«A Beginner's Guide»: Ατμοσφαιρικό Metal (Death Doom)

Ατμοσφαιρικό Metal. Έτσι το μάθαμε, έτσι το αποκαλούσαμε, έτσι το ακολουθούσαμε στις αρχές της δεκαετίας του '90. Μια ατμοσφαιρική και κυρίως μελαγχολική μίξη doom metal ρυθμών και βραχνών death metal φωνητικών (ενίοτε και καθαρών). Αν πρέπει να βάλουμε κολόνες στο οικοδόμημα άνετα οι στυλοβάτες θα ήταν οι Anathema, οι Paradise Lost και οι My Dying Bride. Επειδή ένα κτίσμα καλό είναι να έχει τέσσερις βασικές κολόνες, οι Katatonia θα έκλειναν το καρέ. Βασικά οι κιθάρες και εν μέρει τα φωνητικά ήταν θανατερές, γρατσουνισμένες και σκισμένες και ο ρυθμός τυπικά αργός σε doom βήματα. Πάντα οι δίσκοι πλαισιώνονταν και με πιο ήρεμα περάσματα ή ειδικές μπαλάντες. Πολλές μπάντες έκαναν συνδυασμό σκληρών και καθαρών φωνητικών, άλλες χορωδιακών και άλλες γυναικείων. Το είδος μεγαλούργησε κυρίως στην Αγγλία, αλλά δεν πήγαν πίσω η Φινλανδία, η Νορβηγία, η Γερμανία, η Ιταλία και η χώρα μας. Πολλοί έδωσαν και gothic rock πινελιές στο είδος κρατώντας τη μελαγχολία στα ύψη αλλά προσφέροντας πιο εύπεπτες μελωδικές γραμμές.

Βιολιά, πιάνο, παραδοσιακά όργανα, άρπες, πνευστά, έγχορδα και ότι μπορείς να φανταστείς που θα σκοτείνιαζε επιπλέον την ατμόσφαιρα του ήχου (ήχος βροχής, όπλα, ουρλιαχτά, ήχοι πουλιών και λοιπών ζώων μέχρι και ήχοι ανέμου) έχουν χρησιμοποιηθεί από τα συγκροτήματα κυρίως για εμπλουτισμό και όχι ως βασικό στοιχείο. Οι στίχοι δεν είναι δύσκολο να καταλάβεις ότι αναλώνονται στον έρωτα (κυρίως στα δύσκολα), τη φιλία (κυρίως στα στενάχωρα), τον θάνατο, την κατάθλιψη, την αυτοκτονία και ό,τι άλλο κατάμαυρο και νεκρικό μπορείς να φανταστείς.

Εκτός της βασικής δεκαπεντάδας του οδηγού, αν πρέπει να βρούμε από κάπου μια αρχή, αυτή ανήκει στους Ολλανδούς Sempiternal Deathreign και τον δίσκο "The Spooky Gloom" του 1989 και στους Αμερικάνους Winter με τον δίσκο "Into Darkness" του 1990. Μπάντες που δεν είχαν μεν εξέλιξη και σχεδόν καμία μετέπειτα πορεία, αλλά ήταν αυτές που (δεν νομίζω ότι το γνώριζαν τότε) πρωτοέμπλεξαν τα μουσικά είδη και δημιούργησαν έστω και περιστασιακά μερικές βασικές συντεταγμένες αυτού του είδους. Λίγο πιο πίσω, το 1987, ίσως οι Dream Death με το "Journey Into Mystery" να ήταν η ακόμα πιο πρώιμη μορφή (ή γέννηση) αυτού του ήχου, καθώς το heavy/thrash τους είχε μυρωδιές από αυτό που θα ακολουθούσε μετά από λίγα χρόνια. Σε ακόμα πιο underground στοές οι Necro Schizma με το "Erupted Evil", οι Holy Hell με το "Kill Jesus" και οι Electric Wizard, συγγνώμη τότε λεγόντουσαν Lord Οf Putrefaction, με τα πρώτα τους demo ("Necromantic") ήταν παράλληλα με τους Paradise Lost η πραγματικά βρώμικη και υπόγεια αρχή του παρακλαδιού αυτού.

Οι πρωτεργάτες Paradise Lost θα μας θυμίσουν αυτό λοιπόν το είδος το Σάββατο, 22 Δεκεμβρίου 2018 στην Αθήνα.  

Στον οδηγό δεν χώρεσε η δισκάρα των Evoken "Embrace The Emptiness" καθώς ανήκει σε ένα ακόμα πιο βαθύ και πένθιμο παρακλάδι του doom το οποίο έχει βασικές και ισχυρές διαφορές από τον πυρήνα αυτού του αφιερώματος. Αν ψάξεις τους Dark Tranquillity που μεγαλούργησαν την ίδια εποχή και ακουστήκαν από οπαδούς του είδους, να ξέρεις ότι ανήκουν σε μελωδικό μεν, αλλά death metal αποκλειστικά παρακλάδι οπότε δεν μπορούν να αποτελέσουν βάση αυτού του είδους. Άλλο ένα συγκρότημα που κινήθηκε παράλληλα με το είδος (και τους οπαδούς του) ήταν οι In The Woods, οι οποίοι τελικά παρότι θεοσκότεινοι και άκρως ατμοσφαιρικοί έβγαζαν τελικά τις μουσικές τους από prog και black metal συνταγές. Οι Σουηδοί Therion, οι Nightwish και λιγότερο οι Within Temptation είχαν επίσης παρόμοιο κοινό, αλλά και αυτοί ήταν πιο κοντά σε συμφωνική μουσική και progressive ή heavy metal συντεταγμένες. Επίσης δεν βρήκαν θέση στον οδηγό μπάντες με φανταστικούς δίσκους, είτε επειδή δεν ήταν τόσο γνωστές και συνάμα επιδραστικές, είτε απλά επειδή παρέμειναν μισό έστω σκαλοπάτι παρακάτω από τις βασικές. Μερικές από αυτές είναι οι Novembre, Novembers Doom, Crematory, Esoteric, Lake Of Tears, Cemetary, Virgin Black, Celestial Season, Draconian και Saturnus. Εάν θέλετε να μπείτε ακόμα πιο βαθιά στο είδος, καλό είναι να τις ψάξετε περαιτέρω. Φυσικά δεν ξεχνάμε και συγκροτήματα εγχώρια όπως On Thorns I Lay και Nightfall που έφτιαξαν ωραίες μουσικές υπηρετώντας σχεδόν αποκλειστικά αυτό το μουσικό παρακλάδι και τους Rotting Christ που έστω και ξώφαλτσα πλησιάσαν λίγο.

Προχωρήστε, ακούστε, γνωρίστε και απολαύστε αυτές τις στενάχωρες αλλά τόσο υπέροχες μουσικές.

Ατμοσφαιρικό Metal (Death Doom) Rocking.gr Sportify List

Paradise Lost - Gothic
Peaceville (1991)

Ο δεύτερος δίσκος των Βρετανών θεωρείται δικαιολογημένα το πιο επιδραστικό τους δημιούργημα αφού πάνω της βασίστηκε μια ολόκληρη μουσική σκηνή. Ξαφνικά τα πλήκτρα και τα γυναικεία φωνητικά δεν αποτελούν πλέον ταμπού στον χώρο του metal αφού δένουν αρμονικά με τα απόκοσμα growls του Nick Holmes και τις ασήκωτες doom/death μελωδίες. Από την άλλη πλευρά όμως ο frontman των Paradise Lost δεν διστάζει να φανερώσει τις Sisters Of Mercy επιρροές, μια κίνηση η οποία θα αποδειχτεί σημαντικότατη τόσο για την πορεία του ίδιου του Holmes όσο και για την πλειοψηφία των gothic metal τραγουδιστών. Το “Gothic” έθεσε τα θεμέλια του ατμοσφαιρικού doom/death, οι κριτικοί της εποχής διχάστηκαν αλλά η ιστορία δικαίωσε τους Paradise Lost. (Γ. Βόλκας)

Tiamat - Clouds
Century Media (1992)

Τρίτος δίσκος των Σουηδών Tiamat, οι μέρες των Treblinka έχουν περάσει ανεπιστρεπτί και ο Johan Edlund καταφέρνει να ξεδιπλώσει το αστείρευτο ταλέντο του.  Με την προσθήκη του Kenneth Roos στα πλήκτρα και τον Johny Hagel των Sorceror στο μπάσο οι Σουηδοί κυκλοφορούν έναν από τους καλύτερους δίσκους της καριέρας τους. Gothic rock στοιχεία αναμειγνύονται με Celtic Frost-ικά περάσματα ενώ ο Edlund με όποιο τρόπο και αν τραγουδά καταφέρνει να πείσει τον ακροατή για τα συναισθήματα οργής και απόγνωσης που μεταφέρουν τα τραγούδια του δίσκου. Ένα άλμπουμ-διαμάντι το οποίο  πλέον έχει λάβει καθολική αποδοχή αφού δεν περιέχει ούτε μια κακή στιγμή. Για να μην μιλήσουμε για το εξώφυλλο... (Γ. Βόλκας)

The Gathering - Always
Metal Mind (1992)

Οι Gathering αγαπήθηκαν από το ελληνικό κοινό κατά την περιόδο που στις τάξεις τους βρισκόταν η Anneke Van Giersbergen. Πριν την σημαντική αυτή «μεταγραφή» και το καταπληκτικό "Mandylion" οι αδερφοί Rutten συμμετείχαν ενεργά στην ολλανδική death metal σκηνή και με έντονες επιρρόες από Celtic Frost και Hellhamer κυκλοφόρησαν το 1992 το καλύτερο ντεμπούτο της σκηνής. Τα εξαιρετικά brutal φωνητικά του Bart Smith συνοδεύονται από τα γυναικεία της Marike Groot ενώ τα πλήκτρα του Frank Boeijen παίζουν τεράστιο ρόλο στο τελικό αποτέλεσμα. Στην συνέχεια οι Gathering φυσικά άλλαξαν τελείως μουσικό ύφος αλλά το "Always" παραμένει αναλλοίωτο στον χρόνο και στέκει περήφανα ως ένα από τα κορυφαία άλμπουμ ατμοσφαιρικού doom/death. (Γ. Βόλκας)

My Dying Bride - Turn Loose The Swans
Peaceville (1993)

Αυτό ίσως είναι το επιστέγασμα του είδους. Αυτοί φταίνε γιατί όλες οι death / doom μπάντες έχουν πολλά κοινά στοιχεία. Μαζί με το "The Angel Αnd Τhe Dark River" που ακολούθησε, άνοιξαν τον δρόμο για σκοτεινά, βαριά και τόσο μα τόσο εμπνευσμένα μονοπάτια, με εκπληκτικές φωνητικές γραμμές, ασύλληπτο βιολί, ανυπέρβλητο βάρος στα έγχορδα και μελωδίες που χαράζονται στην ψυχή σου. Αυτά που θα ακούσεις εδώ ήταν καινοτόμα τότε. Άσχετα αν μετά τα πήραν άπειροι και τα έκαναν κακές αντιγραφές. Αυτό ήταν τότε το metal στην Ευρώπη. Σκοτεινό, κρύο, θλιμμένο, ατμοσφαιρικού και ασύλληπτα εμπνευσμένου doom. Με αυτό τον δίσκο άλλαξε ο ήχος ολόκληρης της σκηνής.  (Θ. Γενιτσαρίδης)

diSEMBOWELMENT - Transcendence Into The Peripheral
Nuclear Blast / Relapse (1993)

Είναι η προσφορά της Αυστραλίας στον οδηγό αυτό. Το πραγματικά βαθύ και σκοτεινό death doom της εποχής. Είναι πολύ πιο βαρύ από τα περισσότερα της λίστας, αλλά ορίζει ουσιαστικά το είδος. Είναι ο μοναδικός ολοκληρωμένος δίσκος του συγκροτήματος, αλλά μιλάμε για ένα αριστούργημα. Μία ώρα μουσικής που σε στραγγίζει. Παίζει μεγάλο ρόλο σε τι διάθεση θα ακούσεις αυτόν τον δίσκο. Μπορεί να σε τσακίσει άσχημα. Η παραγωγή είναι δύσκολη, σκοτεινή και σκληρή σε σχέση με τα υπόλοιπα της εποχής. Απάνθρωπα φωνητικά και τύμπανα γραμμένα πίσω, με αντίλαλο, χαμένα. Είναι πρώιμο, ωμό, άγουρο, αλλά κρύβει μέσα τόσο διαφορετικά στοιχεία, που μάλλον κανένας δίσκος αυτού του οδηγού δεν μπορεί να συγκριθεί μαζί του. Έχει hardcore, black metal, punk, doom, gothic και άπειρα death στοιχεία. Είναι μια κατηγορία μόνο του. (Θ. Γενιτσαρίδης)

Amorphis - Tales From The Thousand Lakes
Relapse (1994)

Ένας δίσκος σκοτεινός και παγωμένος σαν μια νύχτα στη μέση του φινλανδικού χειμώνα. Στη δεύτερη ολοκληρωμένη δουλειά τους, οι Amorphis διατήρησαν τις μαυρισμένες ατμόσφαιρες και την βγαλμένη από το Kalevala θεματολογία, δεν αποκήρυξαν τις μελωδικές death ρίζες τους, αλλά έκαναν κάμποσα βήματα μπροστά. Οι συνθέσεις οφείλουν τόσα στο progressive της δεκαετίας του '70 και τους folk ήχους του βορρά, όσα και στο ακραίο metal. Ακούστε το "Magic And Mayhem" και θα καταλάβετε. Τα πλήκτρα στέκονται επάξια δίπλα στις σήμα κατατεθέν κιθάρες των Holopainen/Koivusaari, προσδίδοντας έναν διαφορετικό τόνο στο αποτέλεσμα. Η προσθήκη καθαρών φωνητικών και οι προοδευτικές, για τα δεδομένα του χώρου, δομές ήταν απλά ένα μικρό δείγμα των όσων θα ακολουθούσαν. (Α. Μαρίνης)

Septic Flesh - Esoptron
Holy Records (1995)

Ο καλύτερος δίσκος της πρώτης περιόδου των Septic Flesh δεν μπορεί να είναι άλλος από το "Esoptron". Η τέλεια ισορροπία death metal με πολυεπίπεδες μελωδίες, αιθέρια πλήκτρα, brutal, gothic και χορωδιακά φωνητικά. Οι κιθάρες είναι σαφώς επηρεασμένες από τους Paradise Lost εποχής "Icon" και "Draconian Times", ωστόσο η χρήση της μελωδίας του "Tamalo" του Σπανουδάκη (!) στο τέλος του "Rain" έρχεται να αποδείξει ότι η έμπνευση μπορεί να προέλθει από παντού. Παραδόξως, το "Esoptron" είναι ο μοναδικός δίσκος που δεν συμμετείχε ο Χρήστος. Βασικά, ολόκληρος ο δίσκος γράφτηκε και παίχτηκε από τον Σωτήρη και τον Σπύρο, καθώς τα τύμπανα είναι όλα προγραμματισμένα. Εξαιρετικό, επίσης, το bonus κομμάτι της επανέκδοσής του 2013, "Woman Of The Rings", ξεκάθαρα η πιο "Draconian Times" στιγμή των Septic Flesh. (Ά. Κοροβέσης)

Sentenced - Amok
Century Media (1995)

Τα έχουμε ξαναπεί, το "Amok" είναι ένα crossover μελωδικού death metal, παραδοσιακού Maiden-ικού heavy metal και αλκοολικού rock 'n' roll, τίγκα στα χιτάκια, παιγμένο από τέσσερα 19-χρονα αγόρια από ένα χωριό της Φινλανδίας που έψαχναν την μελαγχολία και τα είχαν καλά μόνο με τον θάνατο. Δεν θα ακούσεις τέλεια φωνητικά, ούτε καν η παραγωγή είναι άνω του μετρίου, αλλά η αυθεντικότητα του τσακίζει κόκαλα. Σε συνδυασμό με το EP "Love & Death" που κυκλοφόρησε λίγο μετά γίνεται ασυναγώνιστο. Ουσιαστικά έπαιζαν από τους λίγους αυτό το gothic metal που ακόμα δεν ξέρουμε αν αυτοί ή οι Tiamat το παρουσίασαν καλύτερα. Είναι ο πιο ρυθμικός δίσκος του οδηγού και έφτιαξε σχολή ολόκληρη στην Σκανδιναβία. (Θ. Γενιτσαρίδης)

Anathema - The Silent Enigma
Peaceville (1995)

H φυγή του Darren White σηματοδότησε και τη στροφή των Anathema σε πιο μελωδικά μονοπάτια, με τον Vincent μπροστάρη στο μικρόφωνο. Το "The Silent Enigma" βρίσκει τη μπάντα να ακροβατεί μεταξύ της heavy ιστορίας της και του ατμοσφαιρικού επικείμενου μέλλοντός της, καταφέρνοντας να είναι ίσως ο πιο ατμοσφαιρικός τους δίσκος, με ένα συναίσθημα πραγματικής μαυρίλας και απελπισίας που ποτέ δεν ξεπεράστηκε. Κομμάτια σαν το ομότιτλο, ή το "A Dying Wish", αλλά και το ισοπεδωτικό "Sunset Of Age", ξεδίπλωσαν το μοναδικό ταλέντο των Anathema, και άγγιξαν τις πιο καταθλιπτικές πτυχές του ήχου τους. Ίσως το γεγονός πως το σιωπηλό αίνιγμα ήταν μια γέφυρα μεταξύ των εποχών της μπάντας, να είναι και αυτό που το κάνει να ξεχωρίζει και να το εξυψώνει στην εκτίμηση αλλά και την καρδιά μας. (Ν. Καταπίδης)

Moonspell - Wolfheart
Century Media (1995)

Στα μέσα της δεκαετίας του '90 ο ατμοσφαιρικός χώρος απείχε αρκετά από τον κορεσμό. Ακόμα και τότε, ωστόσο, όποιος παρακολουθούσε από κοντά τη σκηνή, μπορούσε να παρατηρήσει μια πρώιμη τυποποίηση. Ανάμεσα στις μπάντες από τη Βρετανία και λοιπές βόρειες χώρες, οι Moonspell έφεραν ένα διαφορετικό σκοτάδι. Ο συνδυασμός μελωδιών από την ιβηρική χερσόνησο, ιδιαίτερων (όχι μόνο λόγο προφοράς) φωνητικών, παλιομοδίτικων horror αναφορών και ακραίας αισθητικής έμοιαζε τρομακτικά φυσικός. Τόσο φυσικός που τα black ξεσπάσματα και τα quotes του Marquis de Sade μοιάζουν κάθε άλλο παρά παράταιρα. Το ντεμπούτο της παρέας του Fernando Ribeiro αποτέλεσε  σημείο αναφοράς για ένα ολόκληρο sub-genre και μια κορυφή που οι ίδιοι μπορεί να πλησίασαν, αλλά ποτέ δεν ξεπέρασαν. (Α. Μαρίνης)

Katatonia - Brave Murder Day
Avantgarde (1996)

Ένας δίσκος με πολλά «τελευταία». Το τελευταίο άλμπουμ των Katatonia με το αρχέτυπο λόγότυπο της μπάντας. Το τελευταίο με βασικό παράγοντα τα brutal φωνητικά. Όχι οποιαδήποτε φωνητικά, αφού ο Mikael Åkerfeldt (Opeth) σκοτείνιασε ακόμη περισσότερο τον ήχο με τους απύθμενους βρυχηθμούς του. Πριν η μπάντα αποφασίσει να αφαιρέσει τις death επιρροές της, δημιούργησε ένα δίσκο που ξεχώριζε (και ξεχωρίζει ακόμη) από το σύνολο του λεγόμενου doom-death είδους. Χωρίς να ακολουθεί τη λογική των αργόσυρτων ρυθμών, προεικονίζει κάποια μεταγενέστερα ηχητικά στοιχεία, κρατώντας όμως σταθερά αυτή την αίσθηση απελπισίας, σκότους αλλά και μοναξιάς. Με κάποιο μαγικό τρόπο αυτό το άλμπουμ είναι τόσο «άδειο» συναισθηματικά, σαν να σε στραγγίζει, αλλά ταυτόχρονα σε γεμίζει με διαπεραστικές μελωδίες, και κιθάρες που λένε λίγα αλλά εννοούν πολλά. (Ν. Καταπίδης)

Type O Negative - October Rust
Roadrunner (1996)

Mετά το πολύ επιτυχημένο "Bloody Kisses", το "October Rust" ήταν μια δουλειά λιγότερο heavy, με πιο pop προσανατολισμό, χωρίς να χάνει όμως τα βασικά στοιχεία που έκαναν τους Type O Negative μια ιδιαίτερη μπάντα. Μια αυτοσαρκαζόμενη δουλειά, με κωμικά στοιχεία αλλά και έναν συναισθηματικά φορτισμένο πυρήνα, έχοντας μια φαινομενικά απλή συνταγή βρίθει από περιεχόμενο, ξεχωριστές ερμηνείες από τον Peter Steele και τα πάντα καθοριστικά πλήκτρα να γεμίζουν τον ήχο. Ο πειραματισμός και η εξέλιξη κρίθηκαν επιτυχημένα, με το άλμπουμ να γίνεται χρυσό στην Αμερική, και το να λέει μια από τις μεγαλύτερες επιρροές τους, o Bill Ward των Black Sabbath πως είναι από τα αγαπημένα του metal άλμπουμ, δείχνει το κύρος και τη διαχρονική του αξία. (Ν. Καταπίδης)

October Tide - Rain Without End
Vic (1997)

Η πρώτη κρίση των Katatonia ήρθε πολύ νωρίς, λίγο μετά το "Dance Of December Souls". Σε εκείνη τη φάση, ο Renkse μαζί με τον μετέπειτα κιθαρίστα των Katatonia, Fred Norman ξεκίνησε τους October Tide. Μαζί έγραψαν όλο το "Rain Without End", που ουσιαστικά θα ήταν ο διάδοχος του "Dance Of December Souls", αν και κυκλοφόρησε με καθυστέρηση δύο ετών. Και έτσι έγινε. Τα "Brave Murder Day" και "Rain Without End" είναι ουσιαστικά δυο δίσκοι που έχουν πάρα πολλά κοινά. Οι αρμονίες στις κιθάρες, τα ακουστικά περάσματα και τα (τελευταία) σκληρά φωνητικά του Renkse οδηγούν σε ορισμένες εξαιρετικές doom/death συνθέσεις. Η μελαγχολική ατμόσφαιρα που αναβλύζει από το δίσκο έδειχνε ότι η σουηδική σκηνή είχε αρχίσει να παρακολουθεί από κοντά την βρετανική, που είχε πιάσει κορυφή με My Dying Bride, Anathema και Paradise Lost. (Ά. Κοροβέσης)

Theatre Of Tragedy - Aegis
Massacre (1998)

O τέλειος συνδυασμός αντρικά βραχνά φωνητικά και όμορφα, γλυκά και ειδυλλιακά γυναικεία πάνω σε μελαγχολικές μελωδίες και ατμοσφαιρικές φόρμες. Μάλλον το συγκρότημα που έκανε τα παραπάνω πιο όμορφα από το καθένα. Είχε απίθανα πολλούς και φανατικούς οπαδούς, αλλά κατάφερε να είναι και κάπως παρεξηγημένη σαν μπάντα. Αυτό το θέατρο της τραγωδίας όμως με αυτό τον δίσκο έμεινε στην ιστορία. Gothic κιθάρες και πάθος στα φωνητικά. Φανταστικές δομές τραγουδιών, αν και σχετικά απλές. Προσεγμένη ενορχήστρωση και εμπνευσμένες συνθέσεις. Κατάφεραν και κυκλοφόρησαν ένα αριστούργημα με σκληρές μπαλάντες. Ευτυχώς μας άφησαν με αυτό το κόσμημα γιατί οι μετέπειτα ηλεκτρονικοί πειραματισμοί τους δεν τους βγήκαν απόλυτα σε καλό. (Θ. Γενιτσαρίδης)

Lacuna Coil - In A Riverie
Century Media (1999)

Πολύ πριν ο όρος "female fronted" βάλει στο ίδιο τσουβάλι συγκροτήματα που μοιάόσο τα μήλα με τα πορτοκάλια, και αρκετά χρόνια πριν οι Lacuna Coil καθιερωθούν ζουν ως ένα από τα μεγαλύτερα ονόματα αυτού του χώρου (sic), η παρέα από το Μιλάνο ακουγόταν κάπως έτσι. Πιο κοντά στον ατμοσφαιρικό ήχο της δεκαετίας που έβγαινε παρά στον heavy εναλλακτικό εκείνης που ερχόταν. Το δίπολο των φωνητικών της Cristina Scabbia και του Andrea Ferro ήταν από τότε στο επίκεντρο, αλλά η έμφαση ήταν περισσότερο στις ταξιδιάρικες ατμόσφαιρες και λιγότερο στην metal επικάλυψη ή τις γυαλισμένες παραγωγές. Δεν είναι το δυνατότερο ντεμπούτο στην ιστορία της σκληρής μουσικής, είναι όμως ειλικρινές και φορτισμένο όσα λίγα. (Α. Μαρίνης)

Ακούστε την λίστα με τις προτάσεις μας απο τους παραπάνω δίσκους:

Ατμοσφαιρικό Metal (Death Doom) Rocking.gr Spotify List