Συνέντευξη Kristoffer Rygg (Ulver)

Με αφορμή το "Childhood's End", δίσκο στον οποίο οι Ulver μας κάνουν μαθήματα χίππικης ψυχεδέλειας, επικοινωνήσαμε με Oslo και τον ηγέτη της μπάντας, τον μεγάλο Kristoffer Rygg. Αυτός είχε να μας πει για τα αγαπημένα του 60s, το πώς οι Ulver έγιναν live μπάντα, τη συνεργασία του με τον Stephen O' Malley [Sunn O)))] και τέλος να σχολιάσει από τη δική του οπτική τη μουσική του σήμερα.

Το 2012 σε βρίσκει ανά χείρας με καινούριο δίσκο διασκευών. Τα περισσότερα κομμάτια -αν όχι όλα- έχουν μεγαλύτερη ηλικία από εσένα τον ίδιο. Πότε άρχισες να ασχολείσαι με τις ψυχεδέλειες της δεκαετίας του '60;
Λίγο ή πολύ, θα έλεγα ότι με ακολουθούν σε όλη τη ζωή μου. Παρ’ όλα αυτά, άρχισα πραγματικά να ασχολούμαι εκτεταμένα μαζί τους στα τέλη της δεκαετίας του '90. Ήταν εκείνη η περίοδος που είχα μπουχτίσει με τη σύγχρονη μουσική σε όλες της τις μορφές και πήγαινα προς τα πίσω υπό μία έννοια.

Πριν μερικά χρόνια είχατε κάνει μία πραγματικά απίστευτη και πολύ πετυχημένη διασκευή στο "Solitude" των Black Sabbath...
Ευχαριστώ πολύ.

Αποτέλεσε η διασκευή αυτή το έναυσμα για να προχωρήσετε στη δημιουργία του "Childhood's End";
Δεν θα το έλεγα. Στην πραγματικότητα είχαμε προσπαθήσει να διασκευάσουμε μερικά κομμάτια... Είχαμε κάνει μια διασκευή στον Lee Hazlewood την οποία δεν κυκλοφορήσαμε ποτέ και μία διασκευή στους Kiss η οποία βρίσκεται σε έναν νορβηγικό tribute δίσκο των Kiss. Είναι κατά κάποιον τρόπο λυτρωτικό -αν και δεν είναι εύκολη δουλειά- να έχεις το κύριο μέρος, το σκελετό του κομματιού έτοιμο πριν ξεκινήσεις. Έχεις κάτι πάνω στο οποίο να δουλέψεις, κάτι που είναι ανακουφιστικό. Αυτός είναι ένας δίσκος που φτιάξαμε ανάμεσα σε δημιουργικές «μάχες», οπότε ολόκληρη η διαδικασία δημιουργίας του ήταν κάτι παραπάνω από ευπρόσδεκτη. Είχαμε ξεκινήσει να το δουλεύουμε από τα τέλη του 2008, πριν γίνε μέλος μας ο Dan, πριν γίνουμε live μπάντα, πριν το “Wars Of The Roses”. Το δουλεύαμε καιρό, ήταν κάτι σαν εξωτερίκευση της αγάπης μας προς αυτήν τη μουσική. Βέβαια, να πω ότι δεν είναι ένα συμπληρωματικό project γιατί το πήραμε εντελώς στα σοβαρά. Από τα τέλη του 2011 μέχρι που τελειώσαμε τη μίξη, το χειριστήκαμε ακριβώς με τον ίδιο σεβασμό και σοβαρότητα όσο οποιαδήποτε άλλη δουλειά μας. Σαφώς, όμως, είναι και διαφορετικό γιατί επεξεργαζόμασταν κομμάτια που ξέραμε από πριν. Ήταν πολύ ενδιαφέρον το να ξέρουμε ότι αυτές οι μπάντες είναι ξεχασμένες ή πολύ underground πια. Ήταν κάτι που μας έδινε ώθηση. Αυτή η υπερηφάνεια του να είσαι οπαδός της συγκεκριμένης μουσικής...

Μπορούμε να πούμε ότι διαλέξατε κομμάτια που είναι και προσωπικά αγαπημένα;
Ναι, προφανώς. Αλλά υπάρχουν πολλά κομμάτια που θα μπορούσαμε να διαλέξουμε μα δεν το κάναμε για διάφορους λόγους.

Διαλέξατε αυτά που ήταν ιδανικότερα για μια διασκευή των Ulver;
Χμμμ... Μιλάμε για μια μεγάλη περίοδο της μουσικής και αν είχαμε το ελεύθερο πιθανότατα θα καταλήγαμε με πενήντα κομμάτια. Θέλαμε να διαλέξουμε μερικά κομμάτια που rock-άρουν, μερικές baroque στιγμές, λίγες μπαλάντες και να φτιάξουμε μια ολότητα. Θέλαμε ο δίσκος να ακούγεται σαν μια συνεκτική παρουσίαση των διαφορετικών πραγμάτων που μας αρέσουν από τα 60s και την ψυχεδελική μουσική πιο συγκεκριμένα. Το πιο δύσκολο του θέματος, πάντως, ήταν να διαλέξουμε τα κομμάτια.

Τότε θα σε βάλω σε μια ακόμα πιο δύσκολη επιλογή. Ποιός θα ήταν ο ένας δίσκος που θα επέλεγες από αυτήν την εποχή;
Το μισώ όταν με ρωτούνε κάτι τέτοιο! Όχι απλά επειδή είναι δύσκολο αλλά και επειδή σου αρέσει ένας δίσκος για έναν συγκεκριμένο λόγο και ένας άλλος για εντελώς διαφορετικό λόγο.

Σαφώς. Ωστόσο ποιος είναι ο πρώτος δίσκος που σου έρχεται στο μυαλό αυτήν τη στιγμή;
Αυτήν τη στιγμή... Το "United States Of America" (σ.σ.: της ομώνυμης μπάντας).

Αλήθεια; Η διασκευή που κάνατε από εκεί είναι κατ' εμέ η καλύτερη στιγμή του "Childhood's End".
Ναι, το τελευταίο κομμάτι. Πρόκειται για ένα δίσκο με φοβερό ήχο. Σχεδόν γοτθικό, αρκετά σκοτεινό... Έχει αυτήν τη χορωδιακή, θρησκευτική αύρα μέσα του. Πάντως, αν έπρεπε να διαλέξω μόνο μία μπάντα, αυτοί θα ήταν οι 13th Floor Elevators. Επίσης, έχουμε και τους The Pretty Things τον πρώτο θεματικό δίσκο/rock opera πριν οι The Who βγάλουν το "Tommy". Συν τοις άλλοις, έχουμε και τους Jefferson Airplane οι οποίοι ήταν τόσο σημαντικοί για όλη τη σκηνή του San Francisco. Έγιναν αρκετά μεγάλοι και οδήγησαν στους The Doors και σε άλλα πράγματα που συνέβησαν στον Νότο και την California. Υπάρχουν τόσοι πολλοί λόγοι γιατί σου αρέσουν ορισμένα πράγματα και γιατί ξεχωρίζεις ορισμένα τραγούδια.

Ο δίσκος ονομάζεται "Childhood's End". Διαλέξατε το όνομα για να αντικατοπτρίζει την γλυκόπικρη ρετρό γεύση που αφήνουν αυτά τα κομμάτια;
Εν μέρει. ναι. Αν τον δεις κυριολεκτικά, ο τίτλος έχει μια εγγενή λύπη και μια σκοτείνια μέσα του καθ’ ότι αναφέρεται σε κάτι που έχει χαθεί. Μια αθωότητα που έχει χαθεί. Αλλά αφορά επίσης την αυγή ενός νέου είδους τέχνης. Συγκεκριμένα τη δημοφιλή (σ.σ.: pop-ular) μουσική και τη rock μουσική. Επίσης, πρόκειται για μια ενδιαφέρουσα εποχή και υπό το πολιτικό πρίσμα. Μια εποχή πολλών πνευματικών και πολιτισμικών αντιθέσεων. Για να είμαστε, όμως, εντελώς σαφείς, τον τίτλο τον ξεσηκώσαμε από ένα μυθιστόρημα του Arthur Clarke. Πρόκειται για συνδυασμό όλων αυτών των πραγμάτων.

Τώρα που έχει περάσει πάνω από ένας χρόνος από την κυκλοφορία "Wars Of The Roses", πώς το αναπολείς; Πώς το κρίνεις;
Έχει περάσει καιρός απ' όταν το άκουσα τελευταία φορά, αλλά (αναστενάζει)... Μάλλον δεν έχει περάσει αρκετός χρόνος... Θέλω να πω ότι είσαι πάντα αδύναμος να κρίνεις τη δική σου μουσική. Βέβαια, μου αρέσουν αρκετά πράγματα που κάναμε εκεί μέσα. Τα κάναμε αρκετά γρήγορα εν συγκρίση με το πόσο μας παίρνει να φτιάξουμε ένα δίσκο συνήθως. Αυτή είναι μια πληροφορία που δίνει το χαρακτήρα του δίσκου. Και τα θετικά του και τα αρνητικά του, χωρίς να θέλω να πω περισσότερες λεπτομέρειες σχετικά με αυτό. Υπάρχουν κάποια πράγματα που θα άλλαζα αν είχα περισσότερο χρόνο, αλλά όπως είπα αυτό ς ο περιορισμένος χρόνος που είχαμε δίνει τον χαρακτήρα του δίσκου. Γενικά, πάντως, είμαι χαρούμενος που βγάζω δίσκους με αυτόν το ρυθμό. Ξέρεις, βγάλαμε αυτό το άλμπουμ πέρυσι, πριν λίγο καιρό κυκλοφορήσαμε το DVD, τώρα έχουμε το "Childhood's End"... Σήμερα, μάλιστα, μίξαρα κάποια κομμάτια με τον Stephen O' Malley των Sunn O))). Έχω επιταχύνει τον βηματισμό και αυτός είναι ο ιδανικός ρυθμός κατά τον οποίο θέλω να δουλεύω. Να μη χασομερώ πολύ.

Σε έχω δει δύο φορές στην Ελλάδα με τους Ulver και έχω να πω ότι βελτιώνεστε όσο περνάει ο καιρός... Αποκτάτε περισσότερο live χαρακτήρα.
Ευχαριστώ. Η πρώτη μας συναυλία στην Ελλάδα ήταν η τρίτη ή τέταρτη συναυλία που παίζαμε ποτέ, οπότε το να παίζουμε live δεν ήταν η ρουτίνα μας τότε. Οπότε, προφανώς, όταν παίξαμε στην Ελλάδα πέρσι, είχαμε κάμποσες περισσότερες συναυλίες στους ώμους μας. Είναι φυσικό όταν αποκτάς περισσότερη εμπειρία, αυτό να προσθέτει πολλά πράγματα στην απόδοσή σου επί σκηνής.

Σαφώς. Είχατε βέβαια και τα κομμάτια του "Wars Of The Roses" που μπορούν να αποδοθούν καλύτερα ζωντανά απ' ό,τι οι παλιότερες δουλειές σας...
Ναι. Αυτός είναι και ένας από τους λόγους που ακούγονται έτσι το "Wars Of The Roses" και το "Childhood's End". Προέρχονται από τη live ενσάρκωση της μπάντας. Περιλαμβάνουν περισσότερους ανθρώπους που έχουν διαφορετική προσέγγιση των πραγμάτων και στο studio και αλλού. Οπότε, ό,τι κάνουμε αντικατοπτρίζει το γεγονός ότι το παίζουμε σε πραγματικό χρόνο. Στην αρχή είχαμε πολλά εμπόδια να ξεπεράσουμε ώστε να στήσουμε το πρώτο μας setlist. Το set που παίξαμε στο Gagarin (σ.σ.: θυμάται και το όνομα ο άτιμος!)  ήταν δύσκολο να αποδοθεί γιατί όταν γράφαμε αυτήν τη μουσική δεν είχαμε ποτέ στο μυαλό μας ότι θα έπρεπε να παιχτεί live. Οπότε, ναι, αυτό είναι κάτι που συνοψίζει το πώς ακουγόμαστε τώρα. Έχοντας ξεκαθαρίσει αυτό, τώρα, να πω ότι έχουμε αποφασίσει να κάνουμε ένα μικρό διάλειμμα από τις συναυλίες - κάτι που ενδεχομένως να αποτελεί ένδειξη για τον ήχο της επόμενης δουλειάς μας. Αυτό το να μην κάθεσαι να σκέφτεσαι πώς να παίξεις τη μουσική πάνω στη σκηνή... Γενικά, δε μου αρέσει να σκέφτομαι τα ίδια πράγματα για πολύ καιρό γιατί αν το κάνεις τα πράγματα σου γίνονται οικεία και είσαι άνετος μαζί τους...

Αυτό είναι κάτι παραπάνω από προφανές στη δισκογραφία των Ulver...
Ναι. Πιστεύω ότι μια αίσθηση νευρικότητας, ανησυχίας είναι πολύ σημαντική και πάντα τη χρησιμοποιούσαμε υπέρ μας κατά κάποιον τρόπο.

Έχετε ταξιδέψει μακριά από τον σκοτεινό ...αστικό ήχο του "Perdition City" και την φοβερή κλειστοφοβική του "Shadows Of The Sun". Νομίζω ότι ο ήχος των Ulver έχει πιο πολύ φως μέσα του από ποτέ άλλοτε...
Ε, δεν μπορεί να γίνει και πολύ σκοτεινότερο από το "Shadows Of The Sun"! (γέλια) Αυτό είναι κάτι που το συζητήσαμε με τα μέλη της μπάντας. Το "Shadows Of The Sun" είναι ένας δίσκος που μας άφησε πολύ ευχαριστημένους. Ίσως πιο ευχαριστημένους από κάθε άλλον, αν το κοιτάξουμε εξ' αποστάσεως. Αλλά πρόκειται για κάτι πολύ απόμακρο, υπό μία έννοια. Όχι ότι το έχουμε δοκιμάσει, αλλά αν το δοκιμάζαμε να το ξαναφτάσουμε νομίζω ότι θα αποτυγχάναμε οικτρά. Ξέρεις, το να μπούμε τόσο βαθιά μέσα στο δάσος, για να χρησιμοποιήσω μια φτηνή μεταφορά... Πρόκειται για έναν εντελώς μηδενιστικό δίσκο. Δεν υπάρχει πίστη μέσα, τίποτα... Οπότε ο μόνος τρόπος να συνεχίσουμε μετά από αυτόν ήταν το να κάνουμε κάτι διαφορετικό.

Αυτές οι αλλαγές δεν προέρχονται επίσης και από την προσωπική σου ζωή;
Ναι, σίγουρα. Η ζωή, γενικότερα, προκαλεί δημιουργικότητα περισσότερο από οποιαδήποτε μορφής άλλη επιρροή έξω από τον εαυτό σου.

Προηγουμένως μίλησες για κάποια κομμάτια που δουλεύεις με τον O' Malley των Sunn O))). Περί τίνος πρόκειται;
Έχουμε ηχογραφήσει τέσσερα κομμάτια προς το παρόν. Στην πραγματικότητα δεν πρόκειται πραγματικά τραγούδια, αλλά περισσότερο για αποσπάσματα ήχου. Πρόκειται για την ίδια περίπτωση με το "Childhood's End" γιατί πάλι είχαμε ξεκινήσει να τα δουλεύουμε από τα τέλη του 2008. Το project υπήρχε εκεί πέρα, απλά επιστρέφαμε σε αυτό ανά καιρούς, αλλά τώρα ο Stephen έχει περισσότερο καιρό και έχουμε την ευκαιρία να το κάνουμε. Να βγάλουμε το φάντασμα από την ντουλάπα. Πρόκειται για νεκρή περίοδο για μένα καθ’ ότι τελείωσα το "Childhood's End" οπότε είναι ευκαιρία να καταπιαστώ με ανολοκλήρωτες δουλειές μου. Παλιά φαντάσματα ή κάτι τέτοιο...

Υπάρχουν κι άλλα projects δηλαδή που έχεις στο μυαλό σου για το κοντινό μέλλον;
Ναι. Αλλά είναι σε πολύ πρώιμο στάδιο προς το παρόν. Ξεκινάμε πολύ αργά να γράφουμε τραγούδια πάλι. Αλλά δε θέλω να μπω σε λεπτομέρειες για τώρα. Αλλά θα ξεκινήσουμε να γράφουμε καινούρια μουσική πάλι. Δουλεύαμε με deadlines τα τελευταία δύο χρόνια. Δε θέλω να το κάνω αυτό και φέτος. Δεν πρόκειται να δεχτώ καμία εξωτερική πίεση, ούτε για το studio ούτε για τα live. Θα έχουμε ένα έτος μελέτης στο studio και θα δούμε τι θα συμβεί...

Έχουμε κανένα στοιχείο για τη μουσική κατεύθυνση;
Εγώ έχω, αλλά δε θα το αποκαλύψω! (γέλια)

Φτάνοντας στο τέλος, θα ήθελα να μου πεις ένα πράγμα που απολαμβάνεις στη σημερινή μουσική και ένα που σε εξοργίζει.
Νομίζω ότι το δεύτερο σκέλος της ερώτησης είναι και το πιο εύκολο. Είναι πολύ δύσκολο να αποδεχτείς το γεγονός ότι η μουσική έχει γίνει κάτι που μπορεί να κάνει ο καθένας. Ακόμα και όταν ξεκινήσαμε, στις αρχές των 90s, δεν ήταν έτσι. Έπρεπε να έχεις ένα συγκεκριμένο budget και πρόσβαση σε εξοπλισμό, στούντιο κτλ. Τώρα ο καθένας μπορεί να φτιάξει δίσκους και μερικοί το κάνουν πολύ καλά ακόμα και μέσα στις κρεβατοκάμαρές τους. Έχει γίνει μεγάλη πρόκληση να ψάξεις να βρεις άκρη στην ζούγκλα των ήχων. Έχει γίνει πολύ χαοτικό για τα προσωπικά μου γούστα. Η συνέπεια είναι να γίνεσαι κάπως μπλαζέ όσον αφορά τη μουσική γιατί δεν είναι για λίγους πια. Ή, τουλάχιστον, αυτό είναι ένα συναίσθημα που σου δημιουργείται μερικές φορές. Τώρα, αυτό που πραγματικά απολαμβάνω είναι το πώς δουλεύω στο studio. Σαν συνέπεια ή σαν απάντηση αυτού που μόλις ανέλυσα, έχουμε αρχίσει να αποκτούμε «παλιό» εξοπλισμό και να έχουμε μια ρετρό προσέγγιση του ήχου. Φύγαμε από τα ηλεκτρονικά και επιστρέψαμε στους μεγάλους ενισχυτές, τα μεγάλα drums, τα δωμάτια, τον αναλογικό ήχο, την κασέτα και τέτοια πράγματα… Είναι μια αντίδραση στο πόσο εύκολο είναι να δημιουργήσεις ήχους πια. Οπότε, να, αυτό είναι κάτι που απολαμβάνω. Βέβαια, εγώ είμαι αρκετά μεγάλος. Δεν το κάνω απλά επειδή μου αρέσει. Το κάνω επειδή δεν ξέρω να κάνω και τίποτα άλλο. Είναι η κατάρα μου, υπό μία έννοια. Ή ακόμα καλύτερα μια συνδυασμένη ευλογία.

Αυτό ήταν όλο. Ευχαριστώ πολύ για το χρόνο σου. Ελπίζω να σας ξαναδούμε στην Ελλάδα.
Δε θα συμβεί φέτος, αλλά ενδεχομένως να γυρίσουμε στη σκηνή του χρόνου, δε γνωρίζω. Ευχαριστώ για τη στήριξη.