Συνέντευξη Camel (Andrew Latimer)

«In the name of Love & Gratitude»

Από τον Χρήστο Κισατζεκιάν, 13/12/2013 @ 10:36
Αποτελεί συχνότατο θέμα συζήτησης μεταξύ αρρωστημένων μουσικόφιλων το αν (και κατά πόσο) επηρεάζει τα αισθήματά μας για έναν καλλιτέχνη, ο χαρακτήρας και η προσωπικότητά του. Το πόσο ψηλά τον έχουμε. Άλλους τους είναι πιο σημαντικό και από αυτή καθεαυτή τη Μουσική Κληρονομιά του εκάστοτε ήρωά μας. Για άλλους πάλι αυτά τα δυο πρέπει να μένουν ξεχωριστά ως κριτήρια. Το λοιπόν: είτε ανήκεις στους πρώτους, είτε στους δεύτερους, φίλε μου, δες εδώ τι γίνεται τις φορές εκείνες που ο λατρεμένος σου καλλιτέχνης διακατέχεται από όλες τις αρετές που μπορεί να έχει ένας εξ' ορισμού(;) Έκπτωτος Άγγελος.

Andrew Latimer (Camel)Θα ξεκινήσω συνειδητά με μια δήλωση: όπως και αλλού υποθέτω, έτσι και στην Ελλάδα είμαστε αμέτρητοι οι οπαδοί των Camel μα και πιο συγκεκριμένα δικοί σου, οι οποίοι πιστεύουμε (σ.σ.: προσέξτε, πρώτο πρόσωπο πληθυντικού!) ακράδαντα πως είσαι εξίσου Πηγαίος, Μοναδικός & Χαρισματικός κιθαρίστας με τον David Gilmour -ίσως και να τον ξεπερνάς- και όμως η δημοτικότητά σας σε θέλει αδικημένο! Τι έχεις να δηλώσεις για αυτό;
(γελάει) Όπως αντιλαμβάνεσαι, δεν μπορώ να πω και πολλά πάνω σε αυτό το θέμα... Δεν είναι για μένα σωστό να απαντήσω, αν με νιώθεις...

Καταλαβαίνω απόλυτα τι λες και σίγουρα το τελευταίο πράγμα που θέλω να κάνω είναι να σε φέρω σε δύσκολη θέση! Ουσιαστικά τούτη η ερώτηση αποτελεί φόρο τιμής σε σένα από όλους εμάς που σε λατρεύουμε και σε θέλουμε εκεί ψηλά, δίπλα σε Τιτάνες όπως ο David...
Ω, Χρήστο, με συγκινείς ειλικρινά. Και σίγουρα ο καθείς έχει τα πιστεύω του για το ποιόν θεωρεί καλύτερο... Αν τώρα κάποιοι πράγματι με θεωρούν στο ίδιο επίπεδο με έναν συνάδελφο της κλάσεως του David Gilmour, πραγματικά νιώθω απίστευτα κολακευμένος. Μου ακούγεται απίστευτο όμως. Όσο για την καταξίωση που προέρχεται από την δημοτικότητα τώρα, είναι απόλυτα λογικό μια μπάντα που χαίρει της δημοσιότητας των Pink Floyd είναι εξίσου τεράστια με το μέγεθός αυτής. Οπότε αντίστοιχα και ο κιθαρίστας μιας τόσο διάσημης μπάντας σίγουρα θα είναι πολύ πιο γνωστός από έναν σαν κι εμένα που παίζω στους Camel οι οποίοι είναι πολύ λιγότερο διαδεδομένοι!

Andrew Latimer (Camel)Λογικό και επόμενο. Φυσικά. Παρ' όλα αυτά, ένα θα σου πω μονάχα για να καταλάβεις πόσο κοινό έχεις εσύ και η μπάντα που ίδρυσες με τους Peter Bardens, Andy Ward & Doug Ferguson. Χθες (σ.σ.: 26/11), ίδια ώρα, μίλησα εβδομήντα λεπτά με τον Frank Bornemann, ηγέτη των Eloy, και όταν στο τέλος του ανέφερα πως σήμερα θα μιλούσα με σένα, κυριολεκτικά έβγαλε μια κραυγή χαράς, λέγοντάς μου τα εξής: «Δεν το πιστεύω. Σε παρακαλώ, πες του πολλά χαιρετίσματα από μένα και ότι δεν κατάφερα να δω τους Camel στη γερμανική περιοδεία τους στις αρχές του μήνα μόνο και μόνο επειδή έλειπα στο εξωτερικό», και κατέληξε «Τον θαυμάζω, τον θεωρώ τον σημαντικότερο μουσικοσυνθέτη & κιθαρίστα του progressive rock, πιο ψηλά και από τον Gilmour». Αντιλαμβάνεσαι λοιπόν πως δεν είμαστε διόλου λίγοι αυτοί που σε έχουμε «εκεί ψηλά»!
Σοβαρολογείς; Με τιμά απίστευτα... Οι Eloy ήταν μεγάλο κεφάλαιο της γερμανικής Προοδευτικής Μουσικής. Ειλικρινά, χάνω τα λόγια μου, ξέρεις...

Πολύ χαίρομαι. Έχετε παίξει ποτέ μαζί με τον Gilmour για κάποιο λόγο; Έχετε μιλήσει καν;
Η μοναδική φορά που τα μονοπάτια μας κόντεψαν να συναντηθούν ήταν πολύ παλιά, την εποχή που ηχογραφούσαμε το "Dust And Dreams" και δήλωσε το ενδιαφέρον να κάνει την παραγωγή του συγκεκριμένου άλμπουμ. Όχι μόνο ως παραγωγός στην κονσόλα, μα και ως χρηματοδότης, ανοιχτός σε κάθε ενδεχόμενο κόστους όντας αμέριστα μεγαλόπρεπος για άλλη μια φορά. Εν τέλει διάφορα τεχνικά προβλήματα που είχαν να κάνουν κυρίως με την έλλειψη χρόνου από μέρους του δεν επέτρεψαν κάτι τέτοιο...

Πάντως δεν θα ξεχάσω όσο ζω τη νύχτα που οι Camel γέμισαν το θρυλικό «ΡΟΔΟΝ» τον Οκτώβρη του 2000! Μια από τις πέντε σημαντικότερες συναυλιακές στιγμές της ζωής μου, και, πίστεψε με, έχω δει πάνω από έξη χιλιάδες ονόματα μέχρι σήμερα.
Πραγματικά, και για μας τους ίδιους παραμένει μια αξέχαστη εμπειρία ζωής εκείνη η νύχτα και έχουμε συζητήσει αρκετές φορές για αυτήν τα τελευταία χρόνια με τον Colin.

Μα κλαίγαμε όλοι, και εμείς στο κοινό, και εσείς επί σκηνής. Θυμάσαι που ήρθε και σε αγκάλιασε γιατί το ασταμάτητο χειροκρότημά μας σε έκανε να κλάψεις με τα χέρια σου να κρύβουν τα μάτια σου;
Φυσικά! Και για αυτόν τον λόγο, τώρα που ξαναβγήκαμε στον δρόμο κοιτάμε διαρκώς να βρούμε τρόπο να κανονίσουμε ξανά συναυλίες στην Ελλάδα, γεγονός που δεν ξέρω γιατί, αλλά κάπου κολλά έως τώρα...

Andrew Latimer (Camel)Δεν κατάλαβες. Από την ώρα που πάτησα το πόδι μου πίσω στην Ελλάδα μετά τη συναυλία σας στο The Barbican του Λονδίνου, δεν υπήρξε μια μέρα που να μην έκανα επαφές και προσπάθειες για τον λόγο αυτό! Απλά για κάποιον λόγο επιμένει να ζητά: α) χώρο με καθήμενους και β) ακριβό αντίτιμο για τη μετάκλησή σας, άρα ακριβό εισιτήριο στο ταμείο, παρότι η Ελλάδα βιώνει τη χειρότερη μεταπολεμική της οικονομική περίοδο...
Σοβαρά μιλάς; Καταρχήν παρότι πλέον παίζουμε αρκετά και σε αμφιθέατρα με καρέκλες, προσωπικά συνεχίζω να προτιμώ το κοινό όρθιο για πολλούς λόγους. Πρώτα-πρώτα οι όρθιοι θεατές εκπέμπουν περισσότερη ενέργεια στους μουσικούς επί σκηνής...

Ακριβώς!...
Μα φυσικά. Τι σημασία έχει να κάθονται σώνει και καλά; Ίσα-ίσα που ως μουσικός, βλέπω καλύτερα τον καθένα τους και τις αντιδράσεις τους. Είναι πολύ πιο διασκεδαστικό κάτι τέτοιο για όλους λοιπόν. Επίσης γνωρίζω πολύ καλά την κατάστασή σας αφού τα μέσα ενημέρωσης αναφέρονται διαρκώς για τα προβλήματα που αντιμετωπίζετε αδίκως. Και αυτό σε πληροφορώ με ωθεί στο να θέλω ακόμη περισσότερο να παίξω για τους Έλληνες, αφού ανέκαθεν πίστευα πως ένα από τα θαύματα της Μουσικής είναι η Ιαματική της ιδιότητα. Το να «ταξιδέψει» ο ακροατής μαζί μας για δυο ώρες μακριά από τις σκοτούρες της καθημερινότητας είναι πράγματι πολύ σημαντικό για την ψυχική του Υγεία...

Δεν μπορείς να φανταστείς πόσο συμφωνώ!
...Ξέρω. Οπότε να είσαι σίγουρος πως θα μιλήσω με τον μάνατζέρ μας ώστε να γίνει το καλύτερο δυνατό για να ξανάρθουμε σε εσάς.

Το εκτιμούμε αφάνταστα! Να 'σαι καλά! Ήταν επόμενο λοιπόν να αποσβολωθούμε όταν δώδεκα χρόνια πριν μάθαμε την σοβαρότατη περιπέτεια υγείας σου και οι ευχές μας σε ακολουθούσαν διαρκώς. Πίστεψέ με.
(σ.σ.: στο σημείο αυτό ο πρόσχαρος γίγας «σκοτεινιάζει» και ο τόνος της φωνής του -ξέρετε ποιος- γίνεται βαρύς, βαθύς) Το ξέρω και νιώθω να ξεχειλίσω από ευγνωμοσύνη προς εσάς και τη ζωή την ίδια. Διότι πιστεύω ακράδαντα πως, αν σώθηκα, σώθηκα από τις προσευχές σας των οποίων η δύναμη με τράβηξε πίσω στα γήινα ξανά... Έζησα μια απίστευτα οριακή κατάσταση και εν τέλει στάθηκα πολύ τυχερός. Τα μηνύματα που λάμβανα από όλον τον Κόσμο, και από την Ελλάδα, ήταν πάρα πολλά και συγκινητικότατα. Η θετική σας ενέργεια δούλεψε και σώθηκα, Χρήστο. Χίλια ευχαριστώ.
   
Andrew Latimer (Camel)Εμείς σε ευχαριστούμε που υπάρχεις για να ομορφαίνεις τη ζωή μας, Andy! Θέλουμε λοιπόν, όσο άχαρο κι αν είναι για σένα, περιληπτικά μα από πρώτο χέρι, το τι ακριβώς συνέβη και πως δόξα τω Θεώ το ξεπέρασες.
Ήταν μια πολύ σοβαρή ασθένεια του αίματος. Ο ιατρικός όρος της είναι πολύ δύσκολος να προφερθεί, λέγεται Polycythaemia (σ.σ.: μιλά για την λεγόμενη Ερυθραιμία), που σήμαινε πως ο οργανισμός μου παρήγαγε πολύ περισσότερα ερυθρά αιμοσφαίρια από ότι έπρεπε...

Το ξέρεις πως είναι ελληνική λέξη, ελληνικός όρος, όπως άλλωστε οι περισσότεροι στην Ιατρική;
Σοβαρά; Όχι, δεν το ήξερα, πολύ ενδιαφέρον, να 'σαι καλά. Πάντως αυτή ήταν μονάχα η αρχή. Ακολούθησε ακριβώς το αντίθετο, δηλαδή έπασχα από Myelofibrosis (σ.σ.: μυελώδη μεταπλασία) όπου ο οργανισμός μου δεν παρήγαγε πλέον κανένα ερυθρό αιμοσφαίριο! Δεν παρήγαγα αίμα. Πέθαινα σιγά-σιγά με άλλα λόγια. Οι γιατροί μου έδιναν μόλις είκοσι μήνες ζωής... Με κατέτασσαν στο επίπεδο τέσσερα όπως λέγεται. Το σοκ που ένιωσα τεράστιο όπως καταλαβαίνεις. Και τότε βρέθηκε ένας Χριστιανός και μου είπε πως υπάρχει μία και μοναδική περίπτωση να σωθώ: να κάνω ολική μεταμόσχευση μυελού των οστών. Πράγμα που σημαίνει πως βρίσκουν έναν δωρητή και σου δίνει όλο το μεδούλι του. Και νομίζω πως ξέρω ποιος ήταν αλλά δεν πρόκειται να το μάθω ποτέ με σιγουριά λόγω του ιατρικού απόρρητου... Πριν γίνει η μεταμόσχευση έκανα και χημειοθεραπείες οι οποίες παραλίγο να με στείλουν στον άλλο κόσμο. Τη γλύτωσα στο παρά πέντε, μου κάνουν τη μεταμόσχευση και άρχισα να παράγω αιμοσφαίρια. Σε εκείνη τη φάση λόγω ισχνού ανοσοποιητικού συστήματος, ήμουν σε αυστηρότατη καραντίνα, δεν έβλεπα κανέναν και μοναδική μου παρέα ήταν η κιθάρα μου για έξι βδομάδες... Όχι πως μπορούσα πλέον να παίξω νότα. Έχασα όλα μου τα μαλλιά, τα έχασα όλα. ΟΜΩΣ (σ.σ.: ανεβάζει τον τόνο της φωνής του)! Μέσα από αυτή την άκρως ενδιαφέρουσα εμπειρία (σ.σ.: ακούστε πως αποκαλεί τούτη την πανωλεθρία...), έχοντας μαζί μου το laptop μου, βροχή από ευχές κατέφθαναν από την Ελλάδα, την Αγγλία, από όλο τον Κόσμο, γεμίζοντάς με Ελπίδα. Για έξι εβδομάδες ουσιαστικά διαλογιζόμουν Χρήστο. Σκεφτόμουν θετικά και μόνο. Προσπαθούσα. Και πάνω που επέστρεψα σπίτι μου, δυο μήνες μετά με προσβάλει ένας άλλος ιός που λέγεται Nori και έχει ως αποτέλεσμα να ξερνάς κάθε ώρα και στιγμή... Γεγονός που με στέλνει πίσω στο νοσοκομείο για άλλο ένα εφιαλτικό τρίμηνο, ίσως το χειρότερο της ζωής μου, αφού έπαθα και κίρρωση του ήπατος μαζί.

Αν είναι δυνατόν...
Ναι. Μιλώ λοιπόν για μια περίοδο από το 1998 έως το 2001. Είχα γίνει Χημικό Εργοστάσιο πλέον από τα πολλά και διάφορα χάπια που κατάπινα με τη σέσουλα. Και ξέρεις κάτι; Μαζί με τις ευχές σας, αυτό που με κράτησε ζωντανό ήταν η Susan Hoover (σ.σ.: σύντροφος ζωής του και κύρια στιχουργός των Camel από το 1978 και δώθε). Ο Άνθρωπός μου! Στάθηκε ακλόνητη δίπλα μου από την αρχή ως το τέλος και με πέρασε από την Κόλαση στον Παράδεισο. Βήμα-βήμα, σε όλες μου τις προσπάθειες επανένταξης μου στη ζωή, ήταν «εκεί» να με εμψυχώνει... Όπως καταλαβαίνεις άλλωστε, μόλις πρωτοδοκίμασα να παίξω κιθάρα μετά από όλα αυτά, οι πόνοι στα χέρια μου ήταν αφόρητοι! Δεν μπορούσα να πιάσω καν το μπράτσο. Πόσο μάλλον να αποδώσω το αγαπημένο μου βιμπράτο... Κι όμως. Με πείσμα και επιμονή, σιγά και σταθερά, μέρα με την ημέρα μπόρεσα να αρχίσω ουσιαστικά να ξαναμαθαίνω από την αρχή κιθάρα...

Andrew Latimer (Camel)Andy, επέτρεψέ μου να ομολογήσω πως, αν σε είχα είδωλο ως μουσικό, πλέον είσαι και ζωντανό παράδειγμα Ανθρώπου για μένα! Σε λατρεύω!
...Ω, Χρήστο, τι να πω, να 'σαι καλά για τα όμορφά σου λόγια... Σε ευχαριστώ πολύ. Ξέρεις ποιόν είχα σαν παράδειγμα προς μίμηση εκείνες τις μέρες για να ανταπεξέλθω;

Ποιόν;
Τον Django Reinhardt! (σ.σ.: Iconic Γαλλο/Τσιγγάνος κιθαρίστας της jazz που έθεσε θεμέλια στις απαρχές του 20ου αιώνα) Σκέφτηκα «αν ο Django τα κατάφερε με δύο μόνο δάχτυλα στο αριστερό του αγκυλωμένο, παραμορφωμένο από τη φύση χέρι και έμεινε στην Ιστορία, δεν θα τα καταφέρω κι εγώ;». Αυτή η σκέψη με γέμισε επιμονή και κατάφερα εν τέλει να φτάσω εδώ που βρίσκομαι σήμερα. Με συνεχείς πρόβες, με ασκήσεις. Ακόμη πονάω, δεν σ' το κρύβω Χρήστο. Για να ανέβω κάθε βράδυ στη σκηνή, παίρνω παυσίπονα...

Σοβαρολογείς;
Κι όμως. Αν δεν πάρω, δεν μπορώ να αποδώσω έστω και αυτά που μπορώ πλέον. Ξέρω πως δεν είμαι όσο καλός ήμουν πριν...

(τον διακόπτω μονομιάς) Τι λες τώρα; Εγώ υποκλίθηκα σε αυτό που είδα με τα ίδια μου τα μάτια στο Λονδίνο επί σκηνής, δεν κατάλαβα το παραμικρό, στο ορκίζομαι! Να μη σου πω ότι είσαι ακόμη καλύτερος, ως ακόμη πιο ώριμος!
Πολύ γλυκό από μέρους σου να το λες αυτό Χρήστο... Δεν είμαι τόσο γρήγορος όμως πια... Και έχασα αρκετή από την αυτοπεποίθησή μου.

Δεν σου χαϊδεύω τα αυτιά, μιλώ ειλικρινέστατα! Δεν βρήκα ούτε μια στιγμή κακή στο παίξιμό σου. Και το πάθος σου παραμένει ανυπέρβλητο - να μη σου πω ακόμη πιο έντονο!
Ok, το «αίσθημα» και το πάθος μου παραμένει ζωντανό και ναι, μετά από μια τέτοια εμπειρία κορυφής επτά ολόκληρων χρόνων, αποκτάς διαφορετικό «βάθος» προσέγγισης απέναντι σε κάθε τι, μια πιο θετική στάση ζωής. Νιώθεις πιο δυνατός. Έτοιμος για όλα. Ευγνώμων. Και αυτό που έχω να λέω είναι ένα τεράστιο ευχαριστώ σε όλους εσάς που με στηρίξατε τόσο πολύ...

Φωτογραφίες: Χρήστος Κισατζεκιάν / www.livephotographs.com
  • SHARE
  • TWEET