Porcupine Tree: 15 πράγματα που ίσως δεν ξέρατε για αυτούς και ένα που δε θα μάθετε ποτέ

Πριν από το 2000 ο ερχομός των Porcupine Tree στην Ελλάδα ίσως να χρειαζόταν περαιτέρω αναλύσεις για το ποιοί είναι, ένα ιστορικό του συγκροτήματος, πιθανόν και μία σκιαγράφηση της προσωπικότητας του ηγέτη τους, πάντα μαζί με το χαρακτηρισμό «οι νέοι Pink Floyd» που τότε τους συνόδευε. Έκτοτε όμως κύλησε πολύ νερό στο αυλάκι και οι Porcupine Tree έγιναν όνομα κοινό στα στόματα μεταλλάδων, προγκρεσιβοροκάδων, ψυχεδελοκέφαλων και εναλλακτικών. Έτσι προτιμήσαμε αντί για μία ανασκόπηση της πολυαναλυμένης πορείας και δισκογραφίας τους να σας αναφέρουμε κάποια στοιχεία γύρω από την ιστορία τους, που ίσως και να μην ξέρατε, καθώς και ένα που δε θα μάθετε ποτέ.

1. Οι πρώτοι δίσκοι που άφησαν το σημάδι τους στον Wilson ήταν το "Dark Side Of The Moon" των Pink Floyd και το "Love To Love You, Baby" της Donna Summer, όταν αγοράστηκαν από τους γονείς του ως χριστουγεννιάτικο δώρο του ενός στον άλλο. Και αν για το πρώτο δεν υπάρχει αμφιβολία κατά πόσο επηρέασε τη μουσική του, ο ίδιος επιμένει ότι και το δεύτερο αποτέλεσε εξίσου σημαντική έμπνευση.

2. Η πρώτη κυκλοφορία με το όνομα των Porcupine Tree ήταν οι κασέτες "Tarquin's Seaweed Farm", "Love, Death & Mussolini E.P." και "The Nostalgia Factory". Οι δουλειές αυτές, αν και δημιουργήματα σχεδόν κατ' αποκλειστικότητα του Wilson, αποδίδονταν σε μία φανταστική μπάντα με μέλη με τα απίθανα ονόματα: Sir Tarquin Underspoon (πλήκτρα), Expanding Flan (κρουστά), Solomain St. Jemain (κιθάρα), JC Camillioni (programming),  Mr. Jelly (μπάσο) και φυσικά  Porcupine Tree (κιθάρα και φωνή). Το υλικό των κασετών αυτό αποτέλεσε και την πηγή για τη δημιουργία του πρώτου «κανονικού» δίσκου των Porcupine Tree, "On The Sunday Of Life", ενώ όσες συνθέσεις δε χρησιμοποιήθηκαν κατέληξαν στη συλλογή "Yellow Hedgerow Dreamscape".

3. Ολόκληρο το artwork του "Voyage 34" παραπέμπει στο LP "L.S.D". του Dr. Timothy Leary. O  Timothy Leary υπήρξε ο «γκουρού» του L.S.D. και της κουλτούρας των ψυχεδελικών ναρκωτικών. Έχοντας πτυχίο ψυχολογίας, πειραματίστηκε έντονα με το συγκεκριμένο παραισθησιογόνο από την εποχή ακόμα που δεν ήταν παράνομο, πιστεύοντας ότι μπορεί όντως να ανοίξει τους πνευματικούς ορίζοντες του ανθρώπου. Υποστήριζε ότι πρέπει να χορηγείται πάντα από ειδήμονες και υπό έλεγχο, παρ' όλα αυτά η δράση του και η επιρροή του στο underground των '60s ανάγκασαν τον Nixon να τον ανακηρύξει ως τον «πιο επικίνδυνο άντρα στην Αμερική». Κάνοντας πειράματα τόσο στον εαυτό του όσο και σε «μαθητές» του, ηχογράφησε κάποια από αυτά και έτσι προέκυψε ο συγκεκριμένος δίσκος που πρωτοκυκλοφόρησε το 1966. Το "Voyage 34" των Porcupine Tree ακολουθεί την ίδια λογική, ντύνοντας μουσικά το υποτιθέμενο «ταξίδι» ενός μαθητή υπό την επήρεια του ανύπαρκτου, φυσικά, ναρκωτικού «Porcupine Tree».

4. Σύμφωνα με τον Steven Wilson, το "Voyage 34" είναι το δεύτερο μεγαλύτερο σε διάρκεια single μετά το "Blue Room" του trance συγκροτήματος The Orb. Παρόλο που ο ήχος της κιθάρας θυμίζει υπερβολικά Pink Floyd και David Gilmour, στην πραγματικότητα στο "Voyage 34" σαμπλάρεται ένα απόσπασμα από το "A Plague Of Lighthouse Keepers" των Van Der Graaf Generator. Για την ιστορία, αρκετά χρόνια αργότερα τα δύο συγκροτήματα θα περιοδεύσουν μαζί σε μια σειρά εμφανίσεων, μία εκ των οποίων είχαμε την τιμή να απολαύσουμε σε μία πανέμορφη βραδιά με πανσέληνο στο Θέατρο Λυκαβηττού.

5. Το τραγούδι "Synesthesia", που βρίσκεται στο "Up The Downstair" του 1993, είναι μία ακόμα αναφορά του Steven Wilson στα παραισθησιογόνα. Το φαινόμενο αυτό έχει να κάνει με τη συγχώνευση μίας ή παραπάνω αισθήσεων, για παράδειγμα την ικανότητα κάποιος να ακούει τα χρώματα, ή να βλέπει τους ήχους κτλ. Αν και η ιδιότητα αυτή έχει μελετηθεί ως ιατρικό φαινόμενο, άσχετο με την κατανάλωση ουσιών, συχνά συνδέεται με τη χρήση παραισθησιογόνων. Από μία οπτική, μπορεί να πει κανείς ότι το συγκεκριμένο τραγούδι είναι το εννοιολογικά αντίθετο του "Anesthetize" από το "Fear Of A Blank Planet".

6. Η πρώτη τους συναυλία δόθηκε το Δεκέμβριο του 1993, μετά την κυκλοφορία των "On The Sunday Of Life", "Up The Downstair", "Yellow Hedgerow Dreamscape" και "Voyage 34". Μέχρι προηγουμένως, ως μία ουσιαστικά one man band, δε μπορούσαν να το κάνουν/κάνει. Και τα τρία τότε μέλη του συγκροτήματος (Barbieri, Edwin, Maitland) είχαν στο παρελθόν συνεργαστεί με τον Wilson.

7. Η έμπνευση για το εξώφυλλο του "Stupid Dream" ήρθε στον Wilson από τη διαδικασία προώθησης της μουσικής του. Συγκεκριμένα, όταν έπρεπε να πάει στα γραφεία της εκάστοτε δισκογραφικής ή διανομέα για να συζητήσει τον τρόπο κυκλοφορίας του δίσκου, ένιωθε ότι σταματούσε πλέον να μιλάει για τέχνη, αλλά αντίθετα διαπραγματευόταν ένα προϊόν, αποστειρωμένο από κάθε καλλιτεχνική αξία. Έτσι προέκυψε και το εξώφυλλο, που δείχνει ακριβώς μία μονάδα παραγωγής cd.

8. Το αγαπημένο "Even Less", που ξεκινάει το "Stupid Dream", στην πρώτη του studio εκδοχή σταματά στα 7'11". Η αρχική ηχογράφηση όμως έφτανε τα 15 λεπτά και αυτός ήταν και ο τρόπος που το τραγούδι αυτό παιζόταν στις συναυλίες τους. Τα υπόλοιπα λεπτά που είχαν «κοπεί» βρίσκονται στο single "Stranger By The Minute", ενώ ολοκληρωμένη η δεκαπεντάλεπτη εκδοχή μπορεί να ακουστεί στη συλλογή "Recordings". Επίσης, στο τέλος του ίδιου τραγουδιού υπάρχει η ηχογράφηση μίας γυναικείας φωνής να απαγγέλλει αριθμούς. Σύμφωνα με το συγκρότημα, αυτό είναι παρμένο από έναν σταθμό εκπομπής σημάτων χαμηλών συχνοτήτων που χρησιμοποιούν οι μυστικές υπηρεσίες για να μεταφέρουν μηνύματα. Σπεύδουν βέβαια να προσθέσουν ότι η ύπαρξη τέτοιων σταθμών δεν έχει επιβεβαιωθεί ποτέ επισήμως.

9. Η φράση «I feel like Christine Keeler, sleepwalking in the rain» στο "Piano Lessons" από το "Stupid Dream" δημιουργεί την απορία ποιο είναι αυτό το πρόσωπο. Η Christine Keeler, λοιπόν, ήταν η ιερόδουλος που ενεπλάκη στο σκάνδαλο Profumo που συγκλόνισε τη Μ. Βρετανία στη δεκαετία του '60. Η συγκεκριμένη «κυρία» κατηγορήθηκε ότι είχε αποστολή να χρησιμοποιεί τα κάλλη της και να αποσπά πληροφορίες από τον πολιτικό John Profumo, τις οποίες πληροφορίες εν συνεχεία έδινε στους Σοβιετικούς. Ο Wilson λέει ότι καθώς το τραγούδι μιλάει σε μεγάλο βαθμό για τη δημοσιότητα, ο συγκεκριμένος στίχος φέρνει ένα παράδειγμα κάποιας που έγινε διάσημη, χωρίς κανέναν ιδιαίτερο ταλέντο. Έ, όχι και κανένα κύριε Wilson...



10. Άλλη μία από τις πολλές αναφορές του Steven Wilson, αυτή τη φορά σε τίτλο τραγουδιού, είναι το κομμάτι "Tinto Brass", που και αυτό βρίσκεται στο "Stupid Dream". O Tinto Brass είναι ένας αρκετά γνωστός Ιταλός σκηνοθέτης, κυρίως soft porn ταινιών, με ιδιαίτερο όμως στυλ και σκηνοθετική ματιά, που τον έκαναν να ξεφύγει από τα όρια του είδους και να θεωρείται ένας αξιοσέβαστος δημιουργός, ακόμα και στην κινηματογραφική πιάτσα.



11. Στο τραγούδι "Last Chance To Evacuate Planet Earth Before It Is Recycled" του "Lightbulb Sun" ακούγεται η φωνή κάποιου άντρα να απαγγέλλει. Αυτός δεν είναι άλλος από τον ηγέτη της αίρεσης Heaven's Gate. Τα μέλη της αίρεσης αυτής πίστευαν ότι στην πραγματικότητα είναι εξωγήινοι (!) που απλώς ήρθαν στη Γη για επίσκεψη (!!) και ότι ο τρόπος για να επιστρέψουν στην κανονική τους διάσταση πριν ο πλανήτης μας καταστραφεί είναι να αυτοκτονήσουν (!!!). Το video με αυτή την ομιλία το έφτιαξαν λίγο πριν τη μαζική τους αυτοκτονία, θέλοντας να εξηγήσουν στον κόσμο γιατί κατέφυγαν σε αυτή την πράξη. Μέχρι τώρα δεν έχει εμφανιστεί κάποιος από αυτούς για να μας επισκεφτεί ξανά, πράγμα που σημαίνει ότι είτε δεν τους άρεσε και πολύ η Γη, είτε έκαναν λάθος...

12. Ο τίτλος του τραγουδιού "The Creator Has A Master Tape" (από το "In Absentia") είναι ένας εμφανής φόρος τιμής στο περίφημο "The Creator Has A Master Plan" του Pharoah Sanders από το δίσκο "Karma" του 1969. Φυσικά η ομοιότητα τελειώνει εκεί, καθώς ενώ το ένα αποτελεί έναν ύμνο προς το Δημιουργό, με τα (συνηθισμένα για την εποχή) μηνύματα της αγάπης και της ειρήνης, το δεύτερο αναφέρεται σε έναν παρανοϊκό οικογενειάρχη. Αντίστοιχη περίπτωση είναι και ο τίτλος "Fear Of A Blank Planet" που αποτελεί μία αναφορά στο κλασικό "Fear Of A Black Planet" των Public Enemy.

13. Το "Fear Of A Blank Planet" έχει ως βασικό του θέμα την προβληματική συμπεριφορά των σύγχρονων εφήβων. Είναι όμως εμπνευσμένο από το βιβλίο του Bret Easton Ellis με τίτλο "Lunar Park", αν και με μία μικρή αλλαγή. Ενώ το βιβλίο είναι αφηγηματικό από την πλευρά του πρωταγωνιστή-πατέρα, ο δίσκος εμπνέεται από την ίδια ιστορία, αλλά από την οπτική του παιδιού. Αυτό δεν εμπόδισε ολόκληρους στίχους από το album να έχουν υιοθετηθεί αυτούσιοι από το αρχικό κείμενο.

14. Το album "Deadwing" είναι βασισμένο σε ένα σενάριο που είχε γράψει ο Wilson μαζί με τον φίλο του Mike Bennion. Η ταινία, που σύμφωνα με τους εμπνευστές της θα ήταν μία σουρεαλιστική ιστορία φαντασμάτων, δε γυρίστηκε μέχρι τώρα και ίσως να μη γίνει και ποτέ, καθώς σύμφωνα με ομολογία και των δύο «το να βρεις χρηματοδότηση για ταινία είναι 100 φορές πιο δύσκολο από το να βρεις ένα δισκογραφικό συμβόλαιο». Πάντως οι πρώτες σελίδες του σεναρίου είχαν αναρτηθεί στη σελίδα www.deadwing.com.

15. Ο τίτλος του album "The Incident" (το Περιστατικό) ήρθε ως έμπνευση στον Wilson όταν σε ένα ατύχημα στο δρόμο είδε τη φωτεινή επιγραφή «Police-Incident». Αυτό που του έμεινε στο μυαλό ήταν το πόσο απόμακρη είναι αυτή η λέξη για κάποιον που έχει λάβει μέρος σε αυτό το «περιστατικό». Κατέληξε να αναζητά και άλλα παρόμοια περιστατικά στις ειδήσεις και τις εφημερίδες, γράφοντας τελικά μικρές ιστορίες σε πρώτο πρόσωπο, όλες διηγημένες, υποτίθεται, από ανθρώπους που ενεπλάκησαν σε διάφορες καταστάσεις με δυσάρεστο τέλος, με σκοπό να κάνει τον ακροατή να μην προσπερνάει αδιάφορα τέτοιες περιπτώσεις, αλλά να εμπλέκεται περισσότερο συναισθηματικά.

...+1 που δε θα μάθετε/ουμε ποτέ. Ο Steven Wilson αρνείται πεισματικά να αποκαλύψει από που προήλθε η έμπνευση για το όνομα του συγκροτήματος και το τι τελικά σημαίνει. Κατά πάσα πιθανότητα δε σημαίνει απολύτως τίποτα, αλλά φροντίζει και ο ίδιος να διατηρεί το μύθο και καλά κάνει...

Κώστας Σακκαλής