21 διασκευές Bob Dylan που αξίζει να ακούσετε

Από τον Κώστα Σακκαλή, 28/10/2007 @ 08:28
Με αφορμή την ταινία "I'm Not There" που ξεκίνησε να προβάλλεται στο εξωτερικό, όπου διαφορετικοί ηθοποιοί ερμηνεύουν τον Bob Dylan, αξίζει νομίζω να ρίξουμε μια ματιά στο πως ερμήνευσαν τα τραγούδια του διαφορετικοί καλλιτέχνες και να σταχυολογήσουμε τις καλύτερες διασκευές.



Προσπάθησα να αναφέρεται το πολύ μια φορά ένας καλλιτέχνης και κάθε τραγούδι αλλά δεν ήταν πάντα εφικτό, καθώς με τον τρόπο αυτό πολλά αριστουργήματα θα έμεναν εκτός. Τα τραγούδια παρουσιάζονται σε τυχαία σειρά και αποτελούν προσωπικές μου επιλογές. Καθώς ο Dylan έχει διασκευαστεί άπειρες φορές είναι αναμενόμενο να υπάρχουν και παραλήψεις και διαφωνίες. Για ευκολία θα αναφέρεται μέσα σε παρένθεση μετά από τον τίτλο του τραγουδιού τα άλμπουμ που περιέχουν την αναφερόμενη εκτέλεση και δίπλα την αυθεντική.

1. Jimi Hendrix - All Along The Watchtower
("Electric Ladyland" 1968 - "John Wesley Harding" 1967)

Από τις πιο γνωστές και πιο πετυχημένες διασκευές. Με το γνώριμο παίξιμό του ο Hendrix μεταμορφώνει ένα ακουστικό τραγούδι σε ηλεκτρική καταιγίδα. Ο αρχικός χαρακτήρας αλλάζει τελείως με την εναλλαγή ακουστικής και ηλεκτρικής κιθάρας και την τελευταία να παίρνει το ρόλο που είχε η φυσαρμόνικα στην αυθεντική ηχογράφηση. Πέρα από τον Jimi ξεχωρίζει με καταπληκτικό παίξιμο και ο drummer Mitch Mitchell. Ο Hendrix το οικειοποιήθηκε σε τέτοιο βαθμό που μετά από την εκτέλεση αυτή πολλοί το ξανάπαιξαν με τον δικό του τρόπο.

2. Δημήτρης Πουλικάκος (MGC) - Γύρω Γύρω Απ' Τη Σκοπιά (All Along The Watchtower)
("Αδέσποτα Σκυλιά" 2004 - "John Wesley Harding" 1967)

Πριν τους Εξαδάκτυλος, ο Πουλίκας είχε τη μπάντα MGC, των οποίων ηχητικό ντοκουμέντο δεν υπήρχε για πολύ καιρό. Ώσπου το 2004 κυκλοφορεί το διπλό cd "Αδέσποτα Σκυλιά" με ανέκδοτες ηχογραφήσεις. Η live αυτή ηχογράφηση του 1969 είναι από τα διαμαντάκια αυτού του δίσκου, αρκετά κοντά στο ύφος του Dylan, με την Farfisa του Πολύτιμου να αντικαθιστά τη φυσαρμόνικα. Προηγείται χρονικά της πιο γνωστής του Σαββόπουλου. Σύμφωνα με τις σημειώσεις του Πουλικάκου στο cd, αυτός έδωσε τους μεταφρασμένους στίχους στο Σαββόπουλο, οι οποίοι με κάποιες αλλαγές κατέληξαν στο "Ο Παλιάτσος και Ο Ληστής" στο δίσκο "Μπάλλος" το 1970. Η εκδοχή των MGC κερδίζει στα σημεία λόγω αυθεντικότητας και ελέω Πουλίκα.

3. The Band - I Shall Be Released
("Music From The Big Pink" 1968 - "Greatest Hits II" 1971)

Το τραγούδι αυτό γεννήθηκε από τις ημέρες συγκατοίκησης των Band με τον Dylan στο "Big Pink". Οι ημέρες αυτές αποδείχτηκαν πολύ δημιουργικές για όλους και από αυτές προέκυψαν τα Basement Tapes του Dylan και το "Music From The Big Pink" των Band. Πολλά από τα τραγούδια έγιναν γνωστά μέσω bootlegs και διασκευάστηκαν πριν κυκλοφορήσουν επίσημα το 1975, ενώ άλλα δεν κυκλοφόρησαν ποτέ. Το συγκεκριμένο υπάρχει μόνο σε συλλογές του Dylan και πρωτοκυκλοφόρησε από τους Band. Ξεχωρίζουν οι gospel αναφορές και τα falsetto φωνητικά. Ξεχωριστή είναι η live εκτέλεση με τη συμμετοχή και του Dylan στο αποχαιρετιστήριο Last Waltz.

4. Manfred Mann - Mighty Quinn (Quinn The Eskimo)
("Mighty Garvey" 1968 - "Self Portrait" 1970)

Για τους Manfred Mann και την μετεξέλιξή τους, τους Manfred Mann's Earth Band, θα μπορούσαμε να γράψουμε ολόκληρο βιβλίο σχετικά με τις διασκευές τους σε συνθέσεις του Dylan. Τόσο πολλές και τόσο καλές είναι. Επιλέγω μία από κάθε συγκρότημα. Οι Manfred Mann είναι από τους πρωτοπόρους της λεγόμενης Βρετανικής Εισβολής αλλά και οι πιο υποτιμημένοι. Το συγκρότημα φέρει το όνομα του κημπορντίστα (sic), παρόλο που ήταν ένα ισότιμο σύνολο. Στην πρώτη τους περίοδο είχαν στις τάξεις τους μία από τις μεγαλύτερες φωνές του ροκ, τον Paul Jones, όμως στην ηχογράφηση αυτή έχει πλέον αντικατασταθεί από τον Mike D'Abo. Ο Dylan δεν είχε κυκλοφορήσει ακόμα επίσημα το τραγούδι αυτό όταν οι Manfreds το ηχογράφησαν και το έκαναν επιτυχία. Πρόκειται για ένα ποπ αριστούργημα με πιασάρικο ρεφρέν που δύσκολα σε αφήνει ασυγκίνητο.

5. Manfred Mann's Earth Band - Father Of Day, Father Of Night
("Solar Fire" 1973 - "New Morning" 1970)

Progressive rock στα καλύτερά του! Μετά τη διάλυση των Manfred Mann ο ...Manfred Mann σχημάτισε τους Earth Band με σαφείς progressive και jazz επιρροές. Στα πλαίσια αυτής της λογικής μετατρέπει σε αυτόν τον συνολικά εκπληκτικό δίσκο ένα άσημο τραγουδάκι του Dylan διάρκειας ενάμιση λεπτού σε ένα έπος σχεδόν 10 λεπτών! Εκπληκτικός όπως πάντα σε φωνή και κιθάρα ο Mick Rogers. Υποτιμημένο συγκρότημα ακόμα και από τους θιασώτες του progressive, στηρίχτηκε πολύ σε διασκευές κυρίως άγνωστων τραγουδιών γνωστών καλλιτεχνών τα οποία είχε τον τρόπο να αναδεικνύει.

6. Bloomfield, Kooper, Stills - It Takes A Lot To Laugh, It Takes A Train To Cry
("Supersession" 1968 - "Highway 61 Revisited" 1965)

Blues rock σύνθεση το πρωτότυπο, γίνεται αγνώριστο στη live αυτή εκτέλεση. Οι διφωνίες των Kooper - Stills δίνουν ένα μελωδικό τόνο, ενώ τα πλήκτρα και η κιθάρα ανεβάζουν τους ρυθμούς. Εκτεταμένο jamάρισμα που δυστυχώς διακόπτεται με fade out (τουλάχιστον στο cd που έχω εγώ).

7. Emerson, Lake & Palmer - Man In The Long Black Coat
("In The Hot Seat" 1994 - "Oh Mercy" 1989)

Οι ELP σε έναν γενικά αδιάφορο δίσκο τους καταφέρνουν να ξεθάψουν ένα άγνωστο τραγούδι και μάλιστα από μια αντιεμπορική περίοδο του Dylan. Σε mid-tempo ρυθμούς και χωρίς πολλές εξάρσεις, όχι μόνο διατηρούν τη μελωδία αλλά επιπλέον την αναδεικνύουν. Η φωνή του Lake, βραχνή πια, προσδίδει μια ροή που έλειπε από τον Dylan και ταυτόχρονα κιθάρα και πλήκτρα δημιουργούν μια ατμόσφαιρα που ταιριάζει με τον μυστήριο άντρα του τραγουδιού.

8. Rage Against The Machine - Maggie's Farm
("Renegades" 2000 - "Bringing It All Back Home" 1965)

Οι RATM δεν έκρυψαν ποτέ την ακτιβίστικη διάθεσή τους. Όταν λοιπόν έβγαλαν ένα δίσκο διασκευών, δε θα μπορούσε να λείπει ένα από τα καλύτερα τραγούδια διαμαρτυρίας του Dylan. Ο Zack De La Rocha «φτύνει» τους στίχους, ενώ και η υπόλοιπη μπάντα έχει φέρει το τραγούδι στα μέτρα της. "Well, I try my best to be just like I am, but everybody wants you to be just like them". Πραγματικά μοιάζει να γράφτηκε ειδικά για αυτούς.

9. Guns N' Roses - Knocking On Heaven's Door
("Use Your Illusion II" 1991 - "Pat Garrett And Billy The Kid" 1973)

Όσοι είμαστε στην τρυφερή (!) ηλικία των 25-30 κατά πάσα πιθανότητα μάθαμε το τραγούδι από αυτήν ακριβώς την εκτέλεση. Προσωπικά μου είναι τόσο εντυπωμένη στο μυαλό που είναι δύσκολο να την αξιολογήσω αντικειμενικά. Με διπλά φωνητικά από τον Axl, ηχητικά εφέ, ένα sing-along φινάλε και γενικότερα καλογυαλισμένη παραγωγή είναι ομολογουμένως μακριά από το πνεύμα του αρχικού και φλερτάρει με το poser των '80s. Παραμένει όμως γοητευτικό και αξίζει έστω και για τα σόλο του Slash και μόνο.

10. The Byrds - Mr. Tambourine Man
("Mr. Tambourine Man" 1965 - "Bringing It All Back Home" 1965)

Εξηλεκτρισμένη εκδοχή σε flower power ύφος που θεωρείται η απαρχή του folk rock... Προσέθεσαν ένα υπέροχο ριφάκι το οποίο ανεβάζει το κομμάτι μια κατηγορία παραπάνω. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στα αρμονικά φωνητικά για τα οποία ξεχώριζαν άλλωστε οι Byrds. Έχει τη μισή διάρκεια, παραλείποντας στίχους από το αρχικό.

11. Bryan Ferry - Hard Rain's A-Gonna Fall
("These Foolish Things" 1973 - "The Freewheelin'" 1963)

Εδώ δεν έχουμε μια απλή διασκευή, ο Ferry αλλάζει τα φώτα σε αυτό το τραγούδι. Παίρνει ένα ακουστικό folk στο γνώριμο ύφος των protest songs του Dylan και το μετατρέπει σε ένα glam rock μεγαθήριο. Το πιάνο οδηγεί το ρυθμό, τα θεατρικά φωνητικά του Ferry του χαρίζουν την απαραίτητη υπερβολή και τα γυναικεία φωνητικά με τα «ουουου» και «ααααα» είναι το κερασάκι στην τούρτα! Μιλάμε για στροφή 180 μοιρών. Απορώ πως να αντέδρασε ο Dylan όταν το άκουσε.

12. Roger McGuinn - It's Alright Ma (I'm Only Bleeding)
("Easy Rider Soundtrack" 1969 - "Bringing It All Back Home" 1965)

Περιλαμβάνεται στη θρυλική ταινία Easy Rider. Ερμηνεύει ο Roger McGuinn, ηγέτης των Byrds, του οποίου σήμα κατατεθέν ήταν η θρυλική 12-χορδη Rickenbacker κιθάρα του. Το τραγούδι είναι ένα πολιτικοποιημένο talking blues από αυτά που τόσο άρεσαν στον Dylan. Η εκτέλεση αυτή είναι αρκετά πιστή στο πρωτότυπο με κιθάρα και φυσαρμόνικα μόνο. Ο συνδυασμός των στίχων με την ταινία και ειδικά την τελευταία σκηνή της αρκεί για να την κατατάξει στις καλύτερες διασκευές.

13. Johnny Cash - It Ain't Me Babe
("Orange Blossom Special" 1965 - "Another Side Of Bob Dylan" 1964)

Σκεφτείτε πως θα νιώθατε αν στο ξεκίνημά σας ως μουσικός, ο αγαπημένος σας καλλιτέχνης - πρότυπο διάλεγε να διασκευάσει ένα τραγούδι σας. Τώρα πολλαπλασιάστε το επί τρία και θα καταλάβετε πως πρέπει να ένοιωθε ο Dylan όταν ο Johnny Cash διάλεγε να διασκευάσει τρία τραγούδια του το 1965. Από αυτά επιλέγω το πιο αγαπημένο μου, όπου ο Cash με τη βαριά φωνή του, τη συνοδεία γυναικείων φωνητικών και πνευστών και με μία τουλάχιστον ταχύτητα πάνω μετατρέπει το τραγούδι σε rockabilly αριστούργημα.

14. Διονύσης Σαββόπουλος - Άγγελος Εξάγγελος
("Βρώμικο Ψωμί" 1972 - "John Wesley Harding" 1967)

Ο Wicked Messenger μετατρέπεται σε Άγγελο Εξάγγελο. Οι στίχοι αρκετά καλή μετάφραση του πρωτότυπου, διατηρούν την ουσία του τραγουδιού. Ο Νιόνιος τραγουδάει με το γνωστό ύφος του, με συνοδεία ακουστικής κιθάρας και τη φλογέρα να αντικαθιστά τη φυσαρμόνικα. Πριν γίνει δυστυχώς μαϊντανός στην τηλεόραση, ο άνθρωπος αυτός είχε ταλέντο.

15. Rolling Stones - Like A Rolling Stone
("Stripped" 1995 - "Highway 61 Revisited" 1965)

Το κατά πολλούς σημαντικότερο συγκρότημα του ροκ διασκευάζει το σημαντικότερο τραγούδι του ροκ. Προέρχεται από το εξαιρετικό live Stripped. Στην αρχική ηχογράφηση το hammond του Al Kooper είχε τον πρωταγωνιστικό ρόλο, ενώ εδώ οι κιθάρες διεκδικούν ισάξια τον τίτλο. Τσαμπουκαλεμένη εκτέλεση με τους Stones να δείχνουν να το διασκεδάζουν πραγματικά και τον κόσμο να συμμετέχει.

16. Them - It's All Over Now Baby Blue
("Them Again" 1966 - "Bringing It All Back Home" 1965)

Τραγούδι μόνο με φυσαρμόνικα και ακουστική για τον Dylan, με πολύ πλουσιότερη ενορχήστρωση για τους Them. Εμπνευσμένη η εισαγωγή με το μπάσο και η φωνή του Van Morison φυσικά ανώτερη του Dylan. Η εκτέλεση αυτή κλίνει προς το rythm 'n' blues, όπως ήταν και το γνώριμο στυλ των Them. Θεωρείται μια από τις καλύτερες διασκευές σε τραγούδι του Dylan.

17. 13th Floor Elevators - Baby Blue
("Easter Everywhere" 1967 - "Bringing It All Back Home" 1965)

Πρόκειται για το ίδιο τραγούδι, αυτή τη φορά από τον Roky Erickson και την παρέα του. Κιθαριστική garage εκδοχή με διπλές ηλεκτρικές και ακουστική κιθάρα. Χαρακτηριστικά τα φωνητικά του Roky. Ψυχεδελικό αριστούργημα, σε διαφορετικό ύφος από την εκτέλεση των Them. Φοβερή στιγμή το εκτεταμένο jamάρισμα προς το τέλος. Dylan on acid!

18. Julie Driscoll, Brian Auger & The Trinity - This Wheel's On Fire
(single 1967 - "The Basement Tapes" 1975)

Και αυτό ακυκλοφόρητο από τον Dylan όταν το ηχογράφησε η Driscoll, ο Auger και η μπάντα τους. Με το single αυτό έγιναν γνωστοί και ήταν η μεγαλύτερη επιτυχία τους. Δεν κυκλοφόρησε σε επίσημο άλμπουμ αλλά συμπεριλαμβάνεται σε όλες τις συλλογές τους. Η Driscoll τραγουδάει με αισθαντικότητα και δίνει ένα τόνο καμπαρέ στην εκτέλεση αυτή. Το σόλο hammond του Auger στο τέλος του κομματιού δε θα μπορούσε βέβαια να λείπει.

19. Titus Groan - Open The Door, Homer
("Titus Groan" 1970 - "The Basement Tapes" 1975)

Άλλη μια διασκευή σε ένα ακυκλοφόρητο την εποχή εκείνη τραγούδι. Οι Titus Groan έπαιζαν πρώιμο progressive με στοιχεία από τη jazz και την ψυχεδέλεια. Στην εκτέλεση αυτή διατηρούν τα folk στοιχεία και ταυτόχρονα προσθέτουν πιο πολύπλοκη ενορχήστρωση με πολύ καλό παίξιμο σε μπάσο και drums, με πνευστά και με southern περάσματα στην κιθάρα. Τόνισαν τη μελωδία του ρεφρέν και θα τους άξιζε να πετύχουν και την πολυπόθητη εμπορική επιτυχία καθώς ήταν μάλλον το πιο εύπεπτο κομμάτι του δίσκου.

20. Nazareth - The Ballad Of Hollis Brown
("Loud 'n' Proud" 1974 - "The Times They Are A-Changing" 1964)

Δικαιολογούν τον τίτλο του άλμπουμ τους, καθώς αυτή είναι από τις πιο φασαριόζικες διασκευές σε Dylan. Το fuzz μπάσο έρχεται μπροστά, drums και κιθάρες κοπανάνε και η φωνή του McCafferty τσακίζει κόκαλα. Κλιμακώνεται αργά, σχεδόν χωρίς να το καταλαβαίνεις, μέχρι που στο τέλος πνίγεται σε έναν εφιάλτη γεμάτο fuzz και feedback (και μπόλικο ουίσκι;). Τι άλλο να περιμένει κανείς από τους Nazareth δηλαδή; Α! Και δεν είναι καν η καλύτερη διασκευή του δίσκου...

21. The Nice - She Belongs To Me
("The Nice" 1969 - "Bringing It All Back Home" 1965)

Το συγκρότημα που οδηγούσε ο Keith Emerson πριν τους ELP φέρει όλα τα χαρακτηριστικά του. Η συγκεκριμένη ηχογράφηση πρόκειται για live εκτέλεση όπου ουσιαστικά το τραγούδι του Dylan χρησιμεύει ως η αφορμή για ένα εκτεταμένο jamάρισμα. Τα keyboards μονοπωλούν σε κλασικίζουσες μελωδίες και μπάσο - drums προσφέρουν απλά τη ρυθμική βάση. Απαραίτητο για όσους ενδιαφέρονται για τον μεγάλο βιρτουόζο των πλήκτρων, οι υπόλοιποι μπορεί να βρουν τη 12λεπτη (!) διάρκειά του κουραστική.

  • SHARE
  • TWEET