Τραγούδια χωρισμού, η απόλυτη δεκαπεντάδα

Άντε, και χάπι Βάλενταινς Ντέη

Από τον Κώστα Σακκαλή, 13/02/2019 @ 13:55

Η αφορμή δόθηκε πρόσφατα όταν διάβασα ένα άρθρο της Lifo όπου 18 άνθρωποι του χώρου της μουσικής ή της Τέχνης γενικότερα έδωσαν αυτό που ο καθένας τους θεωρεί το υπέρτατο τραγούδι χωρισμού. Με κάθε σεβασμό στους εμπνευστές και τους συμμετέχοντες αυτής της όμορφης και καλά εκτελεσμένης ιδέας, τόσο πολύ δεν μπόρεσα να συνδεθώ με τις επιλογές τους που αποφάσισα να κάνω τη δική μου λίστα. Φυσικά κανένας δε θα μπει τροχονόμος στην καρδιά του άλλου να του πει με τι να κόβει τις φλέβες του, αλλά ρε γαμώτο, κάποια από τα τραγούδια της λίστας δεν είναι καν ερωτικά, πόσο μάλλον χωρισμού. Θα έλεγες ότι κάποιοι από αυτούς που τα πρότειναν δεν τους αξίζει να χωρίσουν. 

Φυσικά, παρά τον προβοκατόρικο τίτλο, ό,τι αναφέρω εδώ δεν πρόκειται για τίποτα περισσότερο από κάποια τραγούδια που σε εμένα φαίνονται ότι μπορούν να αγγίξουν πολύ πιο βαθιά έναν ακροατή σε μία προσωπική, δική του στιγμή. Σε όλες αυτές τις στιγμές ενός χωρισμού που δεν σβήνονται ποτέ και είναι πάντα ωραίο (ελλείψει καλύτερης λέξης) τα σημάδια τους να συνοδεύονται και από κάποιες μελωδίες. Έχω την κρυφή ελπίδα ότι θα βρεθούν κι άλλοι να συμφωνήσουν μαζί μου. Κι ας είναι λιγότεροι από αυτούς που θα διαφωνήσουν.

Έτσι λοιπόν, επειδή ο Φεβρουάριος κάπως είναι πάντα στο μυαλό μου ως μήνας χωρισμών, με τους Αγίους του και απ' όλα, ορίστε πώς μία τέτοια λίστα θα φαινόταν σε εμένα:

1
Bob Dylan - Dirge
Bob Dylan
Είναι οξύμωρο ότι ένας τραγουδιστής που έχει έναν από τους διασημότερους δίσκους χωρισμού έχει επιλεχθεί για κάποιο τραγούδι εκτός αυτού. Και μάλιστα, παρότι μπήκα στον πειρασμό, αυτό δεν είναι καν το "Most Of The Time", ένα από τα εξυπνότερα τραγούδια που γράφτηκαν ποτέ για το θέμα, όπου ο Dylan περιγράφει τη θλίψη του από την ανάποδη, από τις στιγμές που δεν τη νιώθει. Όμως το "Dirge" με εναρκτήριο στίχο το "I hate myself for loving you and the weakness that it showed" δεν μπορούσε παρά να είναι η προφανής σε εμένα επιλογή. Με τον κλασικό τρόπο του Dylan όπου ένα τραγούδι δεν είναι ποτέ μόνο αυτό που δείχνει, η στιχουργική του πηγαίνει σε ένα σωρό κατευθύνσεις αλλά πάντα γυρνάει εκεί που πονάει: "can't recall a useful thing you ever did for me / 'cept pat me on the back one time when I was one my knees / we stared into each other's eyes till one one of us would break / no need to apologize what difference would it make"

Κατάλληλο για: τη στιγμή που συνειδητοποιείς ότι είχες παγιδευτεί σε μία σχέση που μόνο έδινες.

Listen
2
Peter Hammill - Too Many Of My Yesterdays
Peter Hammill
Άλλη μία περίπτωση ανθρώπου που έχει γράψει ολόκληρο δίσκο χωρισμού, το ανυπέρβλητο "Over" που όμως αξίζει περισσότερο να ακουστεί στο σύνολό του για την κατάθεση ψυχής που κάνει ο δημιουργός του. Διαλέγοντας ένα τραγούδι μόνο του δεν μπορεί να είναι άλλο από το "Too Many Of My Yesterdays" που επιλέγει να ασχοληθεί με μία στιγμή που λίγα τραγούδια έχουν πιάσει. Ο Hammill, ως ένας από τους καλύτερους στιχουργούς της γενιάς του, περιγράφει τη στιγμή αδυναμίας όταν συναντήσεις ξανά έναν έρωτα που σε τσάκισε, αλλά πίστευες ότι είχες ξεπεράσει, και μπεις στον πειρασμό. Όταν νιώσεις το βάρος των αναμνήσεων να σε τραβάνε. "Ι shelved my broken heart, I put you from my mind / I got up from my knees, I picked up all my pieces / but seeing you again put shakes into my soul / just when I think I'm finally over you don't come and show me it's not true"

Κατάλληλο για: τις στιγμές που μία συνάντηση ζωντανεύει το παρελθόν.

Listen
3
Ryan Adams - Feels Like Fire
Ryan Adams
Μιλώντας για δίσκους χωρισμού, τι να πει κανείς για τον Ryan Adams; Παρότι ο πιο χαρακτηριστικός του είναι το "Heartbreaker", και ο ομώνυμος δίσκος του τού 2014 είχε χαρακηριστεί ως περιγραφικός της καταρρέσουσας σχέσης του με τη γυναίκα του όπως και το "Prisoner" του 2017, όταν πλέον ο γάμος τους είχε τελειώσει οριστικά. Από το 2014 θα επιλέξω ένα από τα λιγότερο γνωστά τραγούδια του που όμως με απλούς στίχους και εμφανή ακόμα τα σημάδια της αγάπης εκφράζει έναν πόνο που δε στρέφεται εναντίον κανενός, για μία σχέση που έφθειρε ο χρόνος. "Just so you know, you will always be the hardest thing I will let go"

Κατάλληλο για: ένα γλυκό αντίο.

Listen
4
The Magnetic Fields - All My Little Words
The Magnetic Fields
Παρότι έχουμε συνηθήσει τα τραγούδια χωρισμού να είναι σε αργούς ρυθμούς, κατάλληλα για τη σχετική κατάθλιψη, το συγκεκριμένο έχει έναν σχεδόν χαρούμενο ρυθμό, αν και πάντα σε μινόρε διάθεση, δίνοντας έτσι μία γλυκόπικρη αλλά εν τέλει και πιο μελαγχολική γεύση. Η απελπισία του πρωταγωνιστή που ό,τι και να κάνει δεν μπορεί να κερδίσει το αντικείμενο του πόθου του εκφράζεται άψογα στους απλούς στίχους του τραγουδιού, ενώ η αναφορά ότι ο χωρισμός ήρθε πάνω που ο έρωτας άρχισε, κάνει το τραγούδι ακόμα πιο σκληρό "Now that you've made me want to die / You tell me that you're unboyfriendable / And I could make you pay and pay / But I could never make you stay"

Κατάλληλο για: τις στιγμές που ό,τι και να κάνεις, απλά δεν είναι αρκετό.

Listen
5
Joan Baez - Diamonds & Rust
Joan Baez
Στην υποκατηγορία «τραγούδι κρύας εκδίκησης μετά από χωρισμό», αυτό παίζει μόνο του για τον τίτλο "Υπέρτατο”, το δίχως άλλο. Πολύ περισσότερο που τα περιστατικά που περιγράφει αφορούν τον αληθινό έρωτα της Joan Baez με τον Bob Dylan. Μετά από δέκα χρόνια και μία σχέση που δεν ξεπέρασε ποτέ, ένα τηλέφωνο είναι ικανό αρχικά να τη λυγίσει. Τελικά του εξιστορεί όσα της έχει κάνει, και τίγκα στην ειρωνία του πετάει ένα «τι θες τώρα από εμένα;» και τον στέλνει. Αληθινό ανέκδοτο: όταν ο Dylan της ζήτησε να παίξει αυτό το τραγούδι που είναι γραμμένο για αυτόν, αυτή του αρνήθηκε και αυτήν ακόμα την ευχαρίστηση λέγοντας ότι το έχει γράψει για τον άντρα της. Μπαμ! "We both could have died then and there / Now you're telling me you're not nostalgic / Then give me another word for it"

Κατάλληλο για: την ελπίδα ότι κι αν τώρα νιώθεις χάλια, κάποτε μπορεί να βγεις από πάνω

Listen
6
PJ Harvey & Thom Yorke - The Mess We're In
PJ Harvey
Η μορφή διαλόγου που παίρνει αυτό το τραγούδι το κάνει το ικανότερο της λίστας να αγγίξει και τις δύο πλευρές ενός χωρισμού. Ένας διάλογος που δεν επιλέγει να ρίξει κάποιο φταίξιμο στις δύο πλευρές, κρατάει ακόμα ανοιχτή τη φλόγα ("Night and day I dream of making love to you now baby"), ευχαριστεί την άλλη πλευρά για όσα πέρασαν μαζί ("Don't ever change now baby and thank you") αλλά παράλληλα αναγνωρίζει ότι όπως τα έχουν κάνει δεν πρόκειται να ξαναβρεθούνε ("I don't think we will meet again")

Κατάλληλο για: την ώρα του χωρισμού που τελικά ίσως κανένας από τους δύο δε θέλει (αλλά θα έρθει έτσι κι αλλιώς).

Listen
7
Rory Gallagher - I Fall Apart
Rory Gallagher
Ο τόνος της κιθάρας του Μεγάλου Ιρλανδού θα αρκούσε από μόνος του. Αλλά έρχονται και οι στίχοι για να συμπληρώσουν την εικόνα κάποιου που δεν έχει κανένα πρόβλημα (ή καμμία αντοχή πλέον) να παραδεχτεί ότι καταρρέει χωρίς το αγαπημένο του πρόσωπο που παίζει με την καρδιά του ("Like a cat that's playing with a ball of twine / That you call my heart / Oh, but baby is it so hard / To tell the two apart?") και ότι ζει μόνο για να είναι μαζί της.

Κατάλληλο για: τις στιγμές που δεν έχεις δύναμη να κρατήσεις τον εγωισμό σου.

Listen
8
Tom Waits - Bad Liver And A Broken Heart
Tom Waits
Χωρισμός και αλκοόλ πάνε μαζί, κανένας δε θα φέρει αντίρρηση σε αυτό. Και ποιος να το ερμηνεύσει καλύτερα από τον Tom Waits; Μεταφέροντας σε τραγούδι έναν διάλογο (ή ίσως μονόλογο) σε ένα υποθετικό μπαρ, σχεδόν ορίζει, με θεατρικό τρόπο, τη φιγούρα του κατεστραμένου από ποτό κι από αγάπη. "Well I got a bad liver and broken heart, yeah / I drunk me a river since you tore me apart / And I don't have a drinking problem, 'cept when I can't get a drink"

Κατάλληλο για: τη στιγμή που μιλάς για το χωρισμό σου σε κάποιον άγνωστο σε κάποιο μπαρ.

Listen
9
Phil Collins - I Don't Care Anymore
Phil Collins
Άλλος ένας μουσικός που έζησε το διαζύγιό του αρκετά δημόσια βασίζοντας δυο -τρεις δίσκους πάνω σε αυτό. Το "I Don't Care Anymore" ξεχωρίζει όμως ως το κατεξοχήν τραγούδι στο οποίο θα καταφύγεις όταν πλέον έχεις σταματήσει να λυπάσαι τον εαυτό σου και αρχίζεις να παίρνεις τα πάνω σου, έστω κι αν χρειάζεται να μισήσεις και τον/την άλλο/η για να το κάνεις. Με τον στακάτο ρυθμό στα τύμπανα και τον επαναλάμβανόμενο τίτλο πείθει ότι πλέον ήρθε το κομβικό σημείο που ο εγωισμός σου παίρνει τα ηνία. "Well you can tell everyone I'm a down disgrace / drag my name all over the place / I don't care anymore"

Κατάλληλο για: επιθετική οδήγηση με ταυτόχρονο χτύπημα χεριών στο τιμόνι τη στιγμή που παίρνεις τα πάνω σου.

Listen
10
Beck - I Guess I'm Doing Fine
Beck
Δεν έχουν τελειωμό οι δίσκοι χωρισμού, ένας από αυτούς και το "Sea Change". Μέσα από πολλά που θα μπορούσαμε να διαλέξουμε από αυτόν, ξεχωρίζει λίγο παραπάνο το παράπονο του "Guess I'm Doing Fine". Στην απλή αλλά υπέροχη μελωδεία του ο Beck προσθέτει επίσης απλούς στίχους που όμως βρίσκουν στόχο κατευθείαν: "It's only lies that I'm living, It's only tears that I'm crying, It's only you that I'm losing, Guess I'm doing fine"

Κατάλληλο για: όταν σε ρωτήσει «πώς είσαι;»

Listen
11
Βίκυ Μοσχολιού - Ασφαλώς Και Δεν Πρέπει
Βίκυ Μοσχολιού
Μισό λεπτό. Αρχικά στη λίστα που υπήρξε η αφορμή του άρθρου υπήρχαν και πολλά ελληνικά τραγούδια και δε θέλω να υπονοηθεί ότι αυτό ήταν το πρόβλημα μου. Επιπλέον ποιος θα μου πει ότι στην καψούρα του χωρισμού δε χωράει το λαικό τραγούδι; Το έχει ερμηνεύσει εξαιρετικά και ο Μάλαμας, νιώθει κάποιος καλύτερα τώρα; Όχι; Σταματάω λοιπόν να δικαιολογούμαι και λέω ότι ο τεράστιος Έλληνας μουσικός που λέγεται Άκης Πάνου έπιασε στιχουργικά (και η μεγαλύτερη γυναικεία φωνή ερμήνευσε) έναν έρωτα της μιας βραδιάς («είναι η πρώτη μας νύχτα, πρώτη και τελευταία») που δεν μπορεί να συνεχιστεί. Και αν τα «πρέπει» που αναφέρει με την οξυδέρκειά του ο Πάνου είναι στη συγκεκριμένη αφήγηση ταξικά («ασφαλώς και το ξέρω πως δεν είμαστε ίδια») αυτό δε σημαίνει ότι δεν μπορεί να ταυτιστεί και κάποιος με άλλα «πρέπει» να τον εμποδίζουν. 

Κατάλληλο για: ανεκπλήρωτους έρωτες της μίας βραδιάς.

Listen
12
Alan Parsons Project - Eye In The Sky
Alan Parsons Project
Με έναν χορευτικό pop ρυθμό, ένα εξαιρετικά πιασάρικο ρεφρέν και παρά το μινόρε γενικά του πράγματος, θα ήταν εύκολο για τον οποιονδήποτε να αγνοήσει τους στίχους. Κι όμως, αυτό το μεγάλο σουξεδάκι των '80s είναι ένα τραγούδι χωρισμού. Με τη διαφορά ότι εδώ ο πρωταγωνιστής είναι αυτός που πραγματοποιεί τη ρήξη έχοντας γίνει ο αποδέκτης διαφόρων ψεμάτων. Ειλικρινά, το όλο σενάριο θα ήταν λίγο αδιάφορο αν δεν υπήρχε ένα από τα καλύτερα δίστιχα σε τέτοιου είδους τραγούδια: "The sun in your eyes made some of the lies worth believing". Για αυτό και μόνο πέρνει θέση στη λίστα.

Κατάλληλο για: όταν έρθει η ωριμότητα του να χαίρεσαι τουλάχιστον για όσα έζησες.

Listen
13
The Triffids - Wide Open Road
The Triffids
Τραγούδι χωρισμού και road song δύο σε ένα. Οι Αυστραλοί Triffids αποτυπώνουν μία άλλη διάσταση του χωρισμού. Αυτή που μαζί με την στεναχώρια για αυτό που τέλειωσε κρύβει και τις απεριόριστες δυνατότηες που ανοίγονται μπροστά σου για να φτιάξεις τη ζωή σου όπως τη θες. Παρότι ο πρωταγωνιστής του τραγουδιού δε φαίνεται να έχει ακόμα τη δύναμη να προχωρήσει ("The sky was big and empty / my chest filled to explode / I yelled my insides out at the sun / at the wide open road") και βασανίζεται ακόμα από τη συνήθεια της αγαπημένης του ("I wake up in the morning / thinking Ι'm still by your side / I reach out just to touch you / then I realize") δεν παύει να αναγνωρίζει ότι ο δρόμος μπορεί να είναι μεγάλος και άδειος αλλά οδηγεί κάπου.

Κατάλληλο για: εκείνο το road trip που σχεδιάζατε και τώρα θα κάνεις μόνος/η σου.

Listen
14
Chris Isaak - Graduation Day
Chris Isaak
Είμαστε στα πολύ μελό τώρα, ως οφείλουμε. Ο Chris Isaak στο καλύτερο τραγούδι του, έτσι κι αλλιώς, παρομοιάζει τη στιγμή του χωρισμού με την αποφοίτηση, με ένα μάθημα που σε προετοιμάζει για τη ζωή. Από τη μία το γνώριμο μοτίβο των αναμνήσεων επανέρχεται ("Think of the good times, wishing you were still with me, the way it used to be") από την άλλη έρχεται και η συνειδητοποίηση ό,τι όλα αυτά που θυμάται ήταν ψέματα ("I knew it all then, thought you loved me, I was wrong") και τελικά το απαραίτητο μάθημα ("make me sorry that it had to end that way, learned my lesson now, there's nothing left to say / Graduation Day"

Κατάλληλο για: Πάντα. Σε οποιαδήποτε στιγμή του χωρισμού.

Listen
15
Jeff Buckley - I Know It's Over
Jeff Buckley
Ίσως το σκληρότερο μέρος ενός χωρισμού δεν είναι το να χάνεις το αγαπημένο σου πρόσωπο, όσο η μοναξιά που ξαφνικά σε αγκαλιάζει με μία μητρική στοργή. Και μπορεί στιχουργικά να το έπιασε ο Morissey αλλά κανένας δεν το έχει αποδώσει καλύτερα από τον Jeff Buckley, η φωνή του οποίου από μόνη της είναι ανατριχιαστική, πόσο μάλλον όταν (σου) τραγουδάει "I know it's over and it never really began but in my heart it was so real / And she even spoke to me and said / If you're so funny, then why are you on your own tonight?"

Κατάλληλο για: Ποτέ. Ποτέ δεν είναι κατάλληλο αυτό το τραγούδι.

Listen
  • SHARE
  • TWEET