρα ένα από τα καλύτερα άλμπουμ που έχω συμμετάσχει εγώ τουλάχιστον και νομίζω πως είναι σίγουρα ένα από τα καλύτερα progressive rock άλμπουμ ας πούμε των τελευταίων 15-20 χρόνων. Δεν μπορώ πραγματικά να σκεφτώ άλλο άλμπουμ που να έχει τόση μουσική και τόση ενέργεια. Είναι φρέσκο, αλλά παράλληλα έχει την πιστοποίηση του σπουδαίου progressive rock των 70s. Και νομίζω πως οι ζωντανές εμφανίσεις ήταν ακόμα καλύτερες...

Αυτό θα έλεγα αμέσως μετά. Είναι ένας θρίαμβος αυτό που καταφέρατε στην "Whirld Tour". Δεν πιστεύω ότι πάει πολύ καλύτερα σε σχέση με αυτό που αποθανατίσατε στο DVD και εννοώ μουσικά, η απόδοσή σας, η ανταπόκριση από το κοινό. Ελπίζω να πάει και παραπάνω, αλλά γνωρίζοντας το ιδίωμα και τη βιομηχανία, δεν βλέπω πως μπορεί να ξεπεραστεί.
Ναι, θα έλεγα πως ήταν κάτι το μαγικό. Όταν φτάσαμε στα τελευταία show και στην πραγματικότητα γυρίσαμε δύο DVD -είχαμε το "Whirld Tour" και είχαμε το "More Is Never Enough"- η μπάντα είχε πραγματικά αρχίσει να ακούγεται εξαιρετική και ευτυχώς μαγνητοσκοπήσαμε αυτές τις συναυλίες. Νομίζω πως ήταν ο συνδυασμός των προσωπικοτήτων και με τον Daniel επίσης εκεί, η μπάντα ακούστηκε πολύ καλύτερη από ότι είχε ακουστεί ποτέ στο παρελθόν. Ο μουσικός συνδυασμός του "The Whirlwind", με το οποίο ξεκινούσαμε τις συναυλίες (σ.σ.: μόλις 80 λεπτά για ξεκίνημα, τι λέει) και των παλιότερων τραγουδιών όπως το "All Of The Above", νομίζω πως δημιουργούσε ένα εκπληκτικό σόου. Θυμάμαι πολύ καλά όλες τις συναυλίες, γιατί ειλικρινά δεν ήταν εύκολο να μάθεις και να θυμάσαι όλη αυτή τη μουσική και να έχεις όλα τα πράγματα στο μυαλό σου κατά τη διάρκεια αυτών των show. Ήταν τρεις ώρες μουσικής κάθε νύχτα. Ακόμα κι αν υπήρχαν άνθρωποι που βοηθούσαν με τον εξοπλισμό και όλα τα υπόλοιπα, και πάλι έχεις να βγεις στη σκηνή και να αποδώσεις τέλεια για τρεις ώρες. Κι όμως λειτούργησε, σαν κάτι μαγικό! (γελάει). Δούλεψε κάθε βράδυ...

Ξέρεις, με σκοτώνεις γιατί δεν κατάφερα να έρθω να σας δω κατά την Ευρωπαϊκή περιοδεία και είναι κάτι που έχω μετανιώσει πολύ...
Ναι, αλλά θα μου έκανε τρομερή εντύπωση αν δεν γινόταν μια ακόμα περιοδεία μέσα στα επόμενα δύο ή τρία χρόνια...

Μόλις μου έφτιαξες τη μέρα.
Είναι κάτι που κοιτάζουμε αυτόν τον καιρό. Πιθανότατα θα ηχογραφήσουμε τον επόμενο χρόνο...

Ο Neal μου ανέφερε πως είχατε πει να βρεθείτε στις αρχές αυτού του έτους, αλλά δεν ήταν τελικά δυνατό λόγω των διαφορετικών προγραμμάτων που είχατε όλοι...
Ναι...

Άρα είναι ακόμα ενεργό το όλο θέμα;
Νομίζω πως είναι. Βασικά, συναντήθηκα με τον Mike Portnoy πριν δυο εβδομάδες, καθώς τα συγκροτήματα και των δυο μας έπαιζαν στο Sweden Rock Festival και το τελευταίο πράγμα που είπαμε είναι «οκ, πιθανότατα βρισκόμαστε κατά τον...». Ε, δεν είπαμε την ακριβή ημερομηνία, αλλά φαίνεται πως όλοι είναι μέσα να κάνουμε ένα νέο Transatlantic άλμπουμ και από τη στιγμή που θα κάνουμε νέο άλμπουμ, είμαι σίγουρος πως θα υπάρξει και περιοδεία. Θα είναι και μια ευκαιρία να μας δεις ζωντανά.

Δεν το χάνω με τίποτα. Επιστρέφοντας στους Flower Kings, σε συζήτηση με άλλους οπαδούς του progressive rock γύρω από τη μουσική σας παρατήρησα ότι δεν μπορούσαμε να συμφωνήσουμε στο καλύτερο άλμπουμ σας. Από τη μια αυτό είναι καλό, υποδεικνύοντας ότι έχετε πολλή καλή μουσική, από την άλλη αναρωτιόμουν ποιο άλμπουμ θα έπρεπε να υποδείξω σε κάποιον που δεν είναι σχετικός με τη μουσική σας, ώστε να αντιληφθεί το πνεύμα της μπάντας. Εσύ ποιό θα πρότεινες;
Εγώ πιθανότατα θα πρότεινα το "Stardust We Are". Νομίζω πως είναι το άλμπουμ που θα τραβήξει τον κόσμο. Θεωρώ πως έχει όλα όσα είναι οι Flower Kings. Από το εναρκτήριο τραγούδι, το "Circus Brimstone", το μεγάλο επικό ομώνυμο φυσικά και μερικά μικρότερα τραγούδια. Ακόμα και μερικά fillers όπως τα αποκαλεί ο κόσμος. Χαλαρά μέρη με ακουστική κιθάρα και σημεία με θέματα από άλλα τραγούδια να επανέρχονται στο πιάνο και γενικά τέτοια πράγματα. Αυτό είναι πιθανότατα το άλμπουμ που θα συνιστούσα. Όμως, από ότι φαίνεται, οι οπαδοί είναι μάλλον διχασμένοι. Σε κάποιους αρέσει το μετέπειτα υλικό, μόνο και μόνο γιατί μας ανακάλυψαν αργότερα. Ίσως άκουσαν πρώτο το "The Rainmaker" ή το "Adam & Eve". Δείχνουν να προτιμούν αυτά τα άλμπουμ. Άλλοι οπαδοί προτιμούν το πιο πρώιμο υλικό όπως το "Retropolis" ή το "Back In The World Of Adventures".

Νομίζω πως είναι αλήθεια αυτό. Το πρώτο άλμπουμ που θα ακούσεις από Flower Kings μπορεί να είναι και το αγαπημένο σου. Τώρα, αναφορικά με τη συνεργασία που είχατε με τον Daniel Gildenlow, θεωρώ πως έκανε εξαιρετική δουλειά στο "Adam & Eve". Αν θυμάμαι καλά προέκυψε κάποιο πρόβλημα με την Αμερικάνικη περιοδεία που τον ανάγκασε να εγκαταλείψει το συγκρότημα. Υπάρχει ενδεχόμενο νέας συνεργασίας;
Έχεις δίκιο. Ήταν κάτι που είχε να κάνει με την Αμερικάνικη περιοδεία. Αρνούταν να πάει στην Αμερική τη δεδομένη χρονική στιγμή, αλλά το συγκρότημα είχε ήδη κλείσει την περιοδεία, οπότε δεν μπορούσαμε να την ακυρώσουμε. Απλά κάναμε μερικές πρόβες χωρίς αυτόν και βρήκαμε έναν τρόπο να παίξουμε τη μουσική χωρίς την παρουσία του. Για πολλά χρόνια δουλεύει πολύ σκληρά, καθώς οι Pain Of Salvation, όπως μπορείς να φανταστείς μετά τις τόσες αποχωρήσεις, είναι ουσιαστικά η δουλειά του Daniel. Είναι αυτός που δουλεύει πολύ-πολύ σκληρά, γράφει τα τραγούδια και κάνει τα πάντα να δουλεύουν για τους Pain Of Salvation, παλεύοντάς το όλη την ώρα. Οπότε, ήταν μάλλον φυσικό για αυτόν να αφιερώσει όλο του τον χρόνο σε αυτό και δεν υπήρχε λόγος για τους Flower Kings να του ζητήσουν να επιστρέψει, μιας και θα περιοδεύαμε στην Αμερική και θα ξαναπεριοδεύαμε εκεί. Δεν θα μπορούσαμε να τον έχουμε να παίζει με το συγκρότημα όταν περιοδεύουμε στην Ευρώπη και να μην παίζει όταν περιοδεύουμε στην Αμερική (γέλια)...

Ναι, αλλά το εμπάργκο του προς τις Η.Π.Α. σταμάτησε με την εκλογή του Barack Obama...
Σωστό αυτό. Μάλλον είδε να γίνεται κάτι σωστό. Στην πραγματικότητα, συμφωνούσα με τις ιδέες που είχε γύρω από την Αμερική εκείνη την περίοδο. Αλλά, σκέφτηκα πως δεν μπορώ να τιμωρήσω τους Αμερικανούς οπαδούς που βρίσκονται εκεί. Οι μεγάλοι, αυτοί που δεν χωνεύω στην Αμερική δεν θα το μάθουν ποτέ και δε θα νοιαστούν αν δεν παίξω. Δεν ξέρουν καν ποιος είμαι. Αν ήμουν ο Bono από τους U2 ίσως μπορούσα να κάνω κάποιου είδους δήλωση, αλλά δεν είμαι. Είμαι ένας τελείως άγνωστος τύπος από τη Σουηδία. Οι ισχυροί στην Αμερικάνικοι βιομηχανία ή αυτοί που έχουν τα λεφτά ή αυτοί που είναι στον στρατό δεν θα νοιαστούν τι θα κάνω εγώ. Οπότε σκέφτηκα να πάω εκεί και να παίξω και να γνωρίσω τους οπαδούς μου. Μπορώ να τραγουδήσω τα τραγούδια μου και αν έχω κάτι να πω, τότε ίσως το ακούσουν. Στη συνέχεια, ως Flower Kings συνεχίσαμε να δουλεύουμε με το lineup που είχαμε και ο Daniel συνέχισε να δουλεύει με τη δική του μπάντα. Φυσικά, συνεργαστήκαμε ξανά όπως ξέρεις στην περιοδεία των Transatlantic και νομίζω πως σε κάποια στιγμή ο Daniel με πήρε τηλέφωνο και μου είπε κάτι του στυλ «θα ήταν ωραίο να παίξουμε ξανά μαζί στους Flower Kings». Αν θυμάμαι καλά ήταν την εποχή που μόλις είχαμε αποφασίσει να βάλουμε τους Flower Kings στον πάγο...

Αυτό, είναι το κακό timing... (γέλια)
(γέλια) Πραγματικά κακό timing. Αλλά, δεν έχουμε πει ποτέ ξανά πρέπει να σου πω.

Θα ήταν ωραίο, καθώς φαίνεται πως υπάρχει μια ωραία σουηδική prog χημεία μεταξύ σας. Καθώς αναφέρθηκαν αυτά τα θέματα πριν σκεφτόμουν πως είσαι ένας άνθρωπος που μιλάει ανοιχτά για το τι σκέφτεται αναφορικά με θέματα όπως η πολιτική, το περιβάλλον, η ανθρωπότητα, η ισότητα κλπ. Θεωρείς πως είναι σημαντικό για εσένα, αλλά και για έναν καλλιτέχνη γενικότερα να λέει τις σκέψεις του γύρω από αυτά τα θέματα;
Πρώτα από όλα, στην περίπτωση του εαυτού μου, έχω δυσκολίες να ΜΗΝ πω αυτά που σκέφτομαι. Προκύπτει πολύ φυσιολογικά. Μερικές φορές, θεωρώ πως, ίσως, μιλάω πάρα πολύ και υπάρχουν κάποιοι άνθρωποι που πιστεύουν το ίδιο. Μερικοί οπαδοί μου λένε «Roine, θα πρέπει να σκάσεις, απλά παίξε τη μουσική σου. Δεν πρέπει να μπαίνεις σε συζητήσεις γύρω από τα πολιτικά θέματα ή τη θρησκεία ή οτιδήποτε σχετικό». Αλλά για μένα, όπως είπα, είναι κάτι το φυσιολογικό. Μου αρέσει να επικοινωνώ, μου αρέσει να εκφράζω τα συναισθήματά μου και όταν κάτι είναι λάθος θέλω ο κόσμος να ξέρει πως το θεωρώ λάθος. Γενικότερα, εκτιμώ έναν καλλιτέχνη που εξωτερικεύει τις σκέψεις του. Πάντα το έκανα αυτό. Υπάρχουν, φυσικά, άνθρωποι σαν τον John Lennon, με όλα αυτά που έκανε. Θεωρώ πως έκανε πάρα πολλά για την παγκόσμια ειρήνη. Είναι εν μέρει υπεύθυνος για το τέλος του πόλεμου στο Vietnam. Αν παρατηρήσεις καλά υπήρξε ένα μεγάλο κίνημα και ένα μεγάλο κίνημα μπορεί να μετακινήσει βουνά στο τέλος. Οπότε, άνθρωποι σαν αυτόν, τον Bob Marley ή τον Bono στις μέρες μας οφείλουν να λένε αυτά που σκέφτονται. Πολλές φορές ακούνε βλακείες από τον κόσμο που λέει «Σκάσε Bono, είσαι ένας πλούσιος, κακομαθημένος rock star. Τραβά φύγε με τα γυαλιά ηλίου σου». Αλλά αν δεις τι προσφέρει ο Bono, είναι σπουδαίο. Έβλεπα μια συνέντευξη στην οποία έλεγε πως γνωρίζει καλά το γεγονός πως είναι rock star, έχει την προσοχή του κόσμου γιατί τον γνωρίζουν και αν πει κάτι θα τον ακούσουν. Οπότε, εκμεταλλεύεται το γεγονός πως είναι rock star. Εκμεταλλεύεται το γεγονός για να πει πράγματα και να προσπαθήσει να κάνει αλλαγές στον κόσμο. Το θεωρώ σπουδαίο. Και, γενικά, θεωρώ σπουδαίο το να κάνουν δηλώσεις γνωστοί μουσικοί ή stars του σινεμά, όπως ο Sean Penn. Επίσης, ο Martin Sheen που είναι γνωστός ως πολιτικός ακτιβιστής για σκοπούς που θεωρεί σημαντικούς. Όταν κάποιοι όπως αυτός ή ο Sean Penn λένε κάτι, ο υπόλοιπος κόσμος το ακούει. Μάλιστα, ο Sean Penn νομίζω πως πήρε τα δικά του λεφτά και έβαλε διαφήμιση σε μεγάλες αμερικάνικες εφημερίδες κατά του πολέμου, ή κάτι τέτοιο. Είναι σπουδαίο και δεν τους κοστίζει πολύ. Τουλάχιστον, κάνουν αυτό που κάνουν, όταν άλλοι παραμένουν σιωπηλοί. Αν όλοι τους εξέφραζαν τις σκέψεις του και έλεγαν στον υπόλοιπο κόσμο «έτσι αισθάνομαι», αυτό θα μπορούσε να ξεκινήσει μια χιονοστιβάδα, μιας και οι υπόλοιποι θα ακολουθούσαν. Γιατί αυτό κάνει ο κόσμος. Ακολουθεί τους διάσημους (γέλια). Στην περίπτωση του εαυτού μου πάλι, δεν είμαι διάσημος, αλλά απλά δεν μπορώ να σκάσω... (γέλια).

Καλά κάνεις. Οπότε είσαι ένας «Pale Rider Of No Tomorrow»; Ό,τι κι αν σημαίνει αυτό...
(πολλά γέλια). Αυτό όπως γνωρίζεις καλά είναι παρμένο μέσα από το "The Whirlwind". Είναι καθαρά για πλάκα. Ο «Pale Rider» είναι ένα φάντασμα. O «Pale Rider Of No Tomorrow» είναι κάτι σαν ένα φάντασμα που έχει χαθεί...

Οκ. Τι πρέπει να κάνουμε λοιπόν για να δούμε τον Roine Stolt να παίζει στην Ελλάδα με τους Flower Kings, τους Transatlantic ή οποιοδήποτε project του;
Στην πραγματικότητα μας ενδιαφέρει να παίξουμε οπουδήποτε. Θα πηγαίναμε οπουδήποτε στον κόσμο, εκτός από κάποια πραγματικά επικίνδυνα μέρη φυσικά. Δεν θα το κάναμε αυτό, αλλά θα θέλαμε παίξουμε στις περισσότερες χώρες και ειδικά σε χώρες που δεν έχουμε επισκεφτεί όπως η Ελλάδα. Θα πάμε για πρώτη φορά στο Ισραήλ τον Οκτώβριο και θα είναι πολύ ωραία, αλλά για να έρθουμε στην Ελλάδα χρειαζόμαστε έναν promoter που θα πει «θέλω να κλείσω την μπάντα σας». Και αν τα οικονομικά συμφωνηθούν θα έρθουμε να παίξουμε. Είναι τόσο απλό. Δεν είμαστε και πολύ μακριά, κοντά είμαστε, φτάνουμε μέχρι την Ιταλία, αλλά δεν μπορούμε ξαφνικά να έρθουμε και να πούμε «ε, παιδιά, είμαστε εδώ! Πού θα παίξουμε;» (γέλια).

Roine, δε θα ήθελα να σπαταλήσω περισσότερο από το χρόνο σου. Σε ευχαριστώ για την συνέντευξη.
Κι εγώ σε ευχαριστώ πολύ. Ελπίζω να τα πούμε σύντομα.