«A Buyer's Guide»: Emerson, Lake & Palmer
Με αφορμή το θάνατο του Keith Emerson, θυμόμαστε τη δισκογραφία του με τους ELP και αξιολογούμε το τεράστιο έργο που άφησε πίσω του
Ίσως μουσικά να μην υπήρξε κάτι πιο πομπώδες από τους Emerson, Lake & Palmer (τουλάχιστον μέχρι να κυκλοφορήσουν οι Queen το "Bohemian Rhapsody"). Ως η επιτομή του prog rock έγιναν γρήγορα το συγκρότημα που όλοι οι πολέμιοι του είδους λάτρευαν να μισούν. Οι μεγάλες σε διάρκεια, σε ιδέες, σε εκτέλεση συνθέσεις τους, οι επιρροές από την κλασική μουσική, η τεχνική τους κατάρτιση ίσως να απομάκρυναν τους μουσικούς από το κοινό τους και φυσικά να απείχαν από την «είμαστε ίδιοι με εσάς» φιλοσοφία των hippies που προηγήθηκαν ή την «δεν είμαστε ίδιοι με κανέναν» των punks που ακολούθησαν. Όμως μουσικά πήγαν τη rock μουσική εκεί που κανείς πριν ή μετά δεν πήγε με τέτοια επιτυχία.
Παρότι στις καλές τους στιγμές υπήρξαν ένα σύνολο τριών ισάξιων μουσικών, δεν είναι εύκολο να παραβλέψει κανείς τον χαρακτήρα που τους χάριζε ο Keith Emerson. Ένας λάτρης της κλασικής και της jazz μουσικής, η συνεισφορά του στο συγκρότημα επεκτείνεται και στο πώς δοκιμάζοντας συνεχώς καινούργιους ήχους και νέα όργανα κατάφερε να κάνει τα πλήκτρα στους δίσκους της τριάδας να ακούγονται συχνά ως πρωτοπορία της εποχής τους.
Δεν πρέπει να μην έχει υπάρξει μουσικό όργανο που να περιλαμβάνει πλήκτρα και να αναπτύχθηκε εκείνη την εποχή που να μην έχει δοκιμάσει ή και καταστρέψει στις επεισοδιακές συναυλιακές εμφανίσεις του. Ο θάνατός του μας δίνει μία ευκαιρία να ανασκοπήσουμε μία πορεία που έχει σαφέστατες κορυφές και ξεκάθαρα βάθη. Κοιτώντας πλέον από μακριά και βλέποντας ότι στο rock (όπως και στη μουσική γενικά) υπάρχει θέση και χώρος για όλες τις προσεγγίσεις, είναι εύκολο να αποτιμήσουμε την πορεία του, όχι μόνο ως επιδραστική, αλλά και γεμάτη συναρπαστικές στιγμές που μπορεί κανείς να επισκέπτεται ξανά και ξανά.
Emerson, Lake & Palmer
(Island, 1970)
Όταν το 1970 κυκλοφόρησε το ντεμπούτο των Emerson, Lake & Palmer το progressive rock ήταν ακόμα μία καινούργια ιδέα στα σπάργανά της, Αυτό που σίγουρα δεν υπήρχε στις τάξεις του ακόμα ήταν το supergroup. Όταν όμως μέλη των Nice, King Crimson και Atomic Rooster ενώνονται και βάζουν μπροστά τα ονόματά τους δε θα μπορούσε παρά να δημιουργήσουν κάτι το εξαιρετικό. Άρτιο και ουσιαστικό όσο ελάχιστοι άλλοι δίσκοι στο είδος (από αυτούς ή άλλους μουσικούς) δεν έχει κόψει ακόμα τους δεσμούς τους με την ψυχεδέλεια και τόσο το καλύτερο για εμάς. Το "Lucky Man" παραμένει η μεγαλύτερη επιτυχία τους κι ας είναι μόνο μιας πλευράς τους χαρακτηριστικό.
Brain Salad Surgery
(Manticore, 1973)
Ο τελευταίος τους πραγματικά μεγάλος δίσκος και αυτός που έφτασε τον ήχο τους όσο πιο μακριά μπορούσε να πάει. Ενσωματώνοντας πλήρως τον νεοκλασικό χαρακτήρα που κυρίως ο Keith Emerson εκπροσωπούσε σε στιγμές αυτό το τριμελές συγκρότημα ακούγεται σαν μία συμφωνική ορχήστρα σε συσκευασία τσέπης. Παρότι η πινελιά του Greg Lake με την μπαλάντα "Still... You Turn Me On" δείχνει το πιο ανθρώπινο πρόσωπό τους, είναι η εξωπραγματική σουίτα "Karn Evil 9" που θυμούνται όλοι από το δίσκο αυτό, μαζί με το εμβληματικό εξώφυλλο του H. R. Giger.
Tarkus
(Island, 1971)
Αν ολόκληρο το άλμπουμ ήταν στο επίπεδο του ομώνυμου τραγουδιού που καταλάμβανε πλήρως την πρώτη πλευρά του δίσκου, τότε η απόφαση για τους καλύτερους δίσκους των Emerson, Lake & Palmer θα ήταν μία σχεδόν αδύνατη διαδικασία. Όμως προφανώς τόση ήταν η έμπνευση και η μουσική που χώρεσαν στα είκοσι λεπτά του "Tarkus" που τα περισσότερα από τα υπόλοιπα τραγούδια διατηρούν ένα πιο χαλαρό και ανάλαφρο ύφος. Και πάλι όμως, υπάρχει ένα "Bitches Crystal" που με τον ασίγαστο ρυθμό του αγαπιέται ακόμα ως μία από τις καλύτερες στιγμές των ELP. Καθόλου άσχημα για δεύτερος δίσκος.
Trilogy
(Island, 1972)
Για πολλούς ίσως ένα πισωγύρισμα στη μουσική της τριάδας μετά τα "Tarkus" και "Pictures At An Exhibition" αφού δείχνει να ξαναθυμάται τις ψυχεδελικές καταβολές της μουσικής τους, μετά από κάποιες πιο ακραιφνώς prog δημιουργίες. Ακόμα όμως κι αν κάποιος θα μπορούσε πιο εύκολα να το τοποθετήσει αυτό κανονικά ως τον δεύτερο δίσκο τους, κανένας έχων σώας τα φρένα δε θα αμφισβητήσει την ποιότητά του. Απόδειξη αυτού, αν η ομορφιά τραγουδιών όπως το "Endless Enigma Pt. 1" και "From The Beginning" δεν είναι αρκετή, η ισορροπία ανάμεσα σε όλες τις συνθέσεις με τη μεγαλύτερη «μόλις» να αγγίζει τα 9 λεπτά.
Pictures At An Exhibition
(Island, 1971)
Η σύνδεση μεταξύ κλασικής μουσικής και συμφωνικού progressive rock θα ήταν πιθανότατα εμφανής ακόμα κι αν δεν είχε ηχογραφηθεί ποτέ αυτός ο δίσκος. Όμως θα ήταν όχι μόνο πολύ λιγότερο προφανής αλλά και θα αντιμετωπιζόταν με πολύ περισσότερο σκεπτικισμό. Όταν οι Emerson, Lake & Palmer αποφάσισαν με μία δόση υπεροψίας ή τεράστιας αυτοπεποίθησης αν θέλετε, να προσθέσουν στίχους και να αποδώσουν αλλά και διασκευάσουν το ομώνυμο έργο του Ρώσου Mussorgsky, οι τρεις τους μόλις και μάλιστα ζωντανά, εξασφάλισαν πως ποτέ οι «σοβαροί» μουσικοί δε θα μπορούσαν να υποτιμήσουν το progressive rock. Μέχρι και χιτάκι θα μπορούσαν να δημιουργήσουν με την ερμηνεία τους στο "The Great Gates Of Kiev".
Works Vol. 1
(Atlantic, 1977)
Μετά το καταπληκτικό "Brain Salad Surgery" ήρθε ένα live και μετά η εύκολη, αν όχι εγωιστική, λύση. Ένας δίσκος τύπου "Ummagumma" όπου ο κάθε μουσικός θα παρουσίαζε τις δικές του ιδέες σε μία πλευρά βινυλίου. Για εύκολη λύση πάντως, έχει πολλές καλές στιγμές κι ας μην δικαιολογεί τη διάρκειά του. Ο Keith Emerson εμβαθύνει ακόμα περισσότερο στη συμφωνική μουσική και ο Palmer υπενθυμίζει ότι και οι drummer μπορούν να συνθέτουν μουσική και μάλιστα με τους ίδιους στο προσκήνιο. Φυσικά ο Greg Lake τους βάζει, εμπορικά, τα γυαλιά με την τραγουδοποιία του παράγοντας μία διαχρονική επιτυχία στο "C'est La Vie". Για άλλη μία φορά όμως αποδεικνύεται ότι ως σύνολο διαπρέπουν περισσότερο και είναι το "Fanfare For The Common Man" που παραμένει το καλύτερο και πιο αγαπημένο τραγούδι τους στο δίσκο.
Works Vol. 2
(Atlantic, 1977)
Την εποχή του "Works" το άστρο των ELP είχε ήδη αρχίσει να δύει. Τόσο γιατί οι μουσικές εξελίξεις τους είχαν προσπεράσει, όσο και γιατί οι ίδιοι φαίνεται να είχαν εξαντλήσει την έμπνευσή τους. Ένα δεύτερο άλμπουμ μετά από ένα διπλό στην ίδια χρονιά, ήταν μάλλον ένα εκβιαστικό ξεχείλωμα της δημιουργικότητάς τους παρότι πρόκειται για ηχογραφήσεις που ηχογραφήθηκαν σταδιακά από την εποχή του "Brain Salad Surgery" και μέχρι τότε. Δεν ακολουθεί τόσο αυστηρά το διαχωρισμό των τραγουδιών ανά συνθέτη, είναι όμως μάλλον εύκολο να εντοπίσεις ποιος έγραψε τι. Το αποτέλεσμα βγαίνει πιο δεμένο και ομοιογενές από το «αδερφάκι του», χωρίς όμως τις μεγάλες στιγμές του πρώτου.
Welcome Back My Friends To The Show That Never Ends
(Manticore, 1974)
Σε αντίθεση με τα περισσότερα prog συγκροτήματα, οι Emerson, Lake & Palmer είχαν μία ιδιαίτερα δυναμική σκηνική παρουσία, τόσο με την ένταση της μουσικής τους, όσο και με την rock 'n' roll συμπεριφορά του Keith Emerson που παρότι στα άβολα πλήκτρα κρατούσε όλο το show με κινήσεις που έφταναν μέχρι και την καταστροφή των πολύτιμων μουσικών του οργάνων. Αν τελευταίο δεν μπορεί να αποτυπωθεί στα αυλάκια ενός βινυλίου, μπορεί σίγουρα το πρώτο ειδικά όταν περιλαμβάνει τα δύο μεγάλα τους έπη "Karn Evil 9" και "Tarkus" αλλά και τις πιο μεγαλειώδεις στιγμές των μέχρι τότε δίσκων τους, που είναι και οι καλύτεροί τους. Ο τρόπος που παίζουν με τις συνθέσεις και περνάνε από τη μία στην άλλη δεν ενδείκνυται ως πρώτη επαφή με το συγκρότημα αλλά για τους fan το τριπλό βινύλιο είναι απαραίτητο.
Black Moon
(Victory Music, 1992)
Οι δίσκοι που κυκλοφορούν από το '78 και μετά είναι όλοι κακοί. Ας μην υπάρχει αμφιβολία επ’ αυτού. Αυτό που κάνει όμως το "Black Moon" να κρατά μία θέση στην καρδιά των πολύ φίλων του συγκροτήματος είναι ότι υπήρξε ο δίσκος της επιστροφής τους ως συγκρότημα μετά από δεκατέσσερα χρόνια δισκογραφικής απουσίας και η προσπάθειά τους να ξαναπαίξουν prog ταιριάζοντας ταυτόχρονα στην εποχή. Το ομώνυμο τραγούδι είναι αυτό που καταφέρνει τα παραπάνω καλύτερα από τα υπόλοιπα και ο υπόλοιπος δίσκος κινείται, κατά κύριο λόγο, αξιοπρεπώς με τον Emerson να τραβάει τη μουσική προς το συμφωνικό στοιχείο και τον Lake προς την μπαλάντα. Ας μην ξεχνάμε ότι στις αρχές της δεκαετίας του '90 το progressive rock έμοιαζε πλέον ξεπερασμένο ανέκδοτο.
Love Beach
(Atlantic, 1978)
Ευτυχώς που η στροφή που επιχείρησαν με το "Love Beach" δεν τους «έκατσε» γιατί θα μπορούσαμε να βλέπουμε για χρόνια ένα κακέκτυπο των ELP να αναλώνεται σε AOR βαρετά τραγούδια. Για να μην αναφέρουμε τα ανοιχτά πουκάμισα με τα τριχωτά στέρνα. Η προσπάθειά τους να προσαρμοστούν στην επερχόμενη σαρωτική για το prog δεκαετία αλλά και να προσεγγίσουν την αμερικάνικη αγορά δεν παρήγαγε ένα μουσικό σκουπίδι αλλά οι προθέσεις τους είναι τόσο φανερά κακές που δεν μπορείς παρά να γυρίσεις την πλάτη στο δημιούργημα αυτό. Και αυτό έγινε. Οι ίδιοι εκ των υστέρων δήλωσαν ότι επρόκειτο για υποχρεωτικό δίσκο βάσει συμβολαίου.
A Compilation
1. The Barbarian
2. Lucky Man
3. Tarkus
4. Bitches Crystal
5. The Great Gates Of Kiev
6. The Endless Enigma Part 1
7. From The Beginning
8. Karn Evil 9
9. Fanfare For The Common Man
