«10»: Σύγχρονος νορβηγικός progressive rock και προοδευτικός ήχος

Είχε προηγηθεί ο αντίστοιχος οδηγός που περιελάμβανε δέκα υπέροχες κυκλοφορίες του σουηδικού progressive rock ήχου, επομένως και η συνεχιζόμενη παραγωγή των έτερων Σκανδιναβών μαστόρων του συγκεκριμένου υποπεδίου, έπρεπε κάποια στιγμή να αποκτήσει μια επουσιώδη καταγραφή. Οι Νορβηγοί, ωστόσο, αν και συνήθως συνδεόμενοι με άλλες, πιο ακραίες εκφάνσεις του σκληρού ήχου, δίνουν το παρών και αναδεικνύονται πρωταγωνιστές και στα ηχοτόπια του προοδευτικού εν γένει ήχου και πάντα με μια αύρα πρωτοποριακή. Ιδίως η σύγχρονη παραγωγή άλμπουμ από τη Νορβηγία, με πρωτομάστορες τους Motorpsycho, εντυπωσιάζει και δημιουργεί μια παράδοση που συναγωνίζεται την αντίστοιχη της γειτονικής Σουηδίας, ενώ ταυτόχρονα απομακρύνεται και από τις πιο παραδοσιακές φόρμες που ακολουθούν συγκροτήματα σαν τους Beardfish ή τους Flower Kings για παράδειγμα.

Η νορβηγική μουσική σκηνή λοιπόν, αν και ευρέως πιο διάσημη για το black metal κίνημα των '90s, μεταξύ άλλων έχει προσφέρει τα παρακάτω δέκα άλμπουμ, τα οποία αν και δεν ανήκουν όλα τους στο καθαρόαιμο prog rock ιδίωμα, ωστόσο εντάσσονται στην ιδιόρρυθμη αυτή σχολή με ευκολία. Κυρίως επειδή τα συγκροτήματα, χωρίς να ακολουθήσουν καθιερωμένες πατέντες, αλλά ακόμα και αν το έκαναν, είχαν να δώσουν τη δική τους ερμηνεία περί του προοδευτικού ήχου, προσφέροντας έτσι στη συνολική εικόνα μιας σκηνής σε άνθηση την τελευταία 20ετία. Αυτό συνέβη ακόμα και με μουσικούς που προήλθαν από το ακραίο metal κίνημα, όπως φερ’ ειπείν οι In The Woods ή και οι Ulver, η εκπροσώπηση των οποίων σε μια τέτοια ιδιαίτερη επισκόπηση είναι μια σαφής ένδειξη της αλλαγής πλεύσης και της καλλιτεχνικής αναζήτησης σε δίσκους σαν το "Strange In Stereo". Ο νορβηγικός προοδευτικός ήχος μέσα από δέκα χαρακτηριστικά άλμπουμ.

1

Motorpsycho and Stale Storlokken - The Death Defying Unicorn (2012, Rune Grammofon)

Όσον αφορά τους πολυτάλαντους και διαχρονικούς Motorpsycho, θα μπορούσαν με άνεση να έχουν εκπροσώπηση στην συγκεκριμένη νορβηγική επισκόπηση με άλλα πέντε άλμπουμ. Είναι τέτοια η συνεισφορά τους, αλλά και η αδιαμφισβήτητη ποιότητα της δισκογραφικής τους πορείας που θα ήταν ενδεχομένως και αναμενόμενο. Στο πρόσφατο αυτό αριστούργημα, αποτέλεσμα συνεργασίας με τον Storlokken, οι Νορβηγοί συνδυάζουν τις jazz καταβολές, με καθαρόαιμο προοδευτικό rock, αλλά και αιθέριες '60s pop στιγμές σ' ένα άλμπουμ που βρίθει έμπνευσης σε ολόκληρη τη διάρκειά του. Κρουστά, πνευστά, πλήκτρα σε απόλυτη αρμονία, μετατρέπουν το διπλό αυτό έπος σ' ένα άλμπουμ ευφάνταστης μαεστρίας. Οι Motorpsycho απογειώθηκαν και ανακάλυψαν νέα μονοπάτια έκφρασης, σημείο προόδου ακόμα και για ένα τόσο σπουδαίο συγκρότημα.

2

Wobbler - Rites At Dawn (2011, Termo Records)

Οι Wobbler με τρεις δίσκους αποτελούν παράδειγμα συγκροτήματος με σταδιακή εξέλιξη και τελικά το "Rites At Dawn" επισφραγίζει με μια πρωτόγνωρη ποιοτική σταθερά τον συγκερασμό επιρροών και συνθετικών εμπνεύσεων. Οι επιρροές των Yes φαντάζουν έντονες και υποκινούν τους Wobbler να δώσουν την απαραίτητη κλασικότροπη λογική στο σύνολο του άλμπουμ. Moog και hammond συνεισφέρουν στη λογική της vintage αισθητικής και συνηγορούν σε μια αυθεντική ηχητική παράσταση.

3

Gazpacho - Tick, Tock (2009, Kscope)

Ήδη με το προηγηθέν "Night", οι Gazpacho έκαναν αισθητή την παρουσία τους στον underground ευρωπαϊκό κύκλο της neo prog κοινότητας, κυρίως λόγω των συνειρμών με τους μεγάλους Marillion της Hogarth εποχής. Το "Tick, Tock", ένα εξαίρετο δείγμα προοδευτικής αισθητικής ανάμεικτης με ατμοσφαιρικά, ως επί το πλείστον, περάσματα, θεματολογικά κινείται γύρω από τον Antoine de Saint-Exupery και καταφέρνει να ακούγεται διαχρονικό και μακροπρόθεσμα μεγαλειώδες από την πρώτη κιόλας ακρόαση. Το βιολί και οι ερμηνείες καθ΄ όλη τη διάρκεια πρωταγωνιστούν σ' ένα μαγευτικό άλμπουμ.

4

Gargamel - Descending (2009, Transubstans Records)

Δεύτερο μόλις άλμπουμ για τους συγκεκριμένους τύπους, αλλά τόσο πλήρες και ενθουσιώδες, γεγονός το οποίο απογειώνει τις συνθέσεις του και το μεταλλάσσει σε μια καλλιτεχνική οντότητα κλασικού retro prog διαμετρήματος.  Επηρεασμένο από τις δυναμικές συγκροτημάτων σαν τους Van Der Graaf Generator ή τις εμπνεύσεις των Gong, το "Descending" βρίσκει την τέλεια ισορροπία μεταξύ της νοσταλγικής τεχνοτροπίας και του φρέσκου ήχου. Το δεκαεπτάλεπτο "Labyrinth" που κλείνει το άλμπουμ, είναι ένα απλό παράδειγμα της πειραματικής διάθεσης των Gargamel για την απόδοση της δικής τους περί των '70s ερμηνείας.

5

Anti Depressive Delivery - Chain Of Foods (2007, Musea Records)

Πιασάρικο, με δυνατές δόσεις από Hammond και με up tempo συνθέσεις που καθοδηγούνται από κιθαριστικές ορμές, το "Chain Of Foods" ακούγεται φρέσκο κι εμπνευσμένο, καθώς οι up tempo στιγμές συνδυάζονται με καθαρόαιμες προοδευτικές φόρμες των '70s. Το "We Will Crimson You" ακούγεται ακριβώς όπως αναμένεται με βάση και τον τίτλο και οι King Crimson-ικές καταβολές ευθυγραμμίζονται πλήρως με τη λογική του άλμπουμ. Οι Anti Depressive Delivery παραδίδουν τη δική τους απάντηση στη νορβηγική παραγωγή, με ένα άλμπουμ του οποίου ο ήχος αμερικανίζει πλησιάζοντας και ολίγον από Kansas.

6

Kvazar - A Giant’s Lullaby (2005, Musea Records)

Επίσης δεύτερος δίσκος, σαν τους Gargamel, και οι Kvazar αλλάζουν πορεία σε σχέση με το ντεμπούτο τους και καθοδηγούν το όχημα του συμφωνικού prog rock με ασφάλεια σε επωδούς πρωτοποριακής παραγωγής. Μπορεί να ανήκουν καθ’ ολοκλήρου στο underground προοδευτικό κύκλωμα, παρ’ όλα αυτά, οι Kvazar προσδίδουν τη δική τους ταυτότητα και προσφέρουν ένα πολυποίκιλο άλμπουμ, με παραδοσιακές jazz και fusion επιρροές, φολκλορικά περάσματα και εξαιρετικές ενορχηστρώσεις. Κάθε σύνθεση εξελίσσεται σε ένα ταξίδι, με τα πλήκτρα και τις πινελιές του mellotron να δένουν υπέροχα και να συνεισφέρουν στο μελωδικό σύνολο. Το "A Giant’s Lullaby" είναι ένα εμπνευσμένο άλμπουμ νορβηγικού prog.

7

Jaga Jazzist - A Livingroom Hush (2002, Ninja Tune)

Από τις πιο ιδιόμορφες και ιδιότυπες περιπτώσεις οι Jaga Jazzist, δεν αποτελούν ένα παραδοσιακό προοδευτικό rock συγκρότημα βασισμένο στις επιταγές συνθετικών συνταγών μέσα σε καθαρά rock πλαίσια. Με βάση την ελευθεριάζουσα jazz ως επί το πλείστον, χρησιμοποιούν πνευστά, κυρίως, και μια πληθώρα από ηλεκτρονικούς ήχους δημιουργώντας ένα μοναδικό μείγμα ηλεκτρονικής jazz με σαφέστατη πειραματική κατεύθυνση και κινηματογραφική ατμόσφαιρα. Το "A Livingroom Hush" είναι μια δισκογραφική στιγμή της σύγχρονης νορβηγικής σκηνής, η οποία ξεχωρίζει για την πρωτοτυπία της και τη θρασύτητά της απέναντι στις παραδοσιακές φόρμες.

8

In The Woods - Strange In Stereo (1999, Misanthropy Records)

Το "Omnio" είναι ενδεχομένως καλύτερο. Ενδεχομένως, και όταν υπάρχει έστω το περιθώριο της σύγκρισης με ένα τέτοιο άλμπουμ, τότε η αξία του "Strange In Stereo" απογειώνεται αυτομάτως. Πειραματικό, με ψήγματα πρώιμου post rock, η θέση του σ' ένα τέτοιο αφιέρωμα είναι προφανώς δεδομένη. Ένα σαφές και φωτεινό παράδειγμα ενός συγκροτήματος που δεν έπαψε να εξελίσσεται και να λοξοκοιτάει προς τον «ψυχεδελο-prog ήχο» των '70s. Ένα άλμπουμ, το οποίο ξέφυγε από τη λογική της επανάληψης και των κανόνων, εντάσσοντας στον πυρήνα του την '90s αισθητική των «ψαγμένων» metal συγκροτημάτων. Πειραματισμός και νέοι ήχοι. Και οι κιθάρες του Christian Botteri.

9

Ulver - Themes From William Blake’s  The Marriage Of Heaven And Hell (1998, Jester)

Οι Ulver, διαχρονικά, θα μπορούσαν να ταιριάξουν σε διαφορετικά τεχνοτροπικά πλαίσια με βάση τον ήχο τους, αλλά καθαρόαιμο προοδευτικό rock δεν τους λες. Το καλλιτεχνικό τους απόγειο για άλλους ήρθε στις πιο minimal στιγμές, για άλλους στις πρώιμες. Αναντίρρητα όμως, το "Themes..." είναι το άλμπουμ, το οποίο τους μετέτρεψε σε μια πειραματική μπαντάρα χωρίς σαφή όρια. Ένα αριστούργημα βασισμένο στο έργο του William Blake, οι συνθέσεις με τη μορφή των "Plates" δένουν μουσικά σ' ένα εντυπωσιακό μωσαϊκό και επί της ουσίας φτάνουν την καλλιτεχνική τους υπόσταση σε υψηλότατα επίπεδα, δείγμα και της μεταγενέστερης πορείας τους. Ο πειραματισμός των Ulver στο "Themes..." δεν θα μπορούσε να λείπει από ένα 10άρι με προοδευτικούς/πειραματικούς δίσκους.

10

The 3rd And The Mortal - Painting On Glass (1996, Voices Of Wonder)

Παράλληλα με τις doom και γοτθικές καταβολές τους, οι The 3rd And The Mortal στο δεύτερο άλμπουμ τους εισήγαγαν στη μουσική τους υπόσταση κάτι που θα άφηνε το στίγμα του avant-garde και θα άνοιγε νέους ορίζοντες. Στη metal κυρίως πλευρά της νορβγηγικής σκηνής, ο όρος του "avant-garde" θα έπαιζε σπουδαίο ρόλο κατά τη δεκαετία του '90. Το "Painting On Glass", παράλληλα με τις σαφέστατες, πιο ατμοσφαιρικές metal στιγμές του, αναδεικνύει την πειραματική πλευρά του συγκροτήματος με πρωτοτυπία, κάποιες jazz πινελιές, αλλά και πρώιμες post αναζητήσεις. Μερικές ανατολίτικες κλίμακες, αρκετά πλήκτρα και γυναικεία φωνητικά σ' ένα άλμπουμ ιδιαίτερο, πρώιμου νορβηγικού πειραματισμού και εισαγωγής νεωτεριστικών στοιχείων.