The Absolute Guide To Progressive Metal

100 άλμπουμ του ιδιαίτερου και ιδιόμορφου, μοναδικού και πρωτοπόρου υποείδους του heavy metal

Από τους Χρήστο Καραδημήτρη, Πάνο Παπάζογλου, 06/09/2013 @ 12:58

Ακούστε το "Natural Science" των Rush και μετά την καταπληκτική, ατμοσφαιρική εισαγωγή, παρατηρήστε το riff του Alex Lifeson που ακολουθεί. Σκεφτείτε τι έχει ακολουθήσει έκτοτε και ίσως αντιληφθείτε πώς ακριβώς ξεπήδησε το Progressive Metal.

Ιδιαίτερο και ιδιόμορφο, μοναδικό και πρωτοπόρο, πάντα αποτελούσε ένα ξεχωριστό υποείδος στο γιγαντιαίο πλέον μουσικό πεδίο του metal. Με διάσπαρτες επιρροές, πολυποίκιλες εκφάνσεις, με τεχνική κατάρτιση που απαιτεί σπουδή και παρτιτούρα και με βασικό στοιχείο του την τάση για αυτοσχεδιασμό, το Progressive Metal ανέκαθεν ήταν ένα από τα λιγότερο εμπορικά κομμάτια του σκληρού ήχου.

Με σημείο εκκίνησης στα μέσα προς τα τέλη της δεκαετίας του ’80, με συγκροτήματα που έθεσαν τις βάσεις και όρισαν τον ήχο, με συνεχή παραγωγή (κυρίως underground) συγκροτημάτων σε Ευρώπη και Αμερική, το Progressive Metal παρήγαγε μερικούς από τους κορυφαίους δίσκους όλων των εποχών, αλλά ταυτόχρονα έφτασε σε σημείο να ακούγεται μάλλον «regressive» παρά «progressive». Αυτό οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στην επιτυχία των Dream Theater, στα τέλη των 90’s, η οποία οδήγησε πολλούς μουσικούς να πατήσουν πάνω στις νόρμες που επέβαλαν και οι ίδιοι με αριστουργήματα σαν το "Images And Words" ή το "Scenes From The Memory".

Αν και δεν υπήρξε ποτέ εκ των πιο δημοφιλών ιδιωμάτων, η επιμονή των συγκροτημάτων να ξεχωρίσουν και να πατήσουν πάνω σε περίεργα μέτρα, να συνδυάσουν ετερόκλητες επιρροές, και να επιτύχουν μαθηματική ακρίβεια στις εκτελέσεις, βοήθησε το prog metal να έχει μια μόνιμη και πιστή ακολουθία οπαδών.

Στο αφιέρωμα αυτό προσπαθήσαμε να καταγράψουμε τους 100 δίσκους του ιδιώματος που αποτελούν τον απόλυτο οδηγό γύρω από αυτό. Η παρουσίασή τους γίνεται χρονολογικά και όχι αξιολογικά. Ενδεχομένως να υπάρχουν δίσκοι που θα θέλατε, δίσκοι που παραμελήθηκαν ή και δίσκοι που υπερεκτιμήθηκαν. «Γιατί τόσοι από Dream Theater και Fates Warning και όχι από Voivod ή κάποιον άλλο καλλιτέχνη;». «Είναι ή όχι prog το "Awaken The Guardian"», «το "Warning" είναι περισσότερο U.S. power ή prog» ; Πολλά παρόμοια ερωτήματα είναι λογικό να προκύψουν.

Αυτά τα ερωτήματα προκαλούν συχνές συζητήσεις μεταξύ των οπαδών του ήχου, αλλά στο συγκεκριμένο αφιέρωμα κρίθηκε ιδιαίτερα απαραίτητο να τηρηθεί μια ισορροπία, παρουσιάζοντας όσο το δυνατόν περισσότερα ονόματα, αλλά ταυτόχρονα συμπεριλαμβάνοντας παραπάνω από μια δουλειά ορισμένων συγκροτημάτων, με κύριο γνώμονα τη μεγάλης επιρροή που άσκησαν και ασκούν, αλλά και την πληρότητα του αφιερώματος. Θα μπορούσε να λείπει το "Awake" ή το "Perfect Symmetry" φερ' ειπείν; Βεβαίως, υπάρχει και το στοιχείο της υποκειμενικής κρίσης των επιμελητών του αφιερώματος, οπότε ας πούμε ότι αυτό καλύπτει κάποιες ακόμα απορίες.

Τέλος, ακριβώς επειδή το Progressive εξ ορισμού είναι ένας περίεργος όρος κρίθηκε σκόπιμο στα 100 άλμπουμ να προστεθούν 10 επιπλέον που δεν θεωρούνται ακριβώς progressive metal, αλλά είναι άμεσα συνυφασμένα με τον χώρο, κυρίως λόγω νοοτροπίας και λογικής. Γκρουπ σαν τους Neurosis, Tool ή και Burst, δεν αποτελούν μέρος της Progressive Metal σχολής με βάση τις διδαχές των αρχετυπικών εκπροσώπων της, αλλά η μουσική που παρήγαν στα συγκεκριμένα (και όχι μόνο) άλμπουμ που παρουσιάζουμε, συνδυάζει με μαγευτικό τρόπο τις δικές τους επιρροές από τους χώρους που προέρχονται κατά βάση, με progressive metal της νέας εποχής και με σύγχρονα δεδομένα. Θεωρούμε πως με αυτή την προσθήκη το άρθρο μας δίνει μια πιο ολοκληρωμένη εικόνα στον αναγνώστη που θέλει να εντρυφήσει πάνω στο ιδίωμα.

Καλή ανάγνωση και καλές ακροάσεις, Prog On.


1. Queensryche - Rage For Order
EMI Music (1986)

Queensryche - Rage For Order

Αν θα μπορούσε κανείς να συστήσει/προτείνει ένα από τα αρχετυπικά άλμπουμ του progressive metal, τότε το "Rage For Order" θα κατείχε πρωτεύουσα θέση. Μιλάμε επί της ουσίας για ένα δίσκο που όχι μόνο άνοιξε τους ορίζοντες στους Queensryche για τη γνωστή θριαμβευτική συνέχεια, αλλά και έβαλε τις βάσεις της επιρροής σε αναρίθμητα συγκροτήματα από εκείνη τη στιγμή και μετά. Και πώς να μη τα καταφέρει όταν με κομμάτια σαν το "Walk In The Shadows", το "Neue Regel" ή το "The Killing Words". Ένας δίσκος που γράφτηκε το 1986 με καθαρά φουτουριστική προοπτική και που ακόμα θεωρείται και ακούγεται φρέσκο και επίκαιρο με τις εμπνεύσεις των 'Ryche, τις απλησίαστες ερμηνείες του Tate και την παραγωγή σεμινάριο του Neil Kernon. Αν κάποτε οι 'Ryche προκαλούσαν δέος, το οφείλουν εν πολλοίς σε αυτό το αριστούργημα.

Π.Π.


2. Queensryche - Operation: Mindcrime
EMI Music (1988)

Queensryche - Operation Mindcrime

Ένα από τα άλμπουμ που θα συμμετέχει πάντα σε αφιερώματα, μια δισκογραφική δουλειά που η παραφιλολογία από την εποχή κυκλοφορίας του και μετά το έχει μετατρέψει εν ολίγοις στο πιο δημοφιλές έργο των Queensryche. Είτε έχει να κάνει με τη θεματολογία που εμπνεύστηκε ο Tate, είτε με τις εκπληκτικές συνθέσεις του DeGarmo, το "Operation: Mindcrime" άφησε το στίγμα του μέσα από κομμάτια που ακόμα αποτελούν τον πυρήνα της δημοφιλίας τους. Η live εκδοχή επίσης του "Operation: Livecrime" αποτελεί ένα απτό επιχείρημα της δύναμης των Queensryche επί σκηνής την εποχή εκείνη και με τα κομμάτια να απογειώνονται με βάση και την θεατρικότητα του Tate. Σε κομμάτια όπως το "Suite Sister Mary" ή το "Breaking The Silence" το συγκρότημα παρουσιάζει το μεγαλείο του και εξελίσσεται με εντυπωσιακό τρόπο από άλμπουμ σε άλμπουμ. Οι 'Rryche μέχρι το "Promised Land" θα ανήκουν στην ελίτ εσαεί.

Π.Π.


3. Voivod - Dimension Hatross
Noise (1988)

Voivod - Dimension Hatross

Όσοι ασχολούνται με το progressive metal ξέρουν πόσο σημαντικοί και επιδραστικοί υπήρξαν οι Voivod στα τέλη της δεκαετίας του ’80. Κι αν τα σημάδια ήταν εμφανή από τα προηγούμενα άλμπουμ, με το "Dimension Hatross" έκαναν τη διαφορά και παγίωσαν τη θέση τους στις αντιλήψεις μουσικών και οπαδών. Η ψυχρή φουτουριστική ατμόσφαιρα, τα σπουδαία riff του Piggy, οι ιδιαίτερες μπασογραμμές του Blacky, τα περίεργα μέτρα του Away και οι απόκοσμες ερμηνείες του Snake δημιούργησαν ένα μοναδικό συνδυασμό, που μόνο Καναδοί θα μπορούσαν να παράγουν. Το φώτα στράφηκαν πάνω τους με το "Dimension Hatross" και μπορεί η αξία του να κεφαλαιοποιήθηκε με το "Nothingface", αλλά αυτό θα θεωρείται δικαίως το καλύτερο άλμπουμ της καριέρα τους και εκ των θεμέλιων λίθων του prog metal.

Χ.Κ.


4. Fates Warning - Perfect Symmetry
Metal Blade (1989)

Fates Warning - Perfect Symmetry

Με το συγκεκριμένο άλμπουμ οι Fates Warning επανεκκίνησαν το όραμα του συγκροτήματος, απομακρύνθηκαν από τις πρώιμες ρίζες τους και ξεκίνησαν ένα ασύλληπτο σερί progressive δίσκων, οι οποίοι και έθεσαν τις βάσεις του ήχου στη δεκαετία του ’90 κυρίως. Με το δίδυμο Matheos/Aresti να συνθέτει και να εκτελεί με άριστο τρόπο και τον Alder να ερμηνεύει με μια μεταβατική διάθεση από τα «ψιλά» του "No Exit" στις πιο συναισθηματικές τάσεις του "Perfect Symmetry", οι Fates Warning διαδέχτηκαν με μαεστρία την πιο επιμεταλλωμένη εκδοχή τους με τις επιρροές των Rush (κυρίως) και των ολοένα και προοδευτικών Queensryche εκείνης της εποχής και αφού συνέστησαν τον Mark Zonder και τις εμπνεύσεις του, αυτό που ακολούθησε μόνο καλύτερο θα μπορούσε να είναι.

Π.Π.


5. Watchtower - Control And Resistance
Noise (1989)

Watchtower - Control And Resistance

Τέλη της δεκαετίας του ’80, το επονομαζόμενο progressive metal είχε ήδη ξεκινήσει να γίνεται ευρέως διαδεδομένο μεταξύ των οπαδών του σκληρού ήχου και με συγκροτήματα σαν τους Queensryche ή τους Fates Warning να βρίσκονται στο απόγειο της καλλιτεχνικής τους αναζήτησης, τα ερεθίσματα στα συγκροτήματα που δεν επαναπαύονταν σε νόρμες ήταν ήδη αρκετά. Οι Watchtower ήδη από το ντεμπούτο τους είχαν ξεχωρίσει για τις πρωτοποριακές τους, αντισυμβατικές ιδέες και συνθέσεις παντρεύοντας το πρώιμο thrash με πιο fusion καταβολές σαν τους Mahavishnu Orchestra. Στο "Control And Resistance" κατάφεραν να ισορροπήσουν σε ένα σπάνιο άλμπουμ το δίπολο αυτό και να φτάσουν τις εμπνεύσεις τους στα όριά τους, κυρίως μέσα από την τεχνική αρτιότητα του Ron Jarzombek. Από τα επιδραστικότερα άλμπουμ του επονομαζόμενου «Tech Metal» που καθιερώθηκε αργότερα.

Π.Π.


6. Psychotic Waltz - A Social Grace
Rising Sun (1990)

Psychotic Waltz - A Social Grace

Αν υπήρχε ο τίτλος του «μεγαλύτερου underground prog γκρουπ» θα είχαν ήδη τιμηθεί με αυτόν οι μεγάλοι Psychotic Waltz και με άνεση κιόλας. Από το αριστουργηματικό ντεμπούτο τους κιόλας, κατάφεραν να ξεχωρίσουν για την ιδιαιτερότητά τους και την συνθετική τους πρωτοπορία με βάση τις εμπνεύσεις των Rock / McAlpine στις κιθάρες και την Jethro Tull-ική επιρροή του Buddy Lackey. Το "A Social Grace" ανήκει στην συνομοταξία εκείνων, των πολύ λίγων άλμπουμ, τα οποία κατάφεραν από την πρώτη στιγμή να δημιουργήσουν ένα cult following γύρω από αυτά και δεν σταμάτησαν ούτε στιγμή να εμπνέουν και να αποτελούν επιρροή στις επόμενες γενιές μουσικών. Από το δαιδαλώδες "...And The Devil Cried" στο πανέμορφο "I Will Remember" και το αριστούργημα ομώνυμο, το "A Social Grace" είναι ένα από τα καλύτερα άλμπουμ όλων των εποχών.

Π.Π.


7. Queensryche - Empire
EMI Music (1990)

Queensryche - Empire

Το 1990 η φωτιά του progressive metal είχε ανάψει για τα καλά και οι Queensryche βρισκόντουσαν στο αποκορύφωμα μιας διαρκώς ανοδικής καλλιτεχνικής πορείας, αλλάζοντας δραστικά μουσική κατεύθυνση από άλμπουμ σε άλμπουμ. Τους έλειπε, όμως, η πραγματική εμπορική επιτυχία. Το “Empire” ήρθε να αποκαταστήσει κι αυτή την «αδικία», όντας, μέχρι και σήμερα, το πιο άρτια ισορροπημένο άλμπουμ μεταξύ εμπορικότητας και προοδευτικής συνθετικής νοοτροπίας. Το "Silent Lucidity" υπήρξε ο δούρειος ίππος και τραγούδια όπως τα "Jet City Woman", "Another Rainy Night" και "Empire" έμελλε να μείνουν ανεξίτηλες επιτυχίες, δίπλα σε μεγαλειώδεις συνθέσεις λυρικού prog metal, όπως το "Anybody Listening". Η μοναδική επιτυχία του δεν βρήκε αντίστοιχη συνέχεια, αλλά το ιδίωμα του χρωστάει πάρα πολλά. Όπως χρωστάει πολλά η μουσική στους 'Ryche...

Χ.Κ.


8. Fates Warning - Parallels
Metal Blade (1991)

Fates Warning - Parallels

Με την αλλαγή πλεύσης και τον επαναπροσδιορισμό του ήχου τους στο "Perfect Symmetry", το επόμενο βήμα των Fates Warning επρόκειτο να αποτελέσει με λίγα λόγια ένα από τα διαμάντια, όχι μόνο του προοδευτικού ήχου, αλλά και του metal κατά τη δεκαετία του '90. Το "Parallels" ενδεχομένως είναι το πιο αναγνωρίσιμο, δημοφιλές και διαχρονικό άλμπουμ των Fates Warning και πώς να μην είναι εξάλλου; "Life In Still Water", "Eye To Eye", "The Eleventh Hour" είναι μερικές μόνο από τις συνθέσεις του δίσκου που όχι μόνο αποτελούν τα διαπιστευτήρια του προοδευτικού ήχου των Fates, αλλά και επηρέασαν μια πληθώρα μεταγενέστερων μουσικών. Η συνεργασία των Matheos / Aresti παραμένει εξαιρετική και μνημειώδης και με την παρουσία του Kevin Moore στα πλήκτρα μετατρέπουν το "Parallels" σε ένα αξεπέραστο άλμπουμ, με έμπνευση που ξεχειλίζει και μια παραγωγή για σεμινάριο.

Π.Π.


9. Jester's March - Beyond
SPV (1991)

Jester's March - Beyond

Απρόβλεπτο, θορυβώδες και προοδευτικό με τους δικούς του όρους, το "Beyond" και οι Jester's March ανήκουν σε κείνη την συνομοταξία των συγκροτημάτων των αρχών της δεκαετίας του ’90, τα οποία με ηχητικές βάσεις κυρίως το thrash, αναδίπλωσαν τις συνθετικές και εκτελεστικές τους ικανότητες γύρω από περίπλοκες συνθέσεις. Ποικιλομορφία, voivod-ίλα, φωνητικά που ξεχωρίζουν για την μελωδικότητα και τις Tate-ικές καταβολές και τελικά ένα συνολικά εξαιρετικό δείγμα πρώιμου 90’s prog metal. Η συνέχεια των Jester's March και το πέρασμα στους House Of Spirits, κατάφερε να διατηρήσει την προοδευτική άποψη, αλλά το "Beyond" παρέμεινε ένα άλμπουμ που δεν κατάφερε να ξεπεραστεί από τους ίδιους και εν καιρώ να φτάσει να θεωρείται σημαντικό για την εξέλιξη του ευρωπαϊκού prog.

Π.Π.


10. Last Crack - Burning Time
Roadrunner (1991)

Last Crack - Burning Time

Άλλη μια σαφής περίπτωση συγκροτήματος που όσο δημιουργούσε και βρισκόταν σε καλλιτεχνικό οργασμό, η εμπορική ανταπόκριση υπήρξε αντιστρόφως ανάλογη με την ποιοτική προσφορά, με αποτέλεσμα να αφεθούν και οι Last Crack στην λήθη. Prog, funky, metal ή κάτι άλλο; Το "Burning Time" αποτέλεσε μια έντονη προοδευτική άποψη σε μια εποχή που οι Jane’s Addiction ή οι Faith No More ξεκινούσαν να αφήνουν τον αντίκτυπό τους σε πιο μεταλλικές προσπάθειες και οι Last Crack με την έτσι κι αλλιώς υπάρχουσα «alternative χροιά» κατάφεραν να δημιουργήσουν ένα πολύχρωμο άλμπουμ που κυριαρχούν τα φωνητικά του Buddo και οι μπόλικες funky πινελιές εν μέσω συνθέσεων που ακροβατούν μεταξύ crossover thrash και πρώιμου Seattle alternative ήχου.

Π.Π.


11. Sieges Even - A Sense Of Change
Steamhammer (1991)

Sieges Even - A Sense Of Change

Με το τρίτο τους άλμπουμ οι Sieges Even άφησαν παρακαταθήκη ένα μοναδικό αριστούργημα, το οποίο αποτελεί μια από τις κορυφαίες progressive metal προσπάθειες της δεκαετίας του ’90 και έδειξαν τον δρόμο και στο ίδιο το συγκρότημα και τις μεταγενέστερες κυκλοφορίες του, αλλά και σε μπάντες που ξεπήδησαν στα τέλη της δεκαετίας και επηρεάστηκαν από τέτοιες προσπάθειες. Με τις Rush επιρροές να παραμένουν, οι κιθάρες του Markus Steffen και το rhythm section των αδερφών Holzwarth δημιουργούν τον πυρήνα του μοναδικού ήχου του "A Sense Of Change", έναν ήχο που απαιτεί από τον ακροατή την προσοχή του και θα ανταποδώσει με την συναισθηματική του βαρύτητα. Οι μοναδικές αυτές μελωδίες των Sieges Even (τις οποίες διατήρησαν στη συνέχεια) είναι ένα χαρακτηριστικό που από μόνο του, τους ανάγει σε μεγάλους δημιουργούς.

Π.Π.


12. Dream Theater - Images And Words
Atco (1992)

Dream Theater - Images And Words

Το "Images And Words" είναι το σημαντικότερο και αρτιότερο progressive metal άλμπουμ που βγήκε ποτέ. Εδώ βρίσκεται η επιτομή της κληρονομιάς του progressive rock της δεκαετίας του ’70 και του heavy metal. Μετά το -απλά καλό για τα δεδομένα τους- ντεμπούτο βρήκαν στη φωνή του James LaBrie τον ιδανικό ερμηνευτή για το μουσικό μεγαλείο που ετοίμαζαν οι νεαροί και ακόμα αχόρταγοι συμφοιτητές από το Berkley. Το πιο εμπορικά επιτυχημένο κομμάτι του ιδιώματος παραμένει ακόμα το "Pull Me Under", στο "Metropolis pt.1" κρύβεται όλο το prog και το "Learning To Live" φαντάζει αξεπέραστο. Κάθε μουσική στιγμή και κάθε στίχος υπήρξαν θεμέλια για το αγαπημένο πολλών εξ ημών ιδίωμα. Για τον γράφοντα αυτό ίσως είναι ό,τι καλύτερο υπήρξε ποτέ στο μουσικό κόσμο.

Χ.Κ.


13. Psychotic Waltz - Into The Everflow
Dream Circle (1992)

Psychotic Waltz - Into The Everflow

Με το δεύτερο άλμπουμ τους, οι Psychotic Waltz εδραιώθηκαν ακόμα περισσότερο στην συνείδηση των οπαδών του ήχου ως ένα συγκρότημα που πρωταγωνιστεί καθιερώνοντας νέα πρότυπα, τα δικά τους πρότυπα σε έναν χώρο που ήδη ξεκινούσε να παράγει αριστουργήματα. Μετά από ένα ασύλληπτο “A Social Grace”, η μετάβαση στο “Into The Everflow” παρέμεινε στα όρια του ψυχεδελικού και πρωτόλειου prog ήχου, με τις κιθάρες να διαμορφώνουν ένα σχεδόν στοιχειωτικό περιβάλλον, γύρω από το οποίο η φωνάρα του Buddy Lackey αναδίπλωσε τη μαγευτική ατμόσφαιρα των Psychotic Waltz. Στο ομώνυμο χάνεται η μπάλα και στο “Hanging On A String” το συναίσθημα συναντά την πρόοδο και με λίγα λόγια, παράγεται ένα άλμπουμ διαχρονικό και αξεπέραστο, όσο και αν οι Psychotic Waltz παρέμειναν εγκληματικά παραγνωρισμένοι.

Π.Π.


14. Conception - Parallel Minds
Noise (1993)

Conception - Parallel Minds

Οι Conception αποτελούν ένα επιχείρημα από μόνοι τους για την προσπάθεια που αναλάβαμε για να κάνουμε ένα τέτοιο αφιέρωμα. Με βασικές επιρροές τους ώριμους Queensryche της μετά Rage For Order εποχής, οι Νορβηγοί με το δεύτερο άλμπουμ τους καταφέρνουν, ακόμα και αν λίγοι τους παίρνουν χαμπάρι, να δημιουργήσουν ένα μυθικό όνομα στο progressive metal της δεκαετίας του ’90. Ερμηνείες από τον Roy Khan που φτιάχνουν... σχολή και εκτελεστική και συνθετική δεινότητα από τον Tore Ostby, ο οποίος αποτελεί ήδη μια σχολή από μόνος του. Επίσης, περιέχει “Roll The Fire”, “Water Confines”, “Silent Crying”. Κομμάτια που θα χωρούσαν σε οποιαδήποτε συλλογή με κορυφαίες στιγμές του prog.

Π.Π.


15. Cynic - Focus
Roadrunner (1993)

Cynic - Focus

Με τους Cynic να βρίσκονται έτσι κι αλλιώς μπροστά από την εποχή τους, ήδη από την εποχή των demos, με το “Focus” έρχονται να παραδώσουν ένα ακόμα ηχητικό υβρίδιο που συνδύαζε το τεχνικό death metal, σύμφωνο φυσικά με τις διδαχές του Schuldiner και των Death, με πιο fusion επιρροές τύπου Mahavishnu Orchestra. Η προοδευτική αύρα που διακατέχει το άλμπουμ, φαίνεται ανεξάντλητη με βάση φυσικά τις εκτελεστικές ικανότητες του Paul Masvidal και του Sean Reinert και η δημιουργικότητα και η πρωτοτυπία των συνθέσεων, ξεχωρίζουν στο “Focus”, με αποτέλεσμα να προσφέρεται ένα άλμπουμ άκρως επιδραστικό, με μια διαχρονική παραδοχή από κοινό και μουσικούς. Με το “Traced In Air” που ακολούθησε πολύ μετά, οι Cynic εδραιώθηκαν και κέρδισαν, έστω και ετεροχρονισμένα την αναγνώριση.

Π.Π.


16. Mind Over Four - Half Way Down
Restless (1993)

Mind Over Four - Half Way Down

Ήδη από τις αρχές της δεκαετίας του ’90 οι crossover τάσεις που είχαν εδραιωθεί σε πιο κλασικότροπες μπάντες (κυρίως στις Η.Π.Α.) έβρισκαν πρόσφορο έδαφος και σε γκρουπ με πιο προοδευτικές τάσεις. Χαρακτηριστικό παράδειγμα το “Half Way Down” άλμπουμ των Mind Over Four. Ένα άλμπουμ, το οποίο δεν ταμπελοποιείται κατ’ανάγκη και αποτελεί μια πρωτοποριακή συνταγή που οι Mind Over Four ξεκίνησαν να επεξεργάζονται ήδη από το “The Goddess”. Thrash τεχνοτροπίες σε σημεία, συνδυάζονται με funky/jazz ρυθμούς και το αποτέλεσμα είναι ξεσηκωτικό με βάση κυρίως τις Lifeson-ικές επιρροές στις κιθάρες, το στιβαρό rhythm section και φυσικά τις ερμηνευτικές ικανότητες και διαφορεοποιήσεις του Xavier. Οι Faith No More συναντούν τους Queensryche και οι Mind Over Four παρέδωσαν ένα άλμπουμ με μια ποικιλομορφία που αντιτάθηκε στην εποχή του εύκολου single.

Π.Π.


17. Saviour Machine - Saviour Machine I
Malineum (1993)

Saviour Machine - Saviour Machine I

Οι Saviour Machine και οι θρησκευτικές/χριστιανικές/μεταφυσικές ανησυχίες του Eric Clayton ήταν σα να κατέφθασαν από ένα δικό τους παράλληλο μουσικό σύμπαν. Μια περιρρέουσα goth αισθητική, μια ουσιαστική τεχνική κατάρτιση και ένας βαρύτονος άκρως εκφραστικός ερμηνευτής να παραθέτει με έναν σχεδόν ιδιοφυή τρόπο θέματα από την Αποκάλυψη. Η επιβλητικότητα του “Carnival Of Souls”, η παραστατικότητα της αμαρτίας μέσα από το “Legion” και η καθηλωτική μελωδία του “Jesus Christ” είναι μεταξύ των στιγμών που ξεχωρίζουν μέσα από ένα άλμπουμ που δεν υστερεί σε τίποτα. Παρουσίασαν μια νέα προοπτική του progressive metal που μέχρι τότε λίγοι φανταζόντουσαν, αλλά ακόμα λιγότεροι κατάφεραν να αναπαράγουν.

Χ.Κ.


18. Dream Theater - Awake
Atlantic (1994)

Dream Theater - Awake

Έχοντες επανεφεύρει τον όρο του “Progressive Metal” με το “Images and Words”, οι Dream Theater προχώρησαν ένα βήμα παραπέρα και αφουγκραζόμενοι το κλίμα της εποχής και την εντυπωσιακή επιρροή των Pantera, κυκλοφορούν το ασύλληπτο “Awake”. Με την ισορροπία των heavy και mellow σημείων στην απόλυτη συμμετρία, κομμάτια σαν το “Mirror” και το “Lie” συνυπάρχουν με το “The Silent Man” και το εξομολογητικό “Space Dye Vest” του Kevin Moore. Παρόλα αυτά, η καλλιτεχνική ρήξη του Moore με το όραμα των Theater, ακόμα και μετά από ένα τέτοιο αριστούργημα, θα θέσει νέα εμπόδια, τα οποία υπερκαλύφθηκαν στην συνέχεια με εξίσου εντυπωσιακό τρόπο.

Π.Π.


19. Queensryche - Promised Land
EMI Music (1994)

Queensryche - Promised Land

Με το προηγούμενο άλμπουμ οι Queensryche φάνηκαν ασταμάτητοι, έτοιμοι να διεκδικήσουν τη θέση τους στο πάνθεον των λίγων – και εν μέρει τα κατάφεραν- με περιοδείες, πωλήσεις, αποθέωση. Ήταν η περίοδος που χτιζόταν ο μύθος και διαμορφωνόταν το δέος που θα συνόδευε τους ‘ryche στο μέλλον. Και μετά από ένα σερί δίσκων που θα θεωρούνταν διαμάντια στον ευρύ metal χώρο (όχι μόνο στο progressive), οι Queensryche αποφασίζουν να κάνουν την στροφή και να βγάλουν ίσως το καλύτερο άλμπουμ τους, και αυτό που έμελλε να είναι το τελευταίο μεγάλο τους άλμπουμ. Με μια σημαντική στροφή προς το πομπώδες prog rock και σταδιακή απομάκρυνση από τις metal ρίζες, οι εμπνεύσεις του DeGarmo (κυρίως) οδηγούν εκ του ασφαλούς τους Queensryche στην απόλυτη δισκογραφική καταξίωση με ένα αριστούργημα που τους χάρισε την υστεροφημία.

Π.Π.


20. Threshold - Psychedelicatessen
Giant Electric Pea (1994)

Threshold - Psychedelicatessen

Μπορεί η Βρετανία να υπήρξε ο βασικός τροφοδότης του progressive rock στη δεκαετία του ’70, όμως η παρουσία συγκροτημάτων από το νησί στον αντίστοιχο metal χώρο υπήρξε πάντα ισχνή, ως ανύπαρκτη. Η μόνη σταθερή παρουσία ήταν αυτή των Threshold, οι οποίοι κατάφεραν να τραβήξουν την προσοχή των φίλων του prog στα μέσα της δεκαετίας του ’90 με το “Psychedelicatessen”. Το μοναδικό άλμπουμ με τον Glynn Morgan στα φωνητικά ήταν απαιτητικό και περιπετειώδες, αλλά ταυτόχρονα άμεσο και ουσιώδες, με μακροσκελή έπη όπως τα “Sunseeker” και “Into The Light”να ξεχωρίζουν, αλλά και συνθέσεις όπως η φοβερή μπαλάντα “Innocent”. Για πολλούς οι Threshold έπιασαν το peak τους στο “Psychedlicatessen”.

Χ.Κ.


21. Vauxdvihl - To Dimension Logic
Self Released (1994)

Vauxdvihl - To Dimension Logic

Διαφορετικό και πρωτοποριακό το ντεμπούτο και μοναδικό άλμπουμ των Αυστραλών, ακόμα μια περίπτωση συγκροτήματος που δεν αναγνωρίστηκε όταν δημιουργούσε, παρόλα αυτά το “To Dimension Logic” είναι το απτό παράδειγμα δημιουργικότητας και μεγαλείου του ενός δίσκου. Ένα άλμπουμ που θα μπορούσε να συγκαταλέγεται μεταξύ των πολύ λίγων κορυφαίων, αν και underground επί της ουσίας, συνδυάζει το αρχετυπικό Prog Metal Queensryche με τις μελωδικές τάσεις των Fates Warning, περασμένο από ένα μοναδικά ατμοσφαιρικό φίλτρο που το κάνει ιδιαίτερο, σε συνδυασμό με μια sci-fi, industrial άποψη (ιδίως στα ντραμς). 40 σχεδόν λεπτά γνήσιας prog 90’s αισθητικής, με ενδιαφέροντα ιντερλούδια και πολυποίκιλα κομμάτια που διαδέχονται το ένα το άλλο. Μετά τη μοναδικότητα του “To Dimension Logic” οι Vauxdvihl δεν συνέχισαν στο ίδιο ακριβώς μοτίβο, και εξαφανίστηκαν αφήνοντας το συγκεκριμένο άλμπουμ παρακαταθήκη της μεγάλης των 90’s prog σχολής.

Π.Π.


22. Manitou - Entrance
Mind The Gap (1995)

Manitou - Entrance

Ίσως η Νορβηγία, ιδίως στα μέσα των 90’s, να ήταν γνωστή για τις black metal ανησυχίες των μουσικών, αλλά αυτό δεν παύει να σημαίνει ότι δεν υπήρχε ανέκαθεν μια ισχυρή prog metal συνομοταξία (ενίοτε και από τα ίδια, τα black metal συγκροτήματα). Το “Entrance” είναι η μοναδική δισκογραφική δουλειά των Manitou και παρόλα αυτά, η ποιότητά του, οι μελωδίες του και η άψογες τεχνικές προδιαγραφές των μελών, το μετατρέπουν σε ένα ακόμα διαχρονικό άλμπουμ, το οποίο αν και δεν ξεφεύγει από τα στενά όρια του underground κύκλου, προσφέρει στον ακροατή μια πλήρη πρόταση παραδοσιακού προοδευτικού ήχου. Με παραπομπές στους Fates Warning βεβαίως, αλλά και στην τεχνική παραφροσύνη των Watchtower, το “Entrance” συστήνει στο κοινό την ιδιαίτερη και εξαιρετική φωνή του Oyvind H?geland (Spiral Architect).

Π.Π.


23. Mayfair - Die Flucht
Music Is Intelligence (1995)

Mayfair - Die Flucht

Με το “Behind” που προηγήθηκε και αποτελεί και αυτό μια εξαιρετική πρώιμη δουλειά των Αυστριακών Mayfair, το συγκρότημα ήδη έψαχνε να φτιάξει έναν ιδιαίτερα προοδευτικό ήχο, βασισμένο στο τεχνικό thrash αφενός και σε πιο alternative μονοπάτια αφετέρου. Το “Die Flucht” που ακολούθησε, ήταν ένα μεγάλο βήμα μπροστά, μακριά από κατ’ ανάγκη ταμπέλες και φόρμες επιρροών και αποτέλεσε ένα αρχετυπικό επίσης άλμπουμ της ευρωπαϊκής underground σκηνής στον προοδευτικό χώρο. Με τη φωνή του Mario να έχει τον ρόλο ενός ακόμα οργάνου, το “Die Flucht” είναι ένα πρωτότυπο, βασισμένο στις εξαιρετικές μελωδίες άλμπουμ. Η αλήθεια είναι ότι οι Mayfair ακούγονται μοναδικοί και το συγκεκριμένο άλμπουμ ξεφεύγει από οριοθετήσεις και στεγανά, προσφέροντας ένα δείγμα μεγαλειώδους prog αντίληψης της εποχής του. Παραγνωρισμένο και υποτιμημένο, το “Die Flucht” είναι ένα αριστούργημα.

Π.Π.


24. Shadow Gallery - Carved In Stone
Magna Carta (1995)

Shadow Gallery - Carved In Stone

Η ικανότητα του Carl Cadden-James (μπάσο) να γράφει αυτές τις εξαιρετικές, υπέροχες φωνητικές μελωδίες, του Gary Wehrkamp και του Brendt Allman να εναλλάσσονται στις κιθάρες και να συνθέτουν με ευκολία, τέτοια έπη, και η φωνή του Mike Baker, ορίζουν με ευκολία την συνταγή ενός εκπληκτικού δίσκου στην ολότητά του. Το “Crystalline Dream” θα είναι το σήμα κατατεθέν των Shadow Gallery με την ερωτεύσιμη μελωδιάρα του και το “Ghostship” θα αποτελεί ένα κομμάτι που οριοθετεί και επεξηγεί από μόνο του, τον όρο «prog metal». Οι Shadow Gallery του “Carved In Stone” (και των επόμενων δισκογραφικών βημάτων) βρίσκονται με ευκολία στις κορυφές του είδους, δίπλα στα μεγαθήρια και καταφέρνουν ακόμα και αν απέχουν από το να γίνουν εμπορικά μεγάλοι, να προκαλούν τους εαυτούς τους και τους οπαδούς με μεγαλειώδη άλμπουμ. Πώς θα εξελίσσονταν αν έδιναν συναυλίες, ήδη από την εποχή του “Carved In Stone”;

Π.Π.


25. Angra - Holy Land
Rising Sun (1996)

Angra - Holy Land

Ήταν η εποχή της κυριαρχίας του power metal και κάτι πιτσιρίκια από τη Βραζιλία είχαν κάνει τον κόσμο να παραμιλάει μαζί τους, με ένα ντεμπούτο άλμπουμ που άλλαζε τα δεδομένα στον χώρο. Αλλά, το power metal ήταν περιοριστικό για αυτούς τους μουσικούς, οι οποίοι διατήρησαν κάποια βασικά συστατικά του, τα ανακάτεψαν με παραδοσιακή μουσική της χώρας τους και δημιούργησαν ένα από τα σπουδαιότερα metal άλμπουμ όλων των εποχών. Ναι, το “Holy Land” είναι progressive, τόσο σε νοοτροπία, όσο και παίξιμο και ενορχηστρώσεις. Ναι, ο Andre Matos θα ανήκει πάντα στις μεγαλύτερες φωνές αυτής της μουσικής και οι Loureiro/Bittencourt θα πρέπει να μνημονεύονται ως ένα εκ των σπουδαιότερων κιθαριστικών διδύμων. Το “Holy Land” είναι το κόσμημα σπάνιας ομορφιάς που δεν θα ξαναβγεί ποτέ.

Χ.Κ.


26. Depressive Age - Electric Scum
GUN (1996)

Depressive Age - Electric Scum

Με τους Γερμανούς να έχουν ήδη κυκλοφορήσει 3 δίσκους, στα μέσα περίπου της δεκαετίας του ’90 έρχεται το “Electric Scum” να προχωρήσει ακόμα ένα βήμα παραπέρα στις πειραματικές διαθέσεις των Depressive Age. Ανένταχτο επί της ουσίας σε κάποια υποκατηγορία, η προοδευτική διάθεση των κομματιών, ακόμα και σε πιο απλοποιημένη – σχεδόν pop διάθεσης- μορφή, το μετατρέπουν αυτομάτως σε ένα μοναδικό, εξαιρετικό δείγμα της παραγωγής prog δίσκων των ‘90s, οι οποίοι εν καιρώ θα επρόκειτο να πρωταγωνιστήσουν και να επανέλθουν στο προσκήνιο. Με τα ιδιαίτερα φωνητικά και τις άλλοτε επιθετικές και άλλοτε καθαρές κιθαριστικές παρεμβάσεις, οι Depressive Age, έχουν κερδίσει την υστεροφημία τους και αποτελούν ένα από τα καλύτερα κρυμμένα μυστικά του ήχου.

Π.Π.


27. Heaven's Cry - Food For Thought Substitute
Hypnotic (1996)

Heaven's Cry - Food For Thought Substitute

Άλλο ένα άλμπουμ έκπληξη από ένα συγκρότημα, το οποίο σίγουρα κάπου θα ’χετε πετύχει το όνομά του, αλλά όπως και άλλες περιπτώσεις, η ποιότητα υπήρξε αντιστρόφως ανάλογη της εμβέλειάς τους. Καναδοί και prog metal, είναι πλέον όρος συνυφασμένος με κάτι κατ’ ελάχιστον ποιοτικό και η περίπτωση των Heaven’s Cry δεν παρεκκλίνει από τον κανόνα. Μοναδική ικανότητα στην συνθετική δομή, με περίεργα μέτρα, τρεις κιθάρες και μια πιο prog rock ατμόσφαιρα να συνοδεύει. Τα φωνητικά είναι εντυπωσιακά, με τις φωνές σε πολλές περιπτώσεις να εναλλάσσονται, ενώ οι στίχοι αφορούν περιβαλλοντικές ανησυχίες και κοινωνικά ζητήματα. Το ντεμπούτο των Heaven’s Cry, μελωδικό, τεχνικά αψεγάδιαστο, αρκετά πειραματικό και καλοδουλεμένο είναι ακόμα ένα κρυμμένο μυστικό του 90’ς prog metal.

Π.Π.


28. Leviathan - Riddles, Questions, Poetry & Outrage
Century Media (1996)

Leviathan - Riddles, Questions, Poetry & Outrage

Υπήρχε πάντα μια λεπτή διαχωριστική γραμμή μεταξύ του αμερικάνικου power metal και του progressive. Αυτή η γραμμή είναι μάλλον ασαφής και πολλές φορές μουσικοί και ακροατές κατατάσσουν συγκροτήματα ή άλμπουμ στη μια ή στην άλλη πλευρά. Οι Leviathan έπαιζαν στο όριο, αλλά η τεχνική και κάποια επιπρόσθετα στοιχεία στη μουσική τους, τους κατατάσσουν στο prog χώρο. Το ντεμπούτο το 1993 δεν κέντρισε το ενδιαφέρον, όμως τα “Riddles, Questions, Poetry & Outrage” και “Scoring The Chapters” που κυκλοφόρησαν το 1996 και 1997 αντίστοιχα παραμένουν ανεξίτηλα δείγματα ποιοτικού αμερικάνικου prog/power της δεκαετίας του ’90. Οποιοδήποτε από τα 2 θα μπορούσε να είναι σε αυτή τη λίστα, με το πρώτο να προκρίνεται περισσότερο λόγω υποκειμενικών, παρά αντικειμενικών κριτηρίων.

Χ.Κ.


29. Rough Silk - Circle Of Pain... Or The Secret Lies Of Time Keeping
Massacre (1996)

Rough Silk - Circle Of Pain... Or The Secret Lies Of Time Keeping

Ο Fredy Doernberg είναι από τους μεγαλύτερους γυρωλόγους της Γερμανικής metal σκηνής. Ως πληκτράς έχει συνεργαστεί σχεδόν με όλους τους εγχώριους metal μουσικούς, αν και πάντα η βάση του ήταν οι Rough Silk. Στα μέσα, προς τέλη της δεκαετίας του ’90 που το μελωδικό metal ήταν στα καλύτερά του, κατάφεραν να αποκτήσουν κάποια αναγνωρισιμότητα λόγω δουλειών όπως το “Mephisto” (1997), αλλά κυρίως λόγω του “Circle Of Pain” που βγήκε το 1996. Με τα πλήκτρα σε πρωταγωνιστικό ρόλο και πολλές καλές ιδέες, πρόκειται για ένα πολύ δυνατό συνθετικά άλμπουμ, που θα αποτελεί πάντα ένα από τα όμορφα μυστικά της σκηνής. Η μπάντα συνεχίζει ως σήμερα την πορεία της, αλλά ποτέ δεν κατάφερε να προσεγγίσει τα επίπεδα του “Circle Of Pain”.

Χ.Κ.


30. Soul Cages - Moments
Massacre (1996)

Soul Cages - Moments

Κάποια άλμπουμ είναι προδιαγεγραμμένο ότι θα πρωταγωνιστούν σε τέτοιου είδους αφιερώματα, όταν τα «καλύτερα» καλούνται να προταθούν ως αναπόσπαστα μέρη ενός μουσικού μονοπατιού. Οι ιδιαίτερα αγαπητοί στη χώρα μας, Soul Cages, μετά από ένα εξαιρετικό ομώνυμο ντεμπούτο, κυκλοφορούν το ασύλληπτο “Moments”, το κορυφαίο τους άλμπουμ και αυτομάτως ένα από τα καλύτερα άλμπουμ του προοδευτικού metal που κυκλοφόρησε στην Ευρώπη. Καταπληκτική μουσική, με μοναδικές μελωδικές στιγμές, φέρνουν σε μέτρο σύγκρισης του Sieges Even ή και τους Queensryche, αλλά πάντα μέσα από ένα κλασικό «τευτονικό» ήχο της γερμανικής prog σχολής. Το “Moments” συνολικά είναι αψεγάδιαστο, εμπνευσμένο και ηχεί μοναδικό.

Π.Π.


31. Alchemist - Spiritech
Shock Australia (1997)

Alchemist - Spiritech

Από την πρώτη στιγμή που θα ξεκινήσει να παίζει το “Spiritech” ο ακροατής έρχεται κατευθείαν αντιμέτωπος με ένα άλμπουμ εξαιρετικά ιδιαίτερο και ελαφρώς διαφορετικό σε σχέση με τις πεπατημένες συνταγές. Οι Αυστραλοί καταφέρνουν να αποδώσουν μερικές από τις καλύτερες στιγμές τους με βάση τα «εξωγήινα» riffs, τις απόκοσμες ερμηνείες και τα σχεδόν tribal ντραμς και να δημιουργήσουν ένα άλμπουμ που θα αρκούσε να τους εντάξει στην μεγάλη των “Pink Floyd meets metal” σχολή. Με μια παραγωγή, που αγγίζει το φουτουριστικό στοιχείο, κομμάτια σαν το “Chinese Whispers” θα ακούγονται διαχρονικά φρέσκα.

Π.Π.


32. Conception - Flow
Noise (1997)

Conception - Flow

Με ένα υπέροχο άλμπουμ, σαν το “In Your Multitude”, οι μεγάλοι Conception διαδέχτηκαν το “Parallel Minds”, αλλά με το “Flow” κατάφεραν, έστω και μετά τη διάλυσή τους να πρωταγωνιστήσουν στις επιλογές πολλών οπαδών του ήχου. Ένα άλμπουμ, το οποίο θα μπορούσε να αποτελέσει το “Rage For Order” της εποχής του, είχε την ατυχία να κυκλοφορήσει σε μια εποχή που ο συγκεκριμένος ήχος φαινόταν να έχει δευτερεύοντα ρόλο. Ένα ακόμα αριστούργημα, με την συνθετική διάνοια του Ostby να πρωταγωνιστεί σε κάθε δευτερόλεπτο και να δημιουργεί κομμάτια σαν το “Cardinal Sin” ή το “Flow”, τα οποία αποτελούν τα πιο απτά επιχειρήματα του μεγαλείου των Conception. Ίσως το πιο υποτιμημένο συγκρότημα στην ιστορία του ήχου.

Π.Π.


33. Eternity X - The Edge
Angular (1997)

Eternity X - The Edge

Οι Αμερικανοί Eternity X είναι αρκετά underground όνομα. Παρόλα αυτά, ακόμα και σήμερα έχουν αρκετά καλή φήμη/υστεροφημία, σε σύγκριση με άλλους, κυρίως λόγω του “The Edge”. Μελωδικό, λυρικό, τεχνικό και εμφανώς αμερικάνικο prog/power, με εκτεταμένη χρήση πιάνου, μεγάλες σε διάρκεια (έως ξεχειλωμένες) συνθέσεις και χαρακτηριστική παραγωγή της εποχής. Άλλοτε προσπαθεί να αναπαράγει τη θεατρικότητα των Ryche του “Operation Mindcrime” (βλέπε “The Confession”) κι άλλοτε φλερτάρει με μια πιο τεχνική (ίσως και επιτηδευμένη) εκδοχή των Savatage / Trans Siberian Orchestra. Άλμπουμ που απευθύνεται σε πιο εκπαιδευμένους ακροατές, αλλά ανταποδίδει όσους επενδύσουν χρόνο σε αυτό.

Χ.Κ.


34. Fates Warning - A Pleasant Shade Of Gray
Massacre (1997)

Fates Warning - A Pleasant Shade Of Gray

Ευτυχώς, για όλους μας ο Jim Matheos είναι ένας άνθρωπος που δεν μπορεί να αποκόψει τα θέματα της προσωπικής του ζωής από τη μουσική του. Μετά την χαμηλή εμπορική αποδοχή του “Inside Out” και με τους Aresti και DiBiase να αποχωρούν, το “APSOG” ήταν καταδικασμένο να αποτελέσει το πιο προσωπικό του άλμπουμ. Και για κάποιους - εμού συμπεριλαμβανομένου – το αρτιότερο που κυκλοφόρησε ποτέ, όσο κι αν είναι αδόκιμο να γίνονται τέτοιες συγκρίσεις. Ένα τραγούδι, χωρισμένο σε 12 μέρη. Η καθημερινότητα της ζωής ενός σκεπτόμενου και συναισθηματικά φορτισμένου ανθρώπου, αποδιδόμενη με νότες και λέξεις. Τόσο περίπλοκο και τόσο απλό όσο οι περισσότερες μέρες της ζωής μας, το “APSOG” είναι μοναδικό σε σύλληψη, σε εκτέλεση, σε τεχνική, σε έμπνευση και σε συναίσθημα.

Χ.Κ.


35. Pain Of Salvation - Entropia
InsideOut (1997)

Pain Of Salvation - Entropia

Ελάχιστοι πρόλαβαν την αρχή των Pain Of Salvation κι από αυτούς οι περισσότεροι ήταν λόγω της προωθητικής της (ακόμα νέας) Inside Out. Όταν, όμως, λίγα χρόνια αργότερα η φήμη της μπάντας εξαπλώθηκε, όλος ο κόσμος υποκλίθηκε ετεροχρονισμένα στο ταλέντο του Daniel Gildenlow, που είχε ακόμα αρκετό metal στο αίμα του και δεν δίσταζε να το παραδεχτεί. Δείτε το video του “!” και θα καταλάβετε. Στο “Entropia” έχουμε εκπληκτικό, σκεπτόμενο progressive metal, με προσωπικότητα, που φυσικά ορίζεται από τις μελωδίες και τις ερμηνείες του Daniel. Από το funk του “People Passing By”, στην μελαγχολία του “Oblivion Ocean” και στη λυρικότητα του “Plains Of Dawn”, πρόκειται για άλμπουμ-διαμάντι του progressive metal κι όχι μόνο.

Χ.Κ.


36. Royal Hunt - Paradox
SPV (1997)

Royal Hunt - Paradox

Οι Royal Hunt είναι μια από τις πλέον παραδοσιακές και σταθερές παρουσίες στο χώρο του progressive metal. Ως το πνευματικό παιδί του, Ρώσου στην καταγωγή, Andre Andersen έχουν έντονα νέο-κλασσικά στοιχεία που παραπέμπουν σε ευρωπαϊκό power metal, αλλά πάντα με μια έφεση προς το πιο τεχνικό και το progressive στοιχείο. Η πρώτη μεγάλη στιγμή της μπάντας ήρθε με την έλευση του Αμερικανού D.C. Cooper στο “Moving Target” του 1995, όμως κορύφωση ακολούθησε δυο χρόνια αργότερα με το “Paradox”. Ένα concept άλμπουμ με θρησκευτική θεματολογία, πνευματικές αναζητήσεις, με ένα εξαιρετικό single όπως το “Message To God” και πάνω από όλα τις ερμηνείες του Cooper να κάνουν τη διαφορά, όπως για παράδειγμα στο εντυπωσιακό “Long Way Home”.

Χ.Κ.


37. Saviour Machine - Legend I
Massacre (1997)

Saviour Machine - Legend I

Μετά τα 2 πρώτα άλμπουμ των Saviour Machine, έχοντας δημιουργήσει μια φασαρία γύρω από το όνομα της μπάντας, ο Eric Clayton αποφασίζει να προσπαθήσει κάτι πολύ φιλόδοξο. Μέσα από μια τριλογία υπό τον τίτλο “Legend” θα επιχειρήσει να αποτυπώσει τη δική του μουσική εκδοχή της Αποκάλυψης του Ιωάννη. Το πρώτο μέρος ήταν όντως αποκάλυψη! Καθηλωτικές ερμηνείες, απαγγελίες, μαγευτικές μελωδίες, εκπληκτική δουλειά σε στίχους και μια ατμόσφαιρα που δεν βγάζει ούτε η καλύτερη ταινία τρόμου. Στο “Legend I” o Clayton υπερέβη εαυτόν στο πιθανότατα καλύτερο θρησκευτικό άλμπουμ της metal μουσικής. Όπως ήταν λογικό δεν κατάφερε καν να προσεγγίσει το μεγαλείο του στις δυο επόμενες συνέχειες και δύσκολα θα επαναληφθεί ένα τέτοιο άλμπουμ.

Χ.Κ.


38. Spastic Ink - Ink Complete
Dream Circle (1997)

Spastic Ink - Ink Complete

Αρμονίες, περίεργες μελωδίες, μέτρα που χάνονται και συνθέσεις που ακροβατούν μεταξύ jazz αυτοσχεδιασμού και prog metal τελειομανίας. Το side project που δημιούργησε ο Ron Jarzombek, κιθαρίστας των Watchtower και συμμετείχε ο αδερφός του, Bobby, στο ντεμπούτο άλμπουμ τους επανέφεραν το ορχηστρικό, πολύπλοκο prog, λιγότερο heavy εν συγκρίσει με παλιότερες δουλειές του Ron, αλλά εξίσου εντυπωσιακό και τεχνικότατο, όπως γενικά με ο,τιδήποτε καταπιάνεται. Ένα άλμπουμ που απευθύνεται εξ’ αρχής σε λάτρεις του ορχηστρικού, υπερτεχνικού metal, με κομμάτια που κάθε φορά παρουσιάζουν και κάποιο νέο στοιχείο και γενικά δυσπρόσιτος ήχος. Οι Spastic Ink μετά το “Ink Complete” κυκλοφόρησαν ακόμα ένα άλμπουμ, με καλεσμένους αυτή τη φορά, αλλά η μοναδικότητα του ντεμπούτου και η χημεία των δύο αδερφών το κατατάσσει μεταξύ των κορυφαίων.

Π.Π.


39. Symphony X - The Divine Wings Of Tragedy
InsideOut (1997)

Symphony X - The Divine Wings Of Tragedy

Με τους Dream Theater να μεσουρανούν ήδη εκείνη την εποχή, οι παλιοί γνωστοί τους, με ήδη δύο δίσκους στις αποσκευές τους, κυκλοφορούν το “The Divine Wings Of Tragedy”, άλμπουμ το οποίο επρόκειτο να τους εντάξει δυναμικά στο νέο prog metal κοινό και να αφήσει υποσχέσεις για ένα συγκρότημα-σταθμό στον ήχο. Με την μαεστρία του κιθαρίστα Michael Romeo και τις μελωδιάρες – σήμα κατατεθέν των Symphony X, βρίσκει τον χώρο ο Russell Allen, ώστε να λάμψει στο ερμηνευτικό πεδίο. Μια από τις πιο χαρακτηριστικές φωνές του χώρου πλέον, στο “The Divine Wings Of Tragedy” - και ειδικά στο ομώνυμο κομμάτι - εντυπωσιάζει και ξεδιπλώνει το ταλέντο του, πάνω σε θεματολογίες και ορχηστρικά σημεία που μετατρέπουν τους Symphony X σε πρωταγωνιστές.

Π.Π.


40. Trivial Act - Mindscape
FaceFront (1997)

Trivial Act - Mindscape

Από τα καλύτερα κρυμμένα μυστικά και οι Νορβηγοί Trivial Act, με ένα μόνο άλμπουμ παρακαταθήκη, αρκεί για να συμπεριληφθούν σε ένα τέτοιο αφιέρωμα. Μεγάλα ορχηστρικά περάσματα, κιθαριστικό δίδυμο που ξεχωρίζει για την αλληλεπίδραση στις συνθέσεις και την εκτελεστική τους ετοιμότητα, ενώ οι πρώιμες Fates Warning επιρροές και οι αλλαγές στα tempo, οδηγούν το “Mindscape” στην παρέα των λίγων, ιδιαίτερων δίσκων που αν και δεν είχαν συνέχεια, ωστόσο απέδωσαν εξαιρετικά την μοναδικότητά τους. Κλασικό πλέον άλμπουμ, με διαχρονική χροιά και ποιότητα, αποδίδει εξαιρετικά την διαφορετικότητα στον προοδευτικό metal ήχο της συγκεκριμένης δεκαετίας στην Ευρώπη. Το “Mindscape” ανήκει στα καλύτερα prog άλμπουμ, αν και ξεχασμένο, θα μπορούσε να χαρακτηριστεί κλασικό στους κύκλους των Νορβηγών progressive-άδων.

Π.Π.


41. Black Symphony - Black Symphony
Rising Sun (1998)

Black Symphony - Black Symphony

Όταν το 1998 οι Black Symphony έκαναν την εμφάνισή τους με το ομώνυμο ντεμπούτο άλμπουμ τους, αρκετοί οπαδοί του χώρου πίστεψαν σε αυτούς. Αποτελούν το πνευματικό παιδί του Rieck Plesrter, με ψήγματα αμερικάνικου power, έντονη χρήση πλήκτρων, metal επιθετικότητα και ιδιαίτερο χαρακτήρα ως προς τη συνθετική τους προσέγγιση, όπως γίνεται εύκολα αντιληπτό σε τραγούδια σαν το “Never”, το “Breathe” ή το “The End Of Your Life”, αλλά και στο κλείσιμο του επικού 11λεπτου ομώνυμου τραγουδιού. Ένα από τα μεγάλα ατού του άλμπουμ είναι οι παθιασμένες ερμηνείες του Mike Pierce, ο οποίος μετά το “Black Symphony” εξαφανίστηκε και μαζί του η μπάντα απώλεσε σημαντικό μερίδιο της δυναμικής της, παρόλο που το 2ο άλμπουμ - αν και αισθητά κατώτερο - δεν ήταν καθόλου κακό.

Χ.Κ.


42. Eldritch - El Nino
InsideOut (1998)

Eldritch - El Nino

Η Ιταλία έχει σημαντική κληρονομιά στο progressive metal αν και ποτέ δεν έβγαλε ένα σχήμα που να έχει τα φόντα να πρωταγωνιστήσει. Οι πιο συνεπείς σε παρουσία και ποιότητα υπήρξαν οι Eldritch που κυκλοφόρησαν μια σειρά από αξιόλογα άλμπουμ, δοκιμάζοντας διάφορες κατευθύνσεις. Από το πιο επιθετικό, ακατέργαστο “Headquake”, μέχρι το πιο industrial “Reverse” τα κατάφεραν πολύ καλά, αλλά η κορυφή της δισκογραφίας τους ήρθε ενδιάμεσα αυτών των δυο, με το “El Nino” το 1998. Αυτό οφείλεται τόσο στην ισορροπία που πέτυχαν, όσο στις συνθέσεις που περιέχει, καθώς τραγούδια σαν το “Bleed Mask Bleed” ή το “The Last Days Of The Year” είναι εξ’ αυτών που μένουν και κάνουν τη διαφορά για συγκροτήματα του βεληνεκούς των Eldritch.

X.K.


43. Power Of Omens - Eyes Of The Oracle
Elevate (1998)

Power Of Omens - Eyes Of The Oracle

Με το συγκεκριμένο άλμπουμ οι Power Of Omens δεν κατάφεραν μόνο να δημιουργήσουν ένα εξαιρετικό δείγμα αμερικάνικου Progressive Metal, αλλά και ένα τεχνικό, πολύπλοκο δίσκο με εξαιρετικά περίπλοκες εναλλαγές σε ρυθμούς και μέτρα και γενικά η ικανότητα των μελών να παίζουν τόσο τεχνικά ξεχωρίζει. Εντυπωσιακός ήχος, φτάνει στα όριά του με επιρροές από Queensryche, Rush, Dream Theater, αλλά και Iron Maiden, ακόμα και τα φωνητικά ακούγονται τα ιδανικά, πλάι σε τέτοια μουσικά πλαίσια, με τον Chris Salinas να θυμίζει σε στιγμές και ολίγη από Tate. Περίεργοι χρόνοι, συνεχώς περιπετειώδης μουσική εξέλιξη, με το “Test Of Wills” να πλησιάζει τα 20 λεπτά και να αποτελεί από μόνο του ένα δυνατό επιχείρημα της σπουδαιότητας του “Eyes Of The Oracle”.

Π.Π.


44. Shadow Gallery - Tyranny
Magna Carta (1998)

Shadow Gallery - Tyranny

Εν έτη 1998 και μετά το “Carved In Stone” ο progressive κόσμος ήξερε πλέον ότι μπορεί να περιμένει πολλά από τους Shadow Gallery. Αυτοί όμως ξεπέρασαν εαυτόν και προσδοκίες με το “Tyranny”. Εδώ έχουμε progressive metal στα καλύτερά του, σε συνθετικό, ερμηνευτικό ή όποιο άλλο επίπεδο θέλετε. Τραγουδάρες, λυρικότητα, κορυφώσεις κι μια ιστορία παγκοσμιοποίησης και διαπλοκής συνθέτουν ένα από τα πιο άρτια άλμπουμ στην ιστορία του ιδιώματος. Ο Mike Baker είναι καλύτερος από ποτέ, τραγούδια σαν το “Mystery” αποτελούν επιτομή του ουσιαστικού prog και οι εξαιρετικές συμμετοχές των D.C. Cooper και James LaBrie στους ύμνους “New World Order” και “I Believe” αντίστοιχα είναι απλά μικρά highlights σε ένα κορυφαίο άλμπουμ.

Χ.Κ.


45. Control Denied - The Fragile Art Of Existence
Nuclear Blast (1999)

Control Denied - The Fragile Art Of Existence

Θα ήταν άδικο να μη γίνει αναφορά στην προσφορά του Chuck Schuldiner, αλλά - ευτυχώς - το μοναδικό άλμπουμ των Control Denied αποκαθιστά την τάξη. Στο “The Fragile Art Of Existence” ο Chuck έγραψε εμπνευσμένο και υπέρ-τεχνικό progressive metal, κοντά στον ήχο του “Sound Of Perseverance” των Death, έχοντας μαζί του το εκπληκτικό rhythm section των Steve DiGiorgio/Richard Christy, αλλά κυρίως τον Tim Aymar πίσω από το μικρόφωνο, μετά από την άρνηση του Warrel Dane να αναλάβει τα φωνητικά. Λίγο πριν την κυκλοφορία του άλμπουμ διαγνώστηκε με όγκο στον εγκέφαλο, ενώ νοσηλευόμενος μίλαγε για το 2ο άλμπουμ που ετοίμαζε, το οποίο κάποιοι καπηλεύονται σήμερα. Πρόκειται για ένα άλμπουμ που πέρα από εξαιρετικά παιγμένο progressive metal, έχει και ιδιαίτερη συναισθηματική αξία.

Χ.Κ.


46. Dali's Dilemma - Manifesto For Futurism
Magna Carta (1999)

Dali's Dilemma - Manifesto For Futurism

Οι Dali’s Dilemma ήταν μια ακόμα αξιόλογη προσθήκη στο θαυμαστό κόσμο του progressive metal των ’90s. Σήμερα, περισσότεροι θα τους αναγνωρίζουν ως τη μπάντα του πληκτρά Matt Guillory, που έγινε πιο γνωστός μέσω της χρόνιας συνεργασίας του με τον James LaBrie. Η Magna Carta που την εποχή εκείνη ήταν από τις βασικές δυνάμεις στο χώρο κυκλοφόρησε το ένα και μοναδικό τους άλμπουμ, “Manifesto For Futurism”. Το άλμπουμ απέσπασε θετικά σχόλια, αλλά υπήρξαν κι έντονες ενστάσεις πως παραήταν κοντά στην πρώτη περίοδο των Dream Theater (89-94). Τα φωνητικά του Matthew Bradley φέρνουν έντονα στο νου τον σπουδαίο Ted Leonard των Enchant και το μουσικό επίπεδο του άλμπουμ είναι τοπ επιπέδου, μην αφήνοντας πολλά επίπεδα αμφιβολίας στους οπαδούς του ιδιώματος.

Χ.Κ.


47. Dream Theater - Metropolis pt.2 : Scenes From A Memory
Elektra (1999)

Dream Theater - Metropolis pt.2 : Scenes From A Memory

Αν τα “Images And Words” και “Awake” ξεκίνησαν την πυρκαγιά του prog metal στα ‘90s, δημιουργώντας μια στρατιά από μπάντες που ήθελαν να ακουστούν σαν τους Dream Theater, το “Scenes From A Memory” αναζωπύρωσε τη φωτιά ακόμα περισσότερο στα 00s. Καθώς μεγάλη μερίδα του κόσμου απέτυχε να αντιληφθεί (την προφανή) μαγεία του “Falling Into Infinity”, οι Dream Theater επέστρεψαν στα βασικά συστατικά του prog που οι ίδιοι δίδαξαν και ξεκινώντας να γράψουν τη συνέχεια του “Metropolis pt.1” κατέληξαν με ολόκληρο άλμπουμ. Ο Jordan Rudess έτυχε υποδοχής μεσσία, καθώς - με το πρώτο τους και μοναδικό ως σήμερα concept άλμπουμ - τους βοήθησε να καταφέρουν το ακατόρθωτο. Να κοιτάξουν το “Images And Words” στα μάτια, δημιουργώντας την επόμενη γενιά του progressive metal.

Χ.Κ.


48. Gordian Knot - Gordian Knot
Sensory (1999)

Gordian Knot - Gordian Knot

Ο Sean Malone συστήθηκε στον metal κόσμο παίζοντας μπάσο στο “Focus” των Cynic και έχοντας την απαραίτητη «εξωτερική» ματιά ενός μουσικού καθηγητή, που του έδινε τη δυνατότητα να σκέφτεται εκτός πλαισίου. Οι Gordian Knot είναι το δικό του προσωπικό, αποκλειστικά instrumental σχήμα, μπολιασμένο με όλα τα στοιχεία του progressive, με jazz/fusion εκλάμψεις, ποικιλομορφία ήχων και φυσικά αρτιότατο παίξιμο. Δίπλα του ο drummer των Cynic (κι όχι μόνο φυσικά) Sean Reinert, μαζί με μια πλειάδα εξεχόντων καλεσμένων όπως ο Ron Jarzombek (Watchtower, Spastic Ink), o Trey Gunn (King Crimson) και ο John Myung των Dream Theater. Αναλογιστείτε με την παρουσία του τελευταίου πως ο Sean Malone είναι – κατά βάση - μπασίστας και αντιλαμβάνεστε ότι μιλάμε για κάτι το διαφορετικό σε νοοτροπία.

Χ.Κ.


49. Khali - Khali
Scarlet (1999)

Khali - Khali

Οι Ιταλοί Khali υπήρξαν side project του ιθύνοντα νου των Time Machine, Lorenzo Deho και πρώην συμπαικτών του, ως μέσο έκφρασης της αγάπης τους για το λυρικό prog metal των Queensryche, και ειδικότερα του “Empire”. Με τον τραγουδιστή του “Act II: Gallileo” πίσω από το μικρόφωνο, κατάφεραν αρκετά καλά τον σκοπό τους, στο ένα και μοναδικό άλμπουμ που κυκλοφόρησαν, μεταφέροντας πειστικά το κλίμα της εποχής, με τα καλά του και τα κακά του. Όπως και να έχει, το prog που δημιούργησαν είναι ουσιαστικό και το “Khali” αξίζει να ακουστεί από όσους μελαγχολούν με την κατιούσα των Ryche, εδώ και πολλά χρόνια, σε μια από τις πιο άγνωστες προτάσεις που θα βρείτε σε αυτή τη λίστα.

Χ.Κ.


50. Liquid Tension Experiment - Liquid Tension Experiment 2
Elektra (1999)

Liquid Tension Experiment - Liquid Tension Experiment 2

Με τους Dream Theater να βρίσκονται σε συνθετικό οίστρο, με το φανταστικό “Scenes From A Memory” στα σκαριά, οι δύο βασικοί πυρήνες Portnoy/Petrucci αποφάσισαν να ηχογραφήσουν το δεύτερο άλμπουμ του side project, Liquid Tension Experiment. Με τον Jordan Rudess να είναι ήδη μέλος των Dream Theater, η χημεία ήδη από το πρώτο άλμπουμ των LTE ήταν εμφανής. Η παρουσία και του Tony Levin στο chapman stick, καθώς και η παρουσία συνθέσεων που αποτελούν τάσεις αυτοσχεδιασμού των μελών στο στούντιο, αποδίδει και στην δεύτερη δισκογραφική προσπάθεια την πρέπουσα σημασία. Το “LTE 2” με κομμάτια σαν το “Acid Rain” ή το “Another Dimension” εξυπηρετεί τον σκοπό του, πρωτίστως την καλλιτεχνική δημιουργία των μελών και από την άλλη την έντονη πειραματική διάθεση με απελευθερωμένες ορέξεις, χωρίς το κεφάλαιο Dream Theater να θέτει όρους. Καταπληκτικό instrumental άλμπουμ, με έναν Petrucci (κυρίως) να λάμπει.

Π.Π.


51. Aghora - Aghora
Dobles Production (2000)

Aghora - Aghora

Προσωπικό σχήμα του κιθαρίστα Santiago Dobles, οι Aghora κινήθηκαν στο πρώτο τους, εξαιρετικό άλμπουμ μεταξύ jazz/fusion και progressive metal καταβολών, με ιδέες που εξελίσσονται σε συνθετική μαεστρία. Τα πανέμορφα φωνητικά της δεσποινίδος που συνοδεύουν ακούγονται απολύτως ταιριαστά με την ηχητική πανδαισία του άλμπουμ, βάσει και της εκτελεστικής δεινότητας των μελών. Και τι συνοδοιπόρους διάλεξε ο Dobles στο “Aghora”. Sean Malone και Sean Reinert των Cynic σε μπάσο και ντραμς αντίστοιχα, έχοντας αποκτήσει την τεχνογνωσία γύρω από τις fusion επιρροές και των Cynic άλλωστε, καταφέρνουν να προσδώσουν στο άλμπουμ έναν άλλον αέρα και ως τα «ονόματα» της προσπάθειας ανταποκρίνονται στις συνθετικές ορέξεις του βιρτουόζου Dobles και το αποτέλεσμα είναι εντυπωσιακό.

Π.Π.


52. Fates Warning - Disconnected
Metal Blade (2000)

Fates Warning - Disconnected

Δεν ξέρω η αποδοχή του “A Pleasant Shade Of Gray” έδωσε την ώθηση στον Jim Matheos να συνεχίσει τους Fates Warning (έστω και υπό πιο προσωπικό πρίσμα), πάντως σίγουρα δε φοβήθηκε να αλλάξει τους κανόνες του παιχνιδιού. Με τους Tool να αποτελούν τη νέα έμπνευση, με τον Joey Vera πιο σταθερό μέλος, τον Mark Zonder να κάνει εκ νέου παπάδες και τον Ray Alder σε μεγάλη φόρμα, το “Disconnected” υπήρξε μια σπουδαία προσθήκη στη δισκογραφία της μπάντας. Οι ρυθμοί του “One”, το πάθος του “So” και τα υπέρτατα μακροσκελή “Something From Nothing” και “Still Remains”, είναι όλα είναι βγαλμένα από τα καλύτερα συστατικά των Fates. Μέχρι και η επαναλαμβανόμενη μελωδία του “Disconnected Part 2” είναι ικανή να στοιχειώσει...

X.K.


53. Pain Of Salvation - The Perfect Element pt. 1
InsideOut (2000)

Pain Of Salvation - The Perfect Element pt. 1

Μεταξύ των κορυφαίων συγκροτημάτων που ανέδειξαν τα 00’s, οι Pain Of Salvation, είχαν ήδη καταφέρει να προκαλέσουν το ενδιαφέρον με τα δύο πρώτα τους άλμπουμ. Προσωπικό όχημα της έμπνευσης τους ευφυούς Daniel Gildenlow, το συγκρότημα με το “The Perfect Element” πρόσφερε απλόχερα ένα άλμπουμ, ενδεχομένως το καλύτερο της καριέρας τους, το οποίο εν πολλοίς επαναπροσδιόρισε στις αρχές της δεκαετίας το τετριμμένο progressive metal, μετά και την ολοένα και αυξανόμενη παρουσία Dream Theater κλώνων. Ποικιλομορφία, πολυπλοκότητα, καταπληκτικές ενορχηστρώσεις και μια εξαιρετική φωνή, προσδίδουν στο “The Perfect Element” έναν αέρα «μεγάλου άλμπουμ» από την πρώτη ακρόαση. Είτε αφορά prog έπη σαν το “Idioglossia” , είτε κομμάτια σαν το “Used” ή το “Ashes”, ένα τέτοιο άλμπουμ αποτελεί σημείο αναφοράς του ήχου στην μετάβασή του ανά τις δεκαετίες.

Π.Π.


54. Spiral Architect - A Sceptic’s Universe
Sensory (2000)

Spiral Architect - A Sceptic’s Universe

Ένα demo και ένα άλμπουμ, το “A Sceptic’s Universe” είναι αρκετά για να καθιερώσουν τους Spiral Architect σαν ένα από τα πιο εντυπωσιακά, πρωτοπόρα και αυθεντικά συγκροτήματα που έβγαλε ο ήχος την τελευταία 20ετία περίπου. Στη φωνή ο γνώριμος και από τους Manitou, Oyvind H?geland, ερμηνεύει εξαιρετικά πάνω στις απαιτητικές συνθετικές ορέξεις του συγκροτήματος. Οι συνθέσεις του “A Sceptic’s Universe” αποτελούν μερικές από τις πιο περιπετειώδεις, περίπλοκες και εντυπωσιακές τεχνικά στιγμές του σύγχρονου progressive metal ήχου και διαμέσου των ηχητικών λαβυρίνθων στους οποίους περιπλανιέται το συγκρότημα, ο ακροατής έρχεται αντιμέτωπος με ένα αρχετυπικό άλμπουμ προοδευτικής μουσικής. Το μπάσο σε στιγμές υπερκαλύπτει τα πάντα, μαζί με ένα ασύλληπτο γενικά rhythm section, ενώ η παραγωγή του Neil Kernon αναδεικνύει την ιδιαιτερότητα και τις εκτελεστικές ικανότητες των Spiral Architect. Μοναδικό.

Π.Π.


55. Ark - Burn The Sun
InsideOut (2001)

Ark - Burn The Sun

Οι Ark υπήρχαν στο μυαλό των Tore Ostby (Conception) και John Macaluso από τις αρχές της δεκαετίας του ’90, αλλά μόλις στα τέλη της κυκλοφόρησαν την πρώτη δουλειά τους. Η κίνηση ματ ήταν το ότι μπόρεσαν και πήραν το μάξιμουμ από τον ταλαντούχο - αλλά και προβληματικό στη συνεργασία - Jorn Lande, κυκλοφορώντας 2 σπουδαία άλμπουμ. Όσο καλό κι αν είναι το ομώνυμο ντεμπούτο (που είναι) , το “Burn The Sun” είναι απλά ανώτερο, με τέλεια ισορροπία μεταξύ τεχνικής και μελωδίας και πιθανότατα τον καλύτερο Lande που ακούσαμε ποτέ. Οι ακουστικές κιθάρες του “Just A Little”, το refrain του “Torn”, τα τεχνικά τερτίπια στο “Heal The Waters” και η πονεμένη ερμηνεία στο “Missing You” είναι μόνο μερικές από τις ομορφιές που περιέχει.

Χ.Κ.


56. Devin Townsend - Terria
InsideOut (2001)

Devin Townsend - Terria

Παρατηρώντας το "Terria" από μία ασφαλή απόσταση, είναι εμφανής η πρόθεση του Townsend να εξαγνιστεί μέσω αυτού, αφήνοντας παλιές συνήθειες πίσω του και περνώντας στο επόμενο επίπεδο της καλλιτεχνικής του ωριμότητας. Συγκρινόμενος τόσο με τις έως τότε δουλειές του Καναδού όσο και με τη μελλοντική του πορεία, ο δίσκος χαρακτηρίζεται από το μοναδικό του ύφος και την εκτενή προοδευτική του διάθεση. Τα industrial κατάλοιπα του παρελθόντος αλλοιώνονται κάτω από ένα πρίσμα ambient αισθητικής και μετατρέπονται σε «γήινους» ήχους, με τον ψυχισμό του δίσκου να διατηρείται ενδοσκοπικός καθ' όλη τη διάρκειά του. Πλαισιωμένο από τα υπέροχα εικαστικά του Travis Smith, το "Terria" αποτελεί ίσως την πιο καθαρά progressive στιγμή ενός παροιμιωδώς ανήσυχου μουσικού. Kyrie eleison...

Β.Ε.


57. Green Carnation - Light Of Day, Day Of Darkness
Prophecy Productions (2001)

Green Carnation - Light Of Day, Day Of Darkness

Ένα κομμάτι εξήντα και κάτι λεπτά, ένα ολόκληρο άλμπουμ, μια αριστουργηματική κυκλοφορία που, όχι μόνο ανέδειξε την συνθετική ευφυΐα των Green Carnation, αλλά κατάφερε να προσδώσει την ανάλογη προοδευτική διάθεση σε ένα τμήμα του ατμοσφαιρικού ήχου. Και ενώ το doom παρελθόν των μελών αναδεικνύεται στις περισσότερες εκφάνσεις αυτής της ασύλληπτης κυκλοφορίας, οι prog rock με μια δόση από Pink Floyd επιρροές, βρίσκουν την ευκαιρία και βγαίνουν στην επιφάνεια μετατρέποντας το “Light Of Day, Day Of Darkness” σε ένα ανεπανάληπτο κομμάτι-έπος. Οι ερμηνείες του Kjetil διαφοροποιούνται ανάλογα με τις απαιτήσεις, ενώ τα έγχορδα, τα κρουστά , τα γυναικεία φωνητικά, ακόμα και το σαξόφωνο και οπερετικά φωνητικά επίσης, επιστρατεύονται για το τελικό, θριαμβευτικό αποτέλεσμα.

Π.Π.


58. Mullmuzzler - Mullmuzller 2
Magna Carta (2001)

Mullmuzzler - Mullmuzller 2

Στα τέλη των 90s και στις αρχές των 00s όλα τα μέλη των Dream Theater είχαν επιδοθεί στο ευγενές άθλημα των side projects (LTE, Platypus, Transatlantic κοκ). Ένα εξ’αυτών υπήρξαν οι Mullmuzzler που δημιούργησε ο James LaBrie μαζί με τον Matt Guillory (των Dali’s Dilemma), οι οποίοι μετά από ένα απλά συμπαθητικό ντεμπούτο, κατάφεραν να εντυπωσιάσουν στη 2η απόπειρα. Με ένα LaBrie σε στιγμές βγαλμένο από το “Awake” (“Afterlife”, “Venice Burning”, “Confronting The Devil”), αλλά και με πιο απλές σε δομή, πανέμορφες συνθέσεις (“Falling”, “Believe”, “Listening”) κατάφεραν να γράψουν ένα άλμπουμ που πραγματικά ξεχωρίζει. Αξίζει να σημειωθεί πως μέλη της μπάντας ήταν ο γυρολόγος πολυτελείας Mike Keneally κι ο Mike Mangini, ενώ συνθετικά συνεισέφεραν ο Gary Wehrkamp κι ο Carl Cadden-James των Shadow Gallery.

Χ.Κ.


59. Threshold - Hypothetical
InsideOut (2001)

Threshold - Hypothetical

Οι Threshold δεν έχουν βγάλει κακό δίσκο, ούτε καν μέτριο. Αλλά αν πρέπει να επιλεχθεί το ένα άλμπουμ από όλη τους τη δισκογραφία, αυτό θα ήταν το “Hypothetical”. Με τον, δυστυχώς μακαρίτη πλέον, Mac πίσω από το μικρόφωνο και με το συνθετικό δίδυμο των Groom / West σε μεγάλα κέφια δεν είμαι σίγουρος ότι υπάρχει καλύτερος ορισμός του «απλού, προσιτού prog. Με πιασάρικες κομματάρες σαν το “Light And Space”, ή το “Oceanbound”, με τρομερό συναίσθημα στο “Sheltering Sky”, με 10λεπτα τραγούδια όπως τα “Ravages Of Time” και “Narcissus” που φεύγουν νερό, με AOR στοιχεία στο “Keep My Head” και με αποκορύφωμα το “Long Way Home”, ειλικρινά, δεν ξέρω πόσο καλύτερα γίνεται.

Χ.Κ.


60. Time Machine - Evil
Underground Symphony (2001)

Time Machine - Evil

Οι Time Machine έχαιραν μεγάλης εκτίμησης και αρκετής δημοσιότητας πίσω στα ‘90s. Κάτι η ενασχόληση με τις δισκογραφικές εταιρείες και κάτι τα «κουμπαριλίκια» με τον Andre Matos του ιθύνοντα νου του συγκροτήματος, Lorenzo Deho έφεραν πολύ κόσμο σε επαφή με το μελωδικό, συμφωνικό progressive metal των Ιταλών. Το 2ο άλμπουμ τους “Act II: Galileo” θεωρείτε από πολλούς το πιο σημαντικό της πορείας τους, αλλά στο (4ο κατά σειρά full length) “Evil” έγραψαν τις πιο μεστές συνθέσεις τους, με τους στίχους του concept είναι βασισμένοι στο μυθιστόρημα του ιστορικού (στο επάγγελμα) και αναγνωρισμένου στην Ιταλία συγγραφέα Valerio Evangelisti. Το καταπληκτικό packaging δε θα μπορούσε να περάσει απαρατήρητη και το “Evil” αποτελεί υπόδειγμα εξαίρετου ευρωπαϊκού progressive metal.

Χ.Κ.


61. Zero Hour - The Towers Of Avariche
Sensory (2001)

Zero Hour - The Towers Of Avariche

Οι Zero Hour, το συγκρότημα των αδερφών Tipton (κατάλληλο επώνυμο για κάθε είδους heavy metal) έχουν μια αξιοσημείωτα σταθερή πορεία στο ιδίωμα και χαίρουν ιδιαίτερης εκτίμησης, όπως προκύπτει από το βιβλίο του Rich Wilson “Mean Deviation”. Τεχνικοί κυρίως όσον αφορά στους ρυθμούς, αλλά και με shred μέρη που χρησιμοποιούν με φειδώ, οι Zero Hour έχουν μια σειρά αξιοσημείωτων και σχετικά ισάξιων κυκλοφοριών, εκ των οποίων το πρώτο χρονολογικά είναι το “The Towers Of Avariche”. Το sci-fi concept είναι συνηθισμένο στο χώρο και ταιριάζει με τη μουσική του άλμπουμ, το οποίο κλιμακώνεται στο 15λεπτο “Demise And Vestige” και κλείνει εντυπωσιακά με το πιάνο και την ερμηνεία του Erik Rosvold στο “Ghost Of Dawn”.

Χ.Κ.


62. Dream Theater - Six Degrees Of Inner Turbulence
Elektra (2002)

Dream Theater - Six Degrees Of Inner Turbulence

Μετά την εξωπραγματική επιτυχία και αποδοχή του “Scenes From A Memory” οι Dream Theater ένιωσαν ακόμα πιο έτοιμοι και σίγουροι να προκαλέσουν και να σοκάρουν τους οπαδούς τους. Πρώτα, ήρθαν οι φωτογραφίες του κοντοκουρεμένου John Petrucci, ύστερα τα video με την «γωνιά της έμπνευσης» που περιείχε μέχρι και Radiohead και τέλος το ίδιο το “SDOIT” που ήταν διπλό CD, με ένα 40λεπτο τραγούδι να αποτελεί το δεύτερο μισό. Οι Pantera στο “The Glass Prison”, Οι Tool στο “The Great Debate”, η κατάθλιψη στο “Disappear”, το τρελαμένο metal στο “The Test That Stumped Them All”, οι pop ανησυχίες στο “Solitary Shell” και τα cinematic στοιχεία συνοδεία ορχήστρας, αποτελούν άψογα τοποθετημένα κομμάτια του πάζλ, σε ένα άλμπουμ που άλλαξε τους όρους του παιχνιδιού...

Χ.Κ.


63. Pain Of Salvation - Remedy Lane
InsideOut (2002)

Pain Of Salvation - Remedy lane

Μετά από ένα άλμπουμ σαν το “The Perfect Element” οι απαιτήσεις για ανάλογη θριαμβευτική συνέχεια από τους Pain Of Salvation ήταν λογικά υψηλές. Έτσι λοιπόν, ο Daniel Gildenlow κατάφερε να ανταποκριθεί στις προσδοκίες και να προσφέρει ακόμα ένα δείγμα της πολυτάλαντης προσωπικότητάς του, ένα έντονα βιωματικό άλμπουμ, γεμάτο εντάσεις και συναισθηματισμό. Το “Remedy Lane” καθιέρωσε ακόμα περισσότερο στην συνείδηση του τύπου και των οπαδών τους Pain Of Salvation σαν ένα από τα πιο ελπιδοφόρα και ταλαντούχα συγκροτήματα της νέας γενιάς. Και όσο και αν ο Daniel απέφευγε να συμπλεύσει με κατηγοριοποιήσεις τα συναφή, η ποιότητα του “Remedy Lane” και το εξαιρετικά πολυσύνθετο σύνολό του, δεν θα μπορούσαν να μην το εντάξουν σαν ένα από τα κορυφαία άλμπουμ (μαζί με το “Perfect Element” φυσικά) των 00’s. Καταπληκτικές ερμηνείες του Gildenlow, είτε αφορά το εσωστρεφές “This Heart Of Mine”, είτε κομμάτια σαν το “Fandango” με τις απαιτήσεις που φέρουν, βάσει της πολυπλοκότητάς τους.

Π.Π.


64. Star One - Space Metal
InsideOut (2002)

Star One - Space Metal

Με τους Ayreon ο Arjen Lucassen δεν μπορούσε να ξεχωρίσει εύκολα τα rock από τα metal στοιχεία, σχημάτισε τους Star One με σκοπό να εστιάσει πιο πολύ στο metal, ενώ στιχουργικά καταπιάστηκε με αγαπημένες ταινίες, σειρές ή βιβλία γύρω από το διάστημα. Μοίρασε τα φωνητικά σε 4 διαφορετικές, αλλά καταπληκτικές φωνές όπως αυτές των Russell Allen (Symphony X), Damian Wilson (Threshold, Headspace), Dan Swano (Edge Of Sanity) και Floor Jansen (After Forever, Nightwish) και έγραψε τραγούδια για έργα όπως τα Alien, Star Trek, Star Wars, Dune κλπ. Η εκπληκτική limited edition είχε μεταξύ άλλων 2 παραπάνω τραγούδια, διασκευές και τον Dave Brock να συμμετέχει σε ένα medley των Hawkwind, ενώ εμφανίζονται ως guest οι Jens Johannson και Gary Wehrkamp. Οι Star One περιόδευσαν και το αποτέλεσμα αποτυπώθηκε σε ένα αντίστοιχα εντυπωσιακό DVD.

Χ.Κ.


65. Adagio - Underworld
Point Music (2003)

Adagio - Underworld

Να και μια Γαλλική συμμετοχή που ξεχωρίζει στον χώρο του progressive metal. Οι Adagio από τις αρχές της προηγούμενης δεκαετίας κινούνται σταθερά στον χώρο του prog με έντονα νεοκλασσικά στοιχεία, λόγω κυρίως της αγάπης για την κλασσική μουσική του κιθαρίστα και βασικού συνθέτη Stephan Forte. Στο δεύτερο άλμπουμ τους (και το τελευταίο με τον αμερικανό τραγουδιστή των Pink Cream 69, David Readman) παρουσίασαν την πιο εμπνευσμένη κι εντυπωσιακή ως σήμερα δουλειά τους. Στο “Underworld” ξεχωρίζουν οι ενορχηστρώσεις και τα πολύ ωραία θέματα με το πιάνο, σε κατά βάση μακροσκελή και απαιτητικά τραγούδια. Μια πιο κλασικίζουσα και χωρίς riff, αλλά ανάλογα ποιοτική εκδοχή των Symphony X κι ένα άλμπουμ που αξίζει να ακουστεί από τους φίλους του παραδοσιακού prog metal.

Χ.Κ.


66. Andromeda - II=I
Century Media (2003)

Andromeda - II I

Όταν στις αρχές των 00s ακούστηκε το όνομα των Andromeda στους prog κύκλους, η φήμη τους προηγήθηκε της έλευσης του “Extension Of The Wish”, δημιουργώντας μεγάλες προσδοκίες. Οι Σουηδοί στάθηκαν αντάξιοι αυτής της φήμες, με το τεχνικό metal τους και χρόνια αργότερα, με το “II=I” όταν πέτυχαν την ιδανική ισορροπίας μεταξύ συνθετικής μεστότητας και τεχνικών αρετών, στο καλύτερο τους άλμπουμ. Τα “Mirages”, “Reaching Deep Within” και “One In My Head” δείχνουν την ικανότητα για αμεσότητα στις συνθέσεις, το δεκάλεπτο ομώνυμο χτίζεται εντυπωσιακά, στο instrumental “Morphing Into Nothing” βρίσκουν χώρο να ξεσαλώσουν και στο “Castaway” δείχνουν πως μπορούν να αφήσουν το συναίσθημα να υπερτερήσει μέσα στις συνθέσεις. Δυστυχώς, η μελλοντική πορεία υπήρξε φθίνουσα.

Χ.Κ.


67. Deadsoul Tribe - A Murder Of Crows
InsideOut (2003)

Deadsoul Tribe - A Murder Of Crows

Η επιστροφή του Buddy Lackey (ως Devon Graves) στα δρώμενα ήταν πειστική εξαρχής με το ομώνυμο ντεμπούτο των Deadsoul Tribe, αλλά στο “A Murder Of Crows” έπιασε τον απόλυτο προσωπικό του ήχο. Το γκρίζο στοιχείο, η αλληγορική έννοια των κορακιών ως μεταφορείς ψυχών , η ψυχρή κοινωνία και τα βασισμένα στους Tool riff αποτελούν τη βάση του άλμπουμ. Ο Devon δίνει μερικές από τις πιο παθιασμένες ερμηνείες του και παρόλο που δεν είχε την απαραίτητη υποστήριξη από τους υπόλοιπους μουσικούς, σε αυτό το άλμπουμ πιστοποίησε πως επέστρεψε για τα καλά στη δράση, προσφέροντας την καλύτερη προσωπική δουλειά του κι ένα από τα καλύτερα prog άλμπουμ της προηγούμενης δεκαετίας.

Χ.Κ.


68. Dream Theater - Train Of Thought
Elektra (2003)

Dream Theater - Train Of Thought

Στο “Train Of Thought” οι Dream Theater για πρώτη φορά επικεντρώθηκαν σε μια πλευρά της μουσικής τους, το metal και για πολλούς κυκλοφόρησαν τον απόλυτο progressive metal δίσκο, υπό την έννοια του συνδυασμού σκληρής μουσικής και τεχνικού παιξίματος. Το “As I Am” υπήρξε σχεδόν hit για τα δεδομένα τους, οι Metallica έχουν συχνά πυκνά την τιμητική τους, με αποκορύφωμα το πέρασμα από το “Blackened” στο “This Dying Soul”, το “Endless Sacrifice” (του οποίου η εισαγωγή φέρνει λίγο στο “Give In To Me” του Michael Jackson) αποτελεί μια από τις πιο σταθερές αξίες στις ζωντανές εμφανίσεις της μπάντας και στο “Honor Thy Father” ο Portnoy βγάζει οργή, τόσο παικτικά, όσο και στιχουργικά. Πολλοί οπαδοί τους βλέπουν στο “Train Of Thought” τον τελευταίο πραγματικά σπουδαίο δίσκο των Dream Theater.

Χ.Κ.


69. OSI - Office Of Strategic Influence
InsideOut (2003)

OSI - Office Of Strategic Influence

Όταν ο Mike Portnoy είδε ότι ο Jim Matheos δεν ήταν ο κατάλληλος για το project που ξεκινούσε με τον Neal Morse, δεν εγκατέλειψε την επιθυμία να συνεργαστεί μαζί του. Βέβαια, αν ήξερε που θα κατέληγε ίσως να μην ξεκίναγε ποτέ το project που κατέληξε ως OSI. Στο 17λεπτο demo του “The Thing That Never Was” γίνεται αντιληπτό πως η αρχική ιδέα στο μυαλό του Portnoy ήταν διαφορετική, προορίζοντας τον Daniel Gildenlow για τραγουδιστή. Όμως, ο Matheos δεν κινούταν στο ίδιο μήκος κύματος κι απευθύνθηκε στον Kevin Moore, ο οποίος χώρισε το εν λόγω τραγούδι σε πολλά επιμέρους, έγραψε μερικά ακόμα και τελικά ανέλαβε τα φωνητικά, αλλά και την επίβλεψη του project. Ο Portnoy μπορεί να χαλάστηκε, αλλά το αποτέλεσμα δεν αφήνει περιθώρια αμφισβήτησης.

Χ.Κ


70. TOC - Loss Angeles
Spinefarm (2003)

TOC - Loss Angeles

Οι TOC άλλαξαν το όνομά τους από Throne Of Chaos για να αποκοπούν από το extreme metal παρελθόν τους, προσέλαβαν έναν ιδιαίτερα αξιόλογο τραγουδιστή (Tuomas Nieminen) και κυκλοφόρησαν μέσω της InsideOut το “Loss Angeles”, κινούμενοι ηχητικά στον μελωδικό progressive χώρο. Οι συνθέσεις άλλοτε τείνουν πιο πολύ στο straight metal (“Acid Highway”), άλλοτε θυμόνται το ακραίο παρελθόν της μπάντας (“Break-A-Neck”) κι άλλοτε χαλαρώνουν (“Mary Lou Is Dead”, “Gothamburg”), αλλά σε κάθε περίπτωση διαθέτουν ενδιαφέρουσες ιδέες και μελωδίες. Το “Loss Angeles” θα μπορούσε να τύχει σημαντικότερης αναγνώρισης και είναι κρίμα που δεν υπήρξε συνέχεια, μιας και το μεστό prog των T.O.C. είναι κάτι που δεν υπάρχει σε αφθονία..

Χ.Κ.


71. Abydos - Little Boy's Heavy Metal Shadow Opera About The Inhabitants Of His Diary
InsideOut (2004)

Abydos - Little Boy's Heavy Metal Shadow Opera About The Inhabitants Of His Diary

Ο τραγουδιστής των Vanden Plas, Andy Kuntz, επηρεασμένος από την συμμετοχή του σε μιούζικαλ όπως το “Jesus Christ Superstar” αποφάσισε να γράψει τη δική του metal opera, με την υποστήριξη των συμπαικτών του συγκροτήματός του. Οι μουσικοί παραλληλισμοί με τους Ayreon είναι εν μέρει λογικοί λόγω του concept/οπερετικού χαρακτήρα, ενώ ο πλουραλισμός σε ήχους δίνει στον Kuntz τη δυνατότητα να αναπτύξει περισσότερες πτυχές της φωνής του. Αξίζει να αναφερθεί πως το έργο ανέβηκε και σε μια εντυπωσιακή θεατρική παράσταση που κυκλοφόρησε σε DVD, όπου η ομορφιά συνθέσεων όπως το “You Broke The Sun” και το “Far Away From Heaven” αναδεικνύεται ακόμα περισσότερο, σε ένα δύσκολο άλμπουμ που χαρακτηρίζεται από έμπνευση και ποιότητα.

Χ.Κ


72. Ayreon - The Human Equation
InsideOut (2004)

Ayreon - The Human Equation

Με το συγκεκριμένο άλμπουμ ο Ολλανδός Arjen Lucassen κατάφερε να πείσει το progressive κοινό, και όχι μόνο, για το όραμά του γύρω από το οπερατικό, ιδιαίτερα πειραματικό, σύγχρονο prog metal. Ακόμα ένα άλμπουμ θεματολογίας, ακόμα περισσότερες συμμετοχές και ένα διπλό αριστούργημα με συνθέσεις που μετέτρεψαν τον Arjen σε ιδιοφυΐα. Με τον James Labrie σε εκπληκτική φόρμα και σε πρωταγωνιστικό ρόλο, οι Devon Graves, Mikael Akerfeldt, Devin Townsend μεταξύ άλλων συνοδεύουν άψογα και βάζουν το λιθαράκι τους σε μια σύμπραξη που μάλλον αποτελεί τον καλύτερο δίσκο του Ολλανδού αιθεροβάμονα.

Π.Π.


73. Disillusion - Back To Times Of Splendor
Metal Blade (2004)

Disillusion - Back To Times Of Splendor

Άλλη ακόμα μια ιδιαίτερη περίπτωση γερμανικού prog συγκροτήματος, το οποίο με δύο μόλις δίσκους κατάφερε, έστω και σε μικρότερη εμβέλεια ή έστω αρκετά μικρότερη προβολή, να αφήσει παρακαταθήκη δύο εξαιρετικά παραδείγματα εξελικτικής πορείας γύρω από έναν –μη παραδοσιακό metal- ήχο. Ενδεχομένως με το “Gloria” που ακολούθησε και ξέφυγε από τις παραδοσιακές metal φόρμες, οι Disillusion να ανοίχτηκαν σε ένα πιο ευρύ κοινό, αλλά με το ντεμπούτο τους κατάφεραν να πείσουν ότι συνθετικά και εκτελεστικά, οι Depressive Age επιρροές μπορούν να συνδυαστούν άψογα με Opeth-ικές διάρκειες και παραπομπές και με μια πρωτόγνωρη prog αισθητική, σε συνδυασμό με το άψογο artwork. Το ομώνυμο κομμάτι θα μπορούσε να σταθεί από μόνο του, αλλά ένα σύνολο εξαιρετικών τραγουδιών και με την προσθήκη εγχόρδων, μετατρέπει το “Back To Times Of Splendor” σε ένα μοναδικό άλμπουμ.

Π.Π.


74. Evergrey - The Inner Circle
InsideOut (2004)

Evergrey - The Inner Circle

Οι Σουηδοί Evergrey ενδεχομένως να μην χαρακτηρίζονται από πολλούς ως καθαρά progressive metal σχήμα, μιας και πολλά από τα βασικά χαρακτηριστικά της παραδοσιακής έννοιας του όρου δεν βρίσκουν εφαρμογή στη μουσική τους. Όμως, πέραν της απαιτούμενης τεχνική κατάρτιση , χαρακτηρίζονται από συνθετική διαφοροποίηση και ποιότητα, στηριζόμενοι στις πραγματικά ιδιαίτερες ερμηνείες του βασικού τους συνθέτη Tom Englund. Από μια σειρά πραγματικά πολύ καλών άλμπουμ, το “Inner Circle” ξεχωρίζει ως η πρώτη concept απόπειρά του, περιλαμβάνοντας μερικές από τις καλύτερες συνθέσεις της μπάντας (“A Touch Of Blessing”, “More Than Ever”) και κυρίως για το ανεπανάληπτο φινάλε του “When The Walls Go Down” με το κουαρτέτο εγχόρδων και την εκπληκτική ενορχήστρωση.

Χ.Κ.


75. Orphaned Land - Mabool
Century Media (2004)

Orphaned Land - Mabool

Μια σύντομη διάλυση των Orphaned Land μετά το “El Norra Alila”, σχεδόν μια πενταετία στο στούντιο για το “Mabool” και μια αναγεννημένη γκρουπάρα έτοιμη να κατακτήσει νέες κορυφές. Η αλήθεια είναι οτι οι Orphaned Land, ανέκαθεν εθεωρούντο μια «oriental» μπάντα, μιας και οι ανατολίτικες επιρροές και τα όργανα που χρησιμοποιούν, αφήνουν μια εικόνα ανάλογη. Παρόλα αυτά, το «progressive» στοιχείο, το οποίο ανέκαθεν υπήρχε στις δουλειές τους, στο “Mabool” απογειώθηκε και παράλληλα με τα oriental περάσματα, τις death metal επιρροές και τα ισραηλίτικα παραδοσιακά κομμάτια, αναδύθηκε και πρωταγωνίστησε καθ’ όλη τη διάρκεια του δίσκου. Ένα πομπώδες έπος, το οποίο στα ορχηστρικά περάσματά του ταξιδεύει τον ακροατή και αναδεικνύει το ταλέντο των Orphaned Land να μεταλλάσσονται από σύνθεση σε σύνθεση. Από τα ορχηστρικά ιντερλούδια στα δεκάλεπτα κομμάτια, το ενδιαφέρον παραμένει αμείωτο.

Π.Π.


76. Pain Of Salvation - BE
InsideOut (2004)

Pain Of Salvation - BE

Το “BE” είναι το επιστέγασμα της σπανιότητας του ταλέντου του Daniel και η επιβεβαίωση της πεποίθησης πως αυτή η μουσική είναι το κατάλληλο βήμα έκφρασης τέτοιων σπάνιων ταλέντων. Η βιβλιογραφία και μόνο που παρατίθεται ως πηγή έμπνευσης θα μπορούσε να βγάλει διδακτορική διατριβή, καθώς ο Daniel προσπαθεί να προσεγγίσει τη δημιουργία του κόσμου, την εξέλιξη του ανθρώπου και την «καθ’ εικόνα και καθ’ ομοίωση» σχέση με το Θεό. Περνώντας από μια πλειάδα διαφορετικών μουσικών μονοπατιών, με folk, jazz, heavy και soundtrack εκφάνσεις, το “BE” είναι το διαρκές ταξίδι, είναι η περιπέτεια, είναι ένα επίτευγμα τόσο μοναδικό που δύσκολα συγκρίνεται με άλλες δουλειές. Επίσης, το “Iter Impius” ίσως να είναι και το καλύτερο τραγούδι της προηγούμενης δεκαετίας για τον γράφοντα.

Χ.Κ.


77. Riverside - Second Life Syndrome
InsideOut (2004)

Riverside - Second Life Syndrome

Οι Riverside είναι η πιο σταθερή σε ποιότητα μπάντα της τελευταίας δεκαετίας στον progressive χώρο. Το “Second Life Syndrome” ήταν το άλμπουμ που τους έκανε γνωστούς και θα αποτελεί πάντα το σημείο αναφοράς για τους οπαδούς τους. Συναισθηματικά έντονο σε βαθμό ψύχωσης, από τα πρώτα ψιθυριστά λόγια του Mariusz Duda στο “After” μέχρι την επαναλαμβανόμενη κιθαριστική φράση που κλείνε το “Before”. Ο Duda βγάζει τα εσώψυχά του κι έτσι και ταυτιστείς μαζί του πρέπει να ξέρεις ότι θα εγκλωβιστείς σε αυτό το άλμπουμ, είτε στα 3 λεπτά του μαγικού “Conceiving You”, είτε στα 15 του ομώνυμου τραγουδιού, είτε στο μίσος του “Artificial Smile”, είτε στις τύψεις του “I Turned You Down”. Ένα από τα καλύτερα άλμπουμ της προηγούμενης δεκαετίας, δίχως αμφιβολία.

Χ.Κ.


78. Frantic Bleep - The Sense Apparatus
Elitist (2005)

Frantic Bleep - The Sense Apparatus

Λογικά ένα συγκρότημα ακόμα, με μια μόνο επίσημη κυκλοφορία και μετά τίποτα, θα μπορούσε να περάσει τελείως απαρατήρητο και χωρίς κανέναν αντίκτυπο. Το “The Sense Apparatus” των Νορβηγών, αποτελεί ακόμα ένα παράδειγμα εξαιρετικής κυκλοφορίας και μια από τις κορυφαίες για την End Records. Αν και δύσκολα κατηγοριοποιείται η μουσική που παίζουν οι Frantic Bleep στο συγκεκριμένο, η avant garde αισθητική της νορβηγικής σκηνής, συναντά το σύγχρονο προοδευτικό metal, με ματιές τους Arcturus επίσης ή τους Opeth και την τεχνική τους κατάρτιση. Με συμμετοχή και της Agnete Kirkevaag των Madder Mortem στα φωνητικά, το αποτέλεσμα σε συνδυασμό με τις περίπλοκες μελωδίες και τα jazzy περάσματα, ακούγεται εξαιρετικό.

Π.Π.


79. James Labrie - Elements Of Persuation
InsideOut (2005)

James Labrie - Elements Of Persuation

Με το όχημα των Dream Theater να βρίσκεται σε διαρκή ανοδική πορεία μετά και το “Scenes From A Memory”, ο Labrie έχοντας μικρή συμμετοχή στον συνθετικό οίστρο της τριάδας Portnoy/Petrucci/Rudess, κυκλοφορεί ακόμα ένα προσωπικό άλμπουμ (μετά και τα 2 με τους Mullmuzzler). Σχεδόν ταυτόχρονα με το “Octavarium” λοιπόν, κυκλοφορεί το “Elements Of Persuation”, το οποίο σα να ετοιμαζόταν και αυτό από καιρό, παρουσιάζει έναν απελευθερωμένο, ανανεωμένο και φρέσκο James Labrie, εν αντιθέσει με τις live εμφανίσεις των Theater. Με το προσωπικό του άλμπουμ καταφέρνει να πιάσει την τάση της εποχής, με ορισμένες μοντέρνες συνθέσεις, μικρότερης διάρκειας και πιο άμεσες προς τον μέσο οπαδό. Εξαιρετικά σολο, πλήκτρα όπου χρειάζονται και ένας Labrie να φαίνεται να απολαμβάνει να τραγουδάει χωρίς πίεση και δικές του συνθέσεις. Ενδεχομένως, το κορυφαίο του προσωπικό άλμπουμ και ίσως η καλύτερη στουντιακή έκδοσή του μετά το “Train Of Thought”.

Π.Π.


80. Sieges Even - The Art Of Navigating By The Stars
InsideOut (2005)

Sieges Even - The Art Of Navigating By The Stars

Μερικές φορές το prog είναι απλά ομορφιά. Ομορφιά της τέχνης, ομορφιά του ταλέντου. Το απλό συναίσθημα που προκύπτει μέσα από σύνθετες διαδικασίες. Όλα αυτά, κι ακόμα περισσότερα, γίνονται κατανοητά στο άλμπουμ που επανέφερε στο προσκήνιο τους Sieges Even, μετά από χρόνια. Τα αδέρφια Holzwarth κι ο Markus Steffen βρήκαν το λαχείο στο μαγικό λαρύγγι του Ολλανδού Arno Menses και το αποτέλεσμα είναι καθηλωτικό από αρχής μέχρι τέλους. Απερίγραπτα εμπνευσμένες μελωδίες και στίχοι σπάνιας ομορφιάς, μα πάνω από όλα αυτή η αισθητική που υπερέχει των πάντων. Και μόνο το “The Lonely Views Of Condor” να είχε αυτό το άλμπουμ, θα ένιωθα μια αιώνια υποχρέωση. Τους είδαμε και live τότε και κάποιοι λένε πως μετρηθήκαμε πόσοι είμαστε πραγματικά σε αυτό το χώρο.

Χ.Κ.


81. Subterranean Masquerade - Suspended Animation Dreams
The End (2005)

Subterranean Masquerade - Suspended Animation Dreams

Προσωπικό κυρίως σχήμα του Tomer Pink, προφανώς οπαδού των Pink Floyd, οι Subterranean Masquerade στο δεύτερο μέρος της τριλογίας τους μετά το EP που προηγήθηκε, δημιουργούν ένα άλμπουμ πλούσιο σε ηχοχρώματα, συναισθήματα και έντονους πειραματισμούς. Με αρκετές συμμετοχές σε guest εμφανίσεις, το “Suspended Animation Dreams” καταφέρνει να συνδυάσει έναν πρώιμο ψυχεδελικό ήχο, περασμένο μέσα από το φίλτρο πιο καθαρών progressive metal τεχνοτροπιών. Με καθαρά και brutal φωνητικά, όπου απαιτείται, με έγχορδα, πνευστά, πλήκτρα και μια ατμοσφαιρική χροιά, το άλμπουμ αποτελεί ένα εκπληκτικό δείγμα συνδυασμού folk, ψυχεδέλειας, metal και jazz περασμάτων και σε κομμάτια σαν το “Six Strings To Cover Fear” το αποτέλεσμα είναι εντυπωσιακό.

Π.Π.


82. Beyond Twilight - For The Love OF Art And The Making
Massacre (2006)

Beyond Twilight - For The Love OF Art And The Making

Περίεργη ράτσα αυτοί οι Δανοί. Ποτέ δεν έτυχαν ιδιαίτερης αναγνώρισης, αλλά όσοι έχουν γνώση των 3 κυκλοφοριών τους συμφωνούν πως όλες είναι τουλάχιστον αξιόλογες. Μπορεί στο πρώτο άλμπουμ να υπάρχει ως «κράχτης» ο εντυπωσιακός Jorn Lande και στο δεύτερο ο Kelly Carpenter, όμως ο άγνωστος Bjorn Jannson τα καταφέρνει περίφημα στο 3ο και τελευταίο ως τώρα άλμπουμ της μπάντας. Το “For The Love Of Art And The Making” είναι το πιο φιλόδοξο κι απαιτητικό έργο τους, περιλαμβάνοντας 43 κανονικές και 3 κρυμμένες συνθέσεις μερικών δευτερολέπτων, όντας επί της ουσίας ένα μουσικό κομμάτι διάρκειας 38 λεπτών. Πάμπολλες αλλαγές, πομπώδη μέρη, εντυπωσιακά τεχνικά σημεία και ένα άλμπουμ που αν και δίχασε, παραμένει ενδεικτικό του ταλέντου της μπάντας. Κάποιοι το βρήκαν επιτηδευμένο, όμως έτσι είναι μερικές φορές το prog.

Χ.Κ.


83. Giant Squid - Metridium Fields
The End (2006)

Giant Squid - Metridium Fields

Έχουν περάσει δύο χρόνια από την πρώτη αυτοχρηματοδοτούμενη έκδοση του "Metridium Field", όταν οι Giant Squid το επανηχογραφούν με σκοπό την κανονική του κυκλοφορία μέσω της The End Records. Στο εκπληκτικό ντεμπούτο της, η μπάντα από το San Francisco μεγαλουργεί συγχωνεύοντας ιδιώματα όπως το post-metal, το sludge, το progressive rock και το doom. Συνθέσεις έντονων συναισθημάτων και αυθεντικού χαρακτήρα αναδύονται από ωκεάνια βάθη, φαινομενικά παράταιρα όργανα (μπάντζο, τρομπέτα, Hammond, οκαρίνα, theremin κ.ά.) ενοποιούνται σε μια ιδιαίτερη πολυφωνία και πάνω απ' όλα η φωνητική ευελιξία του Aaron John Gregory να εξιστορεί, να υπνωτίζει, να στοιχειώνει... Το "Metridium Fields" δεν είναι τίποτα λιγότερο από ένα έργο τέχνης και ως τέτοιο κρίνεται απαραίτητο για όλους όσους θέλουν να λέγονται ανοιχτόμυαλοι

Β.Ε.


84. Twisted Into Form - Then Comes Affliction To Awaken The Dreamer
Sensory (2006)

Twisted Into Form - Then Comes Affliction To Awaken The Dreamer

Ακόμα ένα σύγχρονο συγκρότημα από τη Νορβηγία, με jazz/fusion καταβολές και τον πρώην κιθαρίστα των Spiral Architect να συνεισφέρει στο υπερτεχνικό σύνολο λίγη τεχνογνωσία από το αριστουργηματικό “A Sceptic’s Universe”. Fusion στην αντίληψη και όχι στον ελεύθερο αυτοσχεδιασμό, αλλά αντιθέτως συνθέσεις αυστηρά δομημένες και με την τεχνική κατάρτιση να κυριαρχεί, οι Twisted Into Form παραδίδουν ένα πολύ δυνατό και πρωτοποριακό άλμπουμ, το οποίο με κάθε ακρόαση προσφέρει κάτι καινούριο. Προφανώς. οι επιρροές και ομοιότητες με τους Spiral Architect είναι οφθαλμοφανείς, αλλά παρόλα αυτά η μουσική που παράγουν οι Twisted Into Form, είναι ισορροπημένη, σύγχρονη και με έντονη την πειραματική διάθεση. Με ματιές προς τους Watchtower, τους Cynic και τους Spastic Ink., οι Twisted Into Form θα σας εντυπωσιάσουν με την μουσικότητα και την συνθετική τους δομή.

Π.Π.


85. Vanden Plas - Christ 0
InsideOut (2006)

Vanden Plas - Christ 0

Θυμάμαι αμυδρά κάπου στα μέσα της δεκαετίας του ’90 να προσδίδουν στους Γερμανούς Vanden Plas το τίτλο των «Ευρωπαίων Dream Theater». Είναι κατανοητή η ανάγκη να γίνει φασαρία γύρω από ένα νέο όνομα, αλλά τέτοιοι χαρακτηρισμοί συχνά γυρνάνε μπούμερανγκ στα ίδια τα συγκροτήματα. Κι ενώ πάντα ήταν μια αξιοπρεπής μπάντα, ο πήχης είχε τεθεί πολύ ψηλά και έμοιαζαν συνεχώς under achiever. Ίσως λόγων του ότι οι προσδοκίες είχαν ξεπεραστεί, ίσως λόγω του ότι ήταν το πρώτο concept άλμπουμ, αλλά κυρίως γιατί είχε πολύ δουλεμένα τραγούδια, το “Christ 0” αποτελεί την δουλειά που εξέχει της δισκογραφία τους. Στηριγμένο στον χαρακτήρα του Edmond Dantes, από το πασίγνωστο μυθιστόρημα του Αλέξανδρου Δουμά «Ο Κόμης Μοντεχρήστος», και με συμμετοχή 40μελούς χορωδίας πρόκειται για την καλύτερη δουλειά της μπάντας.

Χ.Κ.


86. Wolverine - Still
Candlelight (2006)

Wolverine - Still

Ατμοσφαιρικό, ειλικρινές και προοδευτικό με τους δικούς του όρους, το “Still” των Σουηδών Wolverine είναι ένα άλμπουμ που προσφέρει έντονες συγκινήσεις και περιέχει κομμάτια που παρουσιάζουν ένα γκρουπ με πειραματικές ανησυχίες. Το “Taste Of Sand” ή το “Sleepy Town” για παράδειγμα, είναι δύο κομμάτια με πιο ατμοσφαιρικές επιρροές, τα οποία στηρίζονται στις υπέροχες μελωδικές τους γραμμές και εξελίσσονται σταδιακά σε δύο κορυφώσεις που απογειώνουν το άλμπουμ. Φυσικά δεν λείπουν και οι παραδοσιακές στιγμές, αλλά οι Σουηδοί στο “Still” προσεγγίζουν διαφορετικά την έννοια του προοδευτικού, με περισσότερη απλότητα, παρά πολύπλοκα σημεία και με τις ερμηνείες να συνδυάζονται άψογα με τον ερωτισμό που παράγουν τα πλήκτρα και οι κιθάρες.

Π.Π.


87. Grayceon - Grayceon
Vendlus (2007)

Grayceon - Grayceon

Τι συμβαίνει όταν δύο thrashers ενώνουν τις δυνάμεις τους με την τσελίστρια μιας νεοκλασικής / dark ambient μπάντας; Στην περίπτωση των Grayceon συμβαίνουν μόνο μεγάλα πράγματα. Η σύμπραξη μελών των Walken και των Amber Asylum ήταν εξ' ορισμού αντιδογματική, με τον συνδυασμό τσέλο-κιθάρα-drums να ακούγεται -ακόμη και στα χαρτιά- αινιγματικός. Με το ομώνυμο ντεμπούτο τους οι Grayceon προσπερνούν κάθε υποψία προβλεψιμότητας, παραδίδοντας εξαιρετική μουσική, εν πολλοίς απροσδιόριστη στο ύφος της μα πάνω απ' όλα αυθεντική. Από το αιθέριο "Sounds Like Thunder" στο οργισμένο "Song For You" και απ' το νεφελώδες "Into The Deep" στο εντυπωσιακό εικοσάλεπτο "Ride", οι συνθέσεις του "Grayceon" αποτελούν τον ορισμό αυτού που λέμε ιδανικό musicianship, με κάθε όργανο να έχει εξίσου πρωταγωνιστικό ρόλο, χωρίς να περισσεύει ούτε νότα

Β.Ε.


88. Mind's Eye - A Gentleman's Hurricane
Lion Music (2007)

Mind's Eye - A Gentleman's Hurricane

«Ο Adam Evangelista είναι ένας κορυφαίος πληρωμένος δολοφόνος που στα 53 του είναι έτοιμος να αποσυρθεί, γεμάτος τύψεις και ερωτηματικά. Αρκεί να φέρει εις πέρας την τελευταία του αποστολή». Θα βρείτε πολλούς παραλληλισμούς με άλλα, πιο γνωστά concept άλμπουμ του progressive metal, σε σημείο που γίνεται κλισέ η θεματολογία, ενώ γενικότερα οι Σουηδοί Mind’s Eye ποτέ δεν ήταν το όνομα που φαινόταν πως μπορεί να κάνει τη διαφορά. Όμως, στο τελευταίο τους άλμπουμ έθεσαν τον πήχη ψηλά και κατάφεραν να δημιουργήσουν ένα άλμπουμ που στέκεται αρκετά πάνω από το μέσο όρο. Οι μικρές ατέλειες εδώ κι εκεί δεν καταφέρνουν να μειώσουν την αξία του “A Gentleman’s Hurricane”, που χαρακτηρίζεται την comic προσέγγιση στο εξαιρετικό packaging και το stand out track “Feed My Revolver”.

Χ.Κ.


89. Symphony X - Paradise Lost
InsideOut (2007)

Symphony X - Paradise Lost

Πριν κυκλοφορήσει το “Paradise Lost” οι Symphony X ήταν μια αναγνωρισμένη δύναμη στο χώρο του progressive και έχαιραν την εκτίμηση όλων των οπαδών του χώρου. Μετά από αυτό το άλμπουμ συμπεριλήφθηκαν μονομιάς στην κατηγορία των ηγετών του, όπου και παραμένουν ως σήμερα. Βασισμένο στιχουργικά στο κλασσικό ομώνυμο ποίημα του John Milton πραγματικά περιέχει μερικά από τα καλύτερα τραγούδια που συνέθεσε η μπάντα, με (φυσικά) κορυφαίο τεχνικό επίπεδο, ιδανική παραγωγή και τρομερές ερμηνείες. Μπορεί συνθέσεις όπως τα δυναμικά “Set The World On Fire” και το “Serpent’s Kiss” να ξεχώρισαν από την πλειονότητα των ακροατών, όμως είναι το ομώνυμο τραγούδι που ξεχωρίζει, όντας μια από τις ωραιότερες συνθέσεις που έγραψε η μπάντα και μια από τις καλύτερες ερμηνείες του Russell Allen.

Χ.Κ.


90. Thought Chamber - Angular Perception
InsideOut (2007)

Thought Chamber - Angular Perception

Υπάρχει ένα τμήμα του progressive που δεν είναι επιβλητικό σαν αυτό των Dream Theater, δεν είναι προσιτό σαν αυτό των παλιών Ryche, δεν είναι άμεσα συναισθηματικό σαν αυτό των Fates Warning. Είναι πρωτίστως metal, αλλά εντυπωσιακό με τον τρόπο του. Με τα περίεργα μέτρα του, το shredding, τις ιδιόμορφες μελωδίες και τις συναισθηματικές ερμηνείες που έρχονται από το πουθενά. Τέτοιο είναι το progressive metal των Thought Chamber, που ήρθε σε μια εποχή που το ύφος αυτό μάλλον σπανίζει. Ο Michael Harris γνωστός στους λάτρεις του Αμερικάνικου metal από τους Arch Rival αναδεικνύε την metal πλευρά του σπουδαίου τραγουδιστή Ted Leonard, που σε σημεία είναι καθηλωτικός. Σε πρώτη ματιά το “Angular Perception” έχει πολλά prog κλισέ. Σε δεύτερη ακρόαση εμπεριέχει prog μεγαλείο.

Χ.Κ.


91. Redemption - Snowfall On Judgment Day
InsideOut (2009)

Redemption - Snowfall On Judgment Day

Ο Nick Van Dyk είναι, φαινομενικά, ένας πολύ τυχερός άνθρωπος που πάντα είχε την οικονομική άνεση να υποστηρίζει το πάθος του για το παραδοσιακό progressive metal, μέσω των Redemption, όμως, με βάση τι έχει περάσει τα τελευταία χρόνια, το σθένος και τη δύναμή της θέλησης που επιδεικνύει είναι άξια θαυμασμού. Όλα αυτά, βεβαίως, θα ήταν δευτερευούσης σημασίας αν δεν είχε κυκλοφορήσει μια σειρά εξαιρετικών άλμπουμ, έχοντας από το 2005 στο πλευρό του τον Ray Alder των Fates Warning. To “Snowfall On Judgment Day” είναι το πιο μεστό, μεταξύ 3 ισάξιων δίσκων (μαζί με τα “Fullness Of Time” και “The Origins Of Ruin”), με highlight – για ιστορικούς λόγους - την συνύπαρξη των Alder και LaBrie για το “Another Day Dies”.

X.K.


92. Riverside - Anno Domini High Definition
InsideOut (2009)

Riverside - Anno Domini High Definition

Οι Riverside θα μπορούσαν ήδη με το “Second Life Syndrome” να θεωρηθούν ως ένα από τα σημαντικότερα prog συγκροτήματα που αναδείχθηκαν στα 00’s και μεγάλη άνεση. Έκτοτε η προοδευτική μεταστροφή τους από δίσκο σε δίσκο, έχει προκαλέσει ενθουσιασμό στις τάξεις των οπαδών και με το “Anno Domini High Definition” το συγκρότημα έκανε ένα εντυπωσιακό βήμα μπροστά, με ένα σύνολο κομματιών που δεν υστερεί πουθενά και προσθέτει ένα επίπεδο βαρύτητας παραπάνω όπου χρειάζεται. Οι ερμηνείες του Duda είναι συγκλονιστικές, οι πινελιές στα πλήκτρα φανταστικές και σε κομμάτια σαν το “Hybrid Times” το συγκρότημα φτάνει στα άκρα των εκτελεστικών του ικανοτήτων μπλέκοντας άψογα τις Theater-ικές καταβολές με πιο παραδοσιακές rock φόρμες, με αποτέλεσμα το συγκεκριμένο υβρίδιο να ακούγεται μόνο ως Riverside. Οι Πολωνοί αποτελούν πλέον παραδοσιακή δύναμη στο χώρο και το γνωρίζουν και οι ίδιοι, γράφοντας τη μια δισκάρα μετά την άλλη. Απαραίτητη προσθήκη σε κάθε δισκοθήκη.

Π.Π.


93. Seventh Wonder - The Great Escape
Lion Music (2010)

Seventh Wonder - The Great Escape

Οι Σουηδοί είχαν ήδη δώσει τα διαπιστευτήριά τους στο κοινό τους, ήδη με τα δύο προηγούμενα άλμπουμ τους. Στο “The Great Escape” ήταν η στιγμή που οι ακροατές του ήχου θα μάθαιναν από πρώτο χέρι τι έχει να δώσει η σύγχρονη σκηνή, και προπαντός να μην ακολουθάει τα τετριμμένα. Με μια φωνή που με ευκολία θα μπορούσε να συγκαταλέγεται στις κορυφαίες της γενιάς του και με μια συνθετική ευκολία στη δημιουργία ευκολομνημόνευτων μελωδιών, αλλά και υπερβολικά περιπλεγμένες εξίσου, οι Seventh Wonder όσο προχωρούν και γίνονται ολοένα και καλύτεροι. Στο ομώνυμο και στα 30 λεπτά που διαρκεί για παράδειγμα, οι εναλλαγές είναι συνεχόμενες και οι μελωδιάρες διαδέχονται η μια την άλλη. Στο «χιτάκι» “Alley Cat” ακόμα, το συγκρότημα παρουσιάζεται άνετο στο να γράφει περίπλοκα κομμάτια, αλλά να διατηρεί τον χαρακτήρα του πιο εμπορικού ήχου. Πλέον από ελπιδοφόροι, είναι πρωταγωνιστές και το αξίζουν.

Π.Π.


94. The Shadow Theory - Behind The Black Veil
InsideOut (2010)

The Shadow Theory - Behind The Black Veil

Ο Devon Graves είχε πάρει απόφαση ότι οι Deadsoul Tribe δεν μπορούσαν να πάνε πολύ μακριά, όταν ένας Έλληνας μουσικός, οπαδός της μουσικής του, του ζήτησε κάποιες συμβουλές και αντάλλαξαν μουσικές ιδέες. Ο Devon ανακάλυψε μια αστείρευτη πηγή μουσικών ιδεών και εντυπωσιασμένος σκέφτηκε να δημιουργήσει μια μπάντα με τους καλύτερους μουσικούς που είχε υπόψη του. Με βάση τις ιδέες του Demi, τα riff του επίσης άσημου Arne Schuppner και με ένα horror concept στα πρότυπα του King Diamond προέκυψε ένα από τα καλύτερα progressive metal άλμπουμ των τελευταίων ετών, με κορύφωση το ανεπανάληπτο “A Symphony Of Shadows”. Οι πωλήσεις δεν ικανοποίησαν την εταιρεία, η επανασύνδεση των Psychotic Waltz επισκίασε την κυκλοφορία του και το τέλος ήρθε μάλλον άδοξα και πρόωρα.

Χ.Κ.


95. Arch / Matheos - Sympathetic Resonance
Metal Blade (2011)

Arch / Matheos - Sympathetic Resonance

Η συγκεκριμένη συνεργασία κατάφερε να επαναφέρει στην επικαιρότητα την διαχρονική επιρροή και δημοφιλία της πρώτης περιόδου των Fates Warning. Με συμμετοχή του αναλλοίωτου ερμηνευτή, Jon Arch, η συνθετική πολυμορφία του ευφυούς Jim Matheos κατάφερε να αναδείξει ένα μοναδικής ποιότητας και ομορφιάς άλμπουμ, στο οποίο η πειραματική διάθεση συναντά την έντονη prog metal λογική. Ο Aresti συνεισφέρει τα μέγιστα με τα καταπληκτικά σολο και συνολικά η εκτελεστική αρμονία και πολυπλοκότητα μετατρέπουν το άλμπουμ σε “instant classic”.

Π.Π.


96. Haken - Visions
Sensory (2011)

Haken - Visions

Οι Βρετανοί Haken αποτελούν μια από τις μπάντες που έχουν τη δυνατότητα να προωθήσουν το progressive metal στην επόμενη γενιά . Ακολουθώντας πιστά τις διδαχές των κλασσικών άλμπουμ των Theater, στο δεύτερο άλμπουμ τους παρουσίασαν σημαντική συνθετική βελτίωση και επί της ουσίας καθιέρωσαν το όνομά τους στο χώρο. Το 13λεπτο “Nocturnal Conspiracy” είναι ενδεικτικό των δυνατοτήτων τους, ενώ ξεχωρίζουν επίσης το επιθετικό “Shapeshifter” και το μελωδικό “Deathless”. Στο 22λεπτο ομώνυμο τραγούδι ίσως το παρακάνουν λίγο, αλλά όπως αποδεικνύουν φέτος, το “Visions” ήταν το απαραίτητο σκαλοπάτι για τα καλύτερα που έρχονται.

Χ.Κ.


97. Leprous - Bilateral
InsideOut (2011)

Leprous - Bilateral

Το μόνο που έχουν «λάθος» οι Leprous είναι το όνομα, κι αυτό διότι κάποιος μπορεί να τους περάσει για extreme metal μπάντα. Στην πραγματικότητα, όμως, είναι τόσο progressive που ο βασικός του συνθέτης ο Einar Solberg απεχθάνεται να τους αποκαλούν έτσι. Βγάζοντας τα προς το ζην ως η backing μπάντα του Ihshan (Emperor), έδειξαν από την πρώτη κιόλας δουλειά τους (“Tall Poppy Syndrome”) ότι μπορούν να προσφέρουν κάτι διαφορετικό στο χώρο. Η πραγματική αποκάλυψη, όμως, ήρθε με το “Bilateral”, στο οποίο το ύφος και η διάθεση αλλάζουν από τραγούδι σε τραγούδι, με το catchy “Cryptogenic Desires”, το ακραίο “Waste Of Air”, το 10λεπτο τεχνικό “Forced Entry” ή το «συναισθηματικό» “Mb. Indifferentia”. Μεγάλη μπάλα από τους Νορβηγούς που συνεχίζουν ακάθεκτοι.

Χ.Κ.


98. Subsignal - Touchstones
ZYX (2011)

Subsignal - Touchstones

Δυστυχώς, τα 2 άλμπουμ των Sieges Even με τον Arno Menses στα φωνητικά έμελλε να είναι και τα τελευταία – ως τώρα τουλάχιστον – του συγκροτήματος. Ευτυχώς, ο Markus Steffen και ο Arno Menses δεν είχαν σκοπό να τα• παρατήσουν και να σταματήσουν να συνεργάζονται, δημιουργώντας άμεσα την φυσική τους συνέχεια, μέσω των Subsignal. Στο “Beautiful And Monstrous” απέδειξαν πως, αν κι έχασαν ένα σημαντικό τμήμα του εντυπωσιακού rhythm section, διατήρησαν τη μαγιά των σπουδαίων μελωδιών και με το “Touchstones” δημιούργησαν ένα πραγματικά ολοκληρωμένο άλμπουμ, το οποίο συνεχίζει τη σπουδαία κληρονομιά των Γερμανών, ενώ προσθέτει ακόμα περισσότερα στοιχεία, είτε γράφοντας εν δυνάμει hitάκια σαν το “Wingless”, είτε 10λεπτα έπη όπως το ομώνυμο. Το δίπολο των Steffen/Menses έχει πολλά ακόμα να προσφέρει στο χώρο.

Χ.Κ.


99. Circus Maximus - Nine
Frontiers (2012)

Circus Maximus - Nine

Οι Νορβηγοί Circus Maximus βρήκαν απέναντί τους, τους αρκετούς ελιτιστές οπαδούς του prog, κατηγορούμενοι ότι δεν προσφέρουν τίποτα, παρά πλαγιαρίζουν υπερβολικά τους Dream Theater. Όση δόση αλήθειας μπορεί να είχε, άλλη τόση δόση υπερβολής είχε και η ουσία της πραγματικά καλής μουσικής που έγραφαν χανόταν στις εντυπώσεις. Στο 3ο τους άλμπουμ αποφάσισαν να απομακρυνθούν από κάποιες δεδομένες ομοιότητες, συνθέτοντας πιο εστιασμένα στις φωνητικές μελωδίες και απλά σε δομές τραγούδια. Τα κατάφεραν εξαιρετικά, όπως αποδεικνύουν τραγούδια σαν το “Reach Within”, “Game Of Life” και “I Am”, ενώ δεν ξέχασαν να γράφουν ενδιαφέρουσες μακροσκελείς συνθέσεις όπως τα 10λεπτά “Architect Of Fortune” και “Last Goodbye” με αιχμή του δόρατος την ολοένα και καλύτερη φωνή του Michael Eriksen.

Χ.Κ.


100. Headspace - I Am Anonymous
InsideOut (2012)

Headspace - I Am Anonymous

Από τις πιο πρόσφατες κυκλοφορίες που άνετα θα μπορούσαν να σταθούν αυτόνομες σε συγκρίσεις μεταξύ μιας πληθώρας συγκροτημάτων που ανακυκλώνουν τα ίδια και τα ίδια. Όταν βέβαια ο κύριος συνθέτης της μπάντας είναι γιός του Rick Wakeman και πληκτράς, τότε δε μπορεί αλλιώς, prog θα παίξει κάποια στιγμή. Και όταν συμμετέχει ο Damian Wilson (Threshold) δίνοντας μερικές από τις καλύτερες ερμηνείες τις καριέρας του, τότε το αποτέλεσμα λίγο-πολύ είναι αναμενόμενα εξαιρετικό. Φρέσκος ήχος, με πληθώρα επιρροών και ήχων που αυτομάτως κάνει το “I Am Anonymous” ένα πρωταγωνιστικό άλμπουμ. Στο “The Big Day” φερ’ειπείν η μελωδικότητα και η ακουστική συνοδεία στη φανταστική ερμηνεία του Wilson δίνει τη θέση της, όσο η σύνθεση εξελίσσεται, σε πιο βαριές κιθάρες και το κομμάτι κλείνει με εντυπωσιακό τρόπο ένα δίσκο - πρότυπο της σύγχρονης αγγλικής prog σκηνής.

Π.Π.


 

 

101. Arcturus - La Masquerade Infernale
Music For Nations (1997)

Arcturus - La Masquerade Infernale

Τεράστιο βήμα μπροστά για τους Arcturus το συγκεκριμένο άλμπουμ και όχι μόνο για το συγκρότημα, αλλά και για μια ολόκληρη σκηνή, η οποία είδε στους Νορβηγούς πρωτοπόρους τη διάθεση και την πρόθεση να παίξουν κάτι καινούριο και να προσφέρουν στο metal κοινό ένα άλμπουμ με φρέσκες ιδέες και με μια θεατρικότητα που έκτοτε αποτελούσε και το δυνατό χαρτί τους. Σκοτεινό, αλλά διαφορετικό από το μελωδικό black του “Aspera…”, με τα πλήκτρα του Sverd να εντυπωσιάζουν και τον Garm να προσδίδει την απαραίτητη θεατρική ερμηνεία που απαιτείται. Καθαρά φωνητικά, με οπερετική διάθεση και μέρος της avant garde αισθητικής, η οποία με το συγκεκριμένο άλμπουμ επηρέασε τις μεταγενέστερες προσπάθειες μουσικών που πάτησαν πάνω στις εμπνεύσεις των Νορβηγών.

Π.Π.


102. Meshuggah - Chaosphere
Nuclear Blast (1998)

Meshuggah - Chaosphere

Πώς θα ήταν δυνατόν να λείπουν οι Σουηδοί Meshuggah όταν ένα αφιέρωμα κινείται γύρω από ένα παρακλάδι του προοδευτικού ήχου; Πρωτοποριακοί σε κάθε τους άλμπουμ, οι Meshuggah είναι από εκείνα τα λίγα γκρουπ την τελευταία 20ετία, που έχουν επηρεάσει τα πάντα στον σκληρό ήχο. Με τεχνική αρτιότητα και ακρίβεια σε κάθε τους riff, οι Σουηδοί στο “Chaosphere” προχώρησαν αρκετά βήματα μπροστά και με τον Tomas Haake στα drums και το δίδυμο Thordendal/Hagstrom στις κιθάρες ξεκίνησαν να θέτουν τις βάσεις για αυτό που ονομάστηκε “djent”, αλλά δεν πλησιάζει την πρωτοπορία των Meshuggah. Επίσης το βίντεο του “New Millennium Cyanide Christ” περιέχει οσκαρικές ερμηνείες από τα μέλη του συγκροτήματος.

Π.Π.


103. Ulver - Themes From William Blake's The Marriage Of Heaven And Hell
Jester (1998)

Ulver - Themes From William Blake's The Marriage Of Heaven And Hell

Το συγκεκριμένο άλμπουμ, η αρχή της πειραματικής πορείας των Νορβηγών Ulver, επήλθε σε μια εποχή που η διάθεση για μουσικές πρωτοπορίας ήταν έκδηλη και όχι μόνο γύρω από το προοδευτικό metal. Βασισμένο εξ ολοκλήρου στο έργο του Βρετανού William Blake, το οποίο έχει περάσει στα όρια του θρυλικού, το “Themes…” ακολουθεί πιστά τους στίχους και ντύνει υπέροχα σε μια διπλή κυκλοφορία τις μουσικές κατευθύνσεις. Υπέροχοι πειραματισμοί, εκφραστική και με θεατρικότητα η φωνή του Garm στις απαγγελίας, ενώ οι ambient, industrial και σχεδόν drum and bass ρυθμοί που εναλλάσσονται, αποκαλύπτουν τον ευρύτερο progressive καμβά, στον οποίο έχει σχεδιαστεί αυτό το αριστούργημα και ενδεχομένως το καλύτερο άλμπουμ των πρωτοπόρων Νορβηγών.

Π.Π.


104. Neurosis - Times Of Grace
Relapse (1999)

Neurosis - Times Of Grace

Ενδεχομένως να μην είναι το “Times Of Grace” το κορυφαίο άλμπουμ των Neurosis, ίσως ακόμα και οι ίδιοι οι Neurosis να απορούσαν με την ύπαρξη ενός δίσκου τους σε μια λίστα με prog metal άλμπουμ. Παρόλα αυτά, το γεγονός ότι το συγκεκριμένο συγκρότημα υπήρξε ένα από τα πιο επιδραστικά και διαχρονικά επιτυχημένα ηχογραφώντας άλμπουμ με μια προοδευτική τάση στη μουσική τους, είναι αναντίρρητα κάτι που τους εντάσσει στο ευρύτερο σύγχρονο prog πλαίσιο. Στο “Times Of Grace” η κύρια κατεύθυνσή τους είναι ξανά το post/sludge πεδίο, με αργόσυρτες συνθέσεις να εναλλάσσονται με γρήγορες κιθάρες, καθαρά φωνητικά με πιο βαριά και μια σαφώς πιο ατμοσφαιρική, εσωστρεφής προσέγγιση σε σχέση με τα προηγούμενα άλμπουμ τους. Ένα άλμπουμ με διακυμάνσεις στις ορέξεις του συγκροτήματος, άλλοτε βαρύ και άλλοτε με πιο ambient στοιχεία, με εντυπωσιακό ήχο στην παραγωγή, ακραίο και ευγενές ταυτόχρονα, είναι το άλμπουμ που ο ήχος ‘Neurosis’ έγινε η νέα τάση.

Π.Π.


105. Opeth - Blackwater Park
Music For Nations (2001)

Opeth - Blackwater Park

Παρόλο που οι Opeth είχαν ήδη κυκλοφορήσει τέσσερα άλμπουμ, αυτό που έμελλε να αλλάξει τον ρου της πορείας τους και να τους αναδείξει σε ένα εκ των πρωτοπόρων στον χώρο του ακραίου metal ήταν το “Blackwater Park”. Οπαδός του «obscure» prog rock ήδη, ο Mikael Akerfeldt, ανέκαθεν είχε σημεία στα άλμπουμ του που να φανερώνουν την προτίμησή του και σε αυτόν τον χώρο εκτός από το death metal. Στο “Blackwater Park” ξεκινάει και η αλληλεπίδραση με τον Steven Wilson και έτσι ο progressive εαυτός του Akerfeldt απελευθερώνεται ακόμα πιο αβίαστα, με τα καθαρά φωνητικά ήδη να είναι αρκετά περισσότερα και οι μελωδιάρες να διαδέχονται η μία την άλλη. Ακουστικές κιθάρες, ξεσπάσματα, ατμοσφαιρικά σημεία και πλήκτρα που στοιχειώνουν, το “Blackwater Park” είναι ένα από τα μεταβατικά άλμπουμ στο progressive metal που επηρέασε τον ήχο σε πολύ μεγάλο βαθμό.

Π.Π.


106. Tool - Lateralus
Volcano Entertainment (2001)

Tool - Lateralus

Ενδεχομένως το καλύτερο άλμπουμ των 00’s, ένα άλμπουμ που επαναπροσδιόρισε το progressive rock/metal και παρουσίασε στο κοινό τη μοναδική συνεισφορά των King Crimson στη μουσική αυτή. Το “Lateralus”, πρωτοπόρο σε κάθε του λεπτομέρεια, παρουσιάζει τους Tool ακόμα βαρύτερους από το αριστούργημα “Aenima” και με διαθέσεις για ακόμα πιο ατμοσφαιρικά/ψυχεδελικά περάσματα. “The Grudge”, “Schism”, “Ticks And Leeches”, “Lateralus” είναι μερικές συνθέσεις που αφήνουν έντονο τον αντίκτυπο της ιδιοφυούς συνθετικής ικανότητας των Tool. Ένα artwork ανεπανάληπτο και ένα άλμπουμ, το οποίο στο ξεκίνημα της χιλιετίας έθεσε και αυτό τις βάσεις για το πώς θα κινηθεί ο προοδευτικός ήχος στο εξής. Progressive Rock και Metal ταυτόχρονα, είναι τόσο προοδευτικά τέλειο που ακόμα και αυτές οι ταμπέλες το περιορίζουν. Μεγαλειώδες και ασύγκριτο.

Π.Π.


107. Isis - Panopticon
Ipecac Recordings (2004)

Isis - Panopticon

Υπήρχε μια εποχή που το λεγόμενο “post rock/metal” σχεδόν μονοπωλούσε το ενδιαφέρον των ακροατών του σκληρού ήχου και όχι μόνο με αποτέλεσμα η παραγωγή δίσκων του ιδιώματος να είναι διαρκής. Εν πολλοίς υπεύθυνοι για αυτό ήταν και οι Isis με τα “Oceanic” και “Panopticon” να ξεχωρίζουν μονομιάς με την πολυμορφία τους και την πολυπλοκότητα στις συνθετικές τους δομές. Το “Panopticon” αποτέλεσε το ιδανικό σύνδεσμο με τη νέα εποχή του προοδευτικού ήχου, που οι “post” ανησυχίες και οι Neurosis επιρροές συνέπραξαν με πιο παραδοσιακές metal φόρμες. Οι ταξιδιάρικες κιθάρες, τα ξεσπάσματα με μαθηματική ακρίβεια και οι ατμοσφαιρικές στιγμές των πλήκτρων στο “Panopticon” έθεσαν νέους όρους στον προοδευτικό ήχο και την κινηματογραφική μουσική. Ένα αριστούργημα, του οποίου η θέση είναι στον προοδευτικό χώρο για τη μοναδικότητα και την ποικιλία των ήχων του.

Π.Π.


108. Burst - Lazarus Bird
Relapse (2008)

Burst - Lazarus Bird

Παρόλο που δε θα μπορούσε να χαρακτηριστεί progressive metal με την αυστηρή έννοια του όρου, το “Lazarus Bird” αποτελεί ένα από τα πιο ουσιώδη, προοδευτικά άλμπουμ των ’00’s με χαρακτηριστική άνεση. Τι και αν δεν προωθήθηκε όπως πρέπει, τι και αν οι Σουηδοί διαλύθηκαν μετά την περιοδεία του άλμπουμ. Με κομμάτια σαν το “We Watched The Silver Rain” κατάφεραν και απέδωσαν με τον πλέον πετυχημένο τρόπο τις King Crimson επιρροές σε ένα ευρύ φάσμα συνθετικής τελειότητας και άφησαν ένα διαχρονικό αριστούργημα, αδικημένο από τύπο, δισκογραφικές, οπαδούς. Παρόλα αυτά, το “Lazarus Bird” είναι το επιστέγασμα του σύγχρονου προοδευτικού metal.

Π.Π.


109. Karnivool - Sound Awake
Sony (2009)

Karnivool - Sound Awake

Η επιρροή των Tool δεν ήταν τεράστια μόνο στους οπαδούς της rock μουσικής, ίσως δε να ήταν ακόμα μεγαλύτερη στους μουσικούς – νέους και παλιούς. Υπήρξαν αυτοί που ήθελαν να παίξουν ακριβώς σαν Tool, υπήρξαν αυτοί που προσέθεσαν Tool στοιχεία στον ήχο τους και υπήρξαν αυτοί που πήγαν τη μουσική ιδέα των Tool λίγο πιο κάτω. Η τελευταία κατηγορία είναι και η πιο σπάνια, με τους καλύτερους εκφραστές της να έρχονται από την Αυστραλία και τους Karnivool. Το δεύτερο άλμπουμ τους “Sound Awake” είναι ένα σπάνια ηχητικά τέλειο αποτέλεσμα, παράδειγμα προς μίμηση τόσο σε συνθετικό επίπεδο, όσο και σε επίπεδο παραγωγής, με εθιστικούς ρυθμούς, ποικιλία ήχων και έναν εκφραστικό ερμηνευτή. Η νέα γενιά του djent οφείλει τους ρυθμούς στους Meshuggah και τις μελωδίες στους Karnivool.

Χ.Κ.


110. Mastodon - Crack The Skye
Roadrunner (2009)

Mastodon - Crack The Skye

Η δουλειά φαινόταν ότι πάει προς τα εκεί. Οι Mastodon είχαν καλά κρυμμένο σε σημεία του “Leviathan” και του “Blood Mountain” ένα prog τέρας μέσα τους, το οποίο άφησαν ελεύθερο στο “Crack The Skye”, το κατά πολλούς απόλυτο αριστούργημά τους. Άφησαν τις μελωδίες να πάρουν το χώρο τους, έγραψαν ένα από τα ωραιότερα refrain ever για το “Olbivion”, συμπεριέλαβαν δύο επικά και ξεκάθαρα prog σε δομή και παίξιμο 10λεπτά τραγούδια με τα “The Czar” και “The Last Baron” και μέσα στις συνθέσεις ανέδειξαν μουσικές πτυχές που και οι πιο λεπτολόγοι οπαδοί τους ενδεχομένως να μην είχαν προσέξει. Δεν αρνήθηκαν ποτέ πως το “Crack The Skye” ήταν το άνοιγμά τους στο progressive και παρόλο που δεν μπορεί να χαρακτηριστεί αμιγώς progressive metal, ένα τόσο ανοιχτόμυαλο άλμπουμ δύσκολα θα μπορούσε να κατηγοριοποιηθεί κάπου αλλού.

Χ.Κ.

  • SHARE
  • TWEET